Zijn we nog maar net een beetje bekomen van de pandemie met versoepelde maatregelen, breekt er een oorlog in Oekraïne uit. In de praktijk en op social media krijg ik er veel vragen over. Veel mensen ervaren onrust, zorgen, verdriet, angst en een machteloos gevoel. Wat gebeurt er met jou, welke rol speelt je hoogsensitieve brein daarbij en hoe ga je daar mee om?
Oorlog in Oekraïne
Een oorlog die uitbreekt tegen de afspraken in is een onvoorspelbare situatie. Afspraken die eerder gemaakt zijn, worden momenteel door Poetin niet nagekomen en daarmee weet je niet welke verstrekkende gevolgen dit kan hebben en waar hij nog meer toe in staat is.
Oorlogen zijn natuurlijk per definitie naar en zorgwekkend, maar zolang dat op een ander continent ver van je huis gebeurd kun je je hier nog enigszins voor afsluiten. Zeker als de media daar maar mondjesmaat informatie over deelt. Dat is nu met deze oorlog in Oekraïne wel anders. De berichtgeving en beelden buitelen over elkaar heen en de effecten sijpelen onder meer in de vorm van hoge gasprijzen ook in de rest van Europa door.
Is de pandemie op z'n retour?
Er is ook nog een andere reden waarom het nu extra veel angst oproept. Je merkt bij jezelf misschien ook wel de volgende vragen: ben ik veilig? Waarom doen mensen elkaar dit onrecht aan? Welke economische gevolgen gaat dit hebben? Hoelang gaat het duren? Het zijn vragen die we door de pandemie al 2 jaar hebben.
Neuropsychologe Elke Geraerts in nieuwsblad.be: “De onzekerheid is toegenomen. We kunnen nu wel denken dat corona nu echt op zijn retour is, maar je weet het niet. Daar lekt nog steeds energie weg bij ons allemaal, omdat we die zekerheid niet meer hebben. We durven niet heel ver vooruit te kijken. Veel verder dan het boeken van de krokusvakantie gaat het vaak niet. Er is geen constante meer. Dat blaast heel veel mensen van hun sokken en kost veerkracht. Dan is er nog weinig mentale reserve over om om te gaan met de berichtgeving van een oorlog.”
Hoogsensitiviteit, gekleurde informatie en overprikkeling
En dan is er nog je hoogsensitieve brein, dat het moeilijker heeft met gekleurde informatie stelt klinisch psychologe Elke van Hoof in haar boek ‘Hoogsensitief’. Dat wil zeggen dat als je een emotionele reactie hebt op een situatie, je daar als HSP minder goed van los kunt maken. Denk hierbij aan onrecht (zoals dierenleed en mensenleed), maar ook negatief (emotioneel) nieuws zoals een oorlog en allerlei talkshows met (emotionele) meningen rondom de huidige pandemie bijvoorbeeld. En omdat dit in het brein in dezelfde regio zit als overprikkeling, versterken beiden elkaar ook nog eens.
Kortom, het is begrijpelijk dat dit veel met je doet en daarom extra belangrijk om hier goed mee om te gaan voor jezelf. Vooral door goed voor jezelf te zorgen.
Eerdere onveiligheid in je leven
Heb je bijvoorbeeld door trauma’s of lastige periodes gevoelens van onveiligheid ervaren in je leven? Dan kan je nu ook extra last hebben van een onveilig gevoel, angst en zorgen over de toekomst. Je alarmsysteem staat dan extra gevoelig afgesteld en vliegt sneller (en heftiger) aan. Weet dat dit een automatisch systeem is dat luider afgaat dan de daadwerkelijke situatie voor jou nu in het hier en nu.
Je kunt en hoeft dat niet uit te schakelen, neem de intensiteit niet te serieus. De heftigheid die je voelt komt uit een andere periode van je leven en wordt momenteel getriggerd. Door de corona pandemie ben je bovendien al meer alert dus er is niet veel voor nodig nu om alle alarmbellen in jezelf te voelen afgaan. Ik benadruk het nog maar eens: zorg extra goed voor jezelf en kijk vooral naar waar je invloed op en behoefte aan hebt. Zoek hulp via je huisarts als je merkt dat deze gevoelens je stelselmatig uit evenwicht brengen.
Wat kun je doen?
Geef niet toe aan je angst
Angst is een emotie die nu sneller geactiveerd wordt. Je kunt angst niet uitschakelen, maar er wel voor zorgen dat je deze niet nog meer voed. Laat je angst niet de slechte raadgever zijn die daarmee nog meer angst creëert (bijvoorbeeld door het blijven opzoeken van meer nieuwsberichten). Blijf in het hier en nu: je bent op dit moment veilig, richt je daarom op zaken die jou een gevoel van veiligheid geven.
Beperk het nieuws
Lees bijvoorbeeld alleen nog maar de berichtgeving over de oorlog, zo kun je de indringende beelden skippen. Maar beperk ook de mate waarin je het nieuws leest tot een enkel moment per dag en bij voorkeur niet net als je dag start of vlak voor dat je gaat slapen.
Hou een gezonde afstand van de berichtgeving
Je wordt er door de vele beelden en berichtgeving die circuleren over de oorlog gemakkelijk ingezogen. Wat tot gevolg heeft dat je je er steeds meer mee gaat identificeren en dat roept nare gevoelens in jezelf op, spanningen in je lijf en misschien ook wel een maalstroom aan gedachten. Het hebben van deze gevoelens verandert echter niets aan de situatie daar, terwijl je er zelf onder gaat lijden. Probeer een zekere afstand te houden.
Richt je op wat je wél kunt doen
Zo kun je bijvoorbeeld geld op giro555 doneren voor de oorlog in Oekraïne. Met dit geld kan de juiste hulp geboden aan mensen die in Oekraïne zijn, maar ook aan de mensen die het land zijn ontvlucht en niks meer hebben.
Zorg extra goed voor jezelf
Naast het nieuws beperken kun je ook op andere manieren goed voor jezelf zorgen. Richt je op de dingen in het leven waar je invloed op hebt:
- Luister goed naar je eigen behoeften.
- Als je er veel over nadenkt, sterke emoties voelt of gespannen bent, zoek dan bewust afleiding.
- Richt je op ontspanning voor jezelf: neem een warme douche, fijn kopje thee, zet een feelgood film of serie aan en kruip lekker onder een dekentje op de bank bijvoorbeeld.
- Focus op fijne dingen waar je blij van wordt.
- Sta stil bij de kleine dingen in je leven waar je dankbaar voor bent.
- Praat over je zorgen met anderen, blijf er niet alleen mee lopen en probeer ze ook niet te negeren.
- Zorg voor voldoende beweging, bijvoorbeeld door regelmatig een ommetje in de wijk te lopen of lekker de natuur in te gaan.
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Bewaar voor later op Pinterest:
3 Reacties
Dank je Maaike voor het artikel. Als HSP met een sterk gevoel tegen onrechtvaardigheid sta ik er min of meer steeds bij stil. Het onrecht, de leugens daaraan vooraf gaand en het focussen op een moedige man en zo zou ik wel door kunnen gaan. Maar ik focus me op het lezen van NostraDamus (in het Frans, een hobby) en relativeer aldus. Maar het verdriet blijft. Groet Aleyd
Het is als hsp helemaal niet zo eenvoudig om hier mee om te gaan. Inderdaad is de spanning van de coronaepidemie wat naar de achtergrond verdwenen, komt de volgende “ellende” op je af. En ook eentje die tastbaar is. Corona was er een die niet zichtbaar was, op de beelden en berichtgeving van de vele doden na dan, maar dit is de rauwe “werkelijkheid” bommen, granaten, mitrailleurs, enz… De enige voorstelling die wij er van kunnen maken, althans de meesten van ons, zijn verhalen uit 40-45 en wellicht wat films uit de bioscoop.
Het advies, zet de angst van je af, makkelijk gezegd, maar ga er maar aanstaan. Als hsp heb ik een ruime interesse in de medemens, en eigenlijk alles wat er om je heen gebeurt, vooral als deze onderdrukt wordt of anders leed wordt aangedaan. Ik persoonlijk ben altijd iemand geweest die het beter voor een ander wil hebben, dan voor mezelf en dus het advies om onder een dekentje op de bank te gaan zitten, geeft, zeker bij mij, een schuldgevoel omdat je niet meer kunnen doen. Ook donaties is een in mijn ogen een makkelijke manier om te zeggen, kijk eens wat ik heb gedaan en is het altijd het knagende gevoel na talloze berichtgevingen op dit gebied dat er weer eens iemand met z’n vingers in de strooppot heeft gezeten. (Cynisch misschien, maar door schade en schande wijs geworden.
Kortom, het is niet eenvoudig om ermee om te gaan dat het uberhaupt in 2022 nog mogelijk is dat er dit soort idioten aan het roer staan van landen. Poetin, Loekashenko, Borsanaro, Sadad, en zo zijn er nog wel een paar.
Natuurlijk is het een utopie om de geloven dat de wereld in vrede kan leven, want er blijven er altijd die garen spinnen met de ellende van een ander, maar een beetje minder kan ook wel…..
Ik hoor wat u zegt!
Het is heel moeilijk om niet in een auto te springen en zo’n gezin op te halen en onderdak te bieden! Maar ook daar kunnen we niet gemakkelijk mee om gaan als HSP.