In onze maatschappij worden met name de meer uitgesproken, doortastende mensen gezien als leiderschapsmateriaal. Zonde eigenlijk, want daarmee ga je voorbij aan de unieke kwaliteiten van juist de wat meer ingetogen, gevoelige en introverte mens. Wat is de meerwaarde van de introverte leider? Een pleidooi voor meer introvert leiderschap door Karolien Koolhof.
Wat maakt een goede leider?
Lange tijd heb ik gedacht dat er iets mis was met mij. Al vanaf de basisschool kreeg ik namelijk regelmatig te horen dat ik wel wat uitgesprokener mocht zijn en wat meer van me mocht laten horen. Het zijn uitspraken die ik uiteindelijk internaliseerde en die maakten dat ik mezelf ging veroordelen op momenten waarop ik in mijn ogen niet doortastend of aanwezig genoeg was.
En het hield niet op na de basisschool. Toen ik begon met werken binnen de mediawereld, was het ieder functioneringsgesprek weer aan de orde. Het meest opmerkelijke moment was dat waarop ik solliciteerde voor een chef functie en mij de vraag werd gesteld of ik uit frustratie wel eens tegen een prullenbak had geschopt. Iets wat zij koppelden aan goed leiderschap, blijkbaar, maar wat totaal niet in mijn meer ingetogen en introverte aard ligt. Ik begon me serieus af te vragen of ik wel geschikt was als leider.
In plaats van me daarbij neer te leggen, werd het een onderwerp dat me steeds meer fascineerde. Wat maakt een goede leider? En vooral: welke kwaliteiten heb je als persoon nodig om leiding te kunnen geven? Het waren dit soort vragen die mij uiteindelijk deden besluiten om een managementopleiding in Berlijn te gaan doen. Daar zou ik vast wel leren hoe dat moest, dat leiding geven. Maar niets bleek minder waar.
Wat ik met name leerde, was waarom ik ben zoals ik ben en dat er niet één stijl is voor leiding geven, maar wel honderden. Op een persoonlijkheidstest scoorde ik duidelijk aan de introverte kant en die informatie bracht nieuwe vragen. Zijn er introverten die leiding geven? En zo ja, hoe doen ze dat? Het was het begin van mijn eigen onderzoek naar introvert leiderschap.
Introvert
Het afgelopen jaar heb ik me verdiept in zowel introversie als leiderschap. Introversie wordt al gauw onder dezelfde noemer geschaard als hoogsensitiviteit, maar er zijn wel degelijk verschillen. Zo hebben hoogsensitieve mensen een subtielere waarneming en een diepgaandere verwerking dan introverten. En niet alle hoogsensitieven zijn introvert: zeker dertig procent is juist meer extravert. Beide groepen zijn wel sterk gevoelig voor prikkels van hun omgeving.
Ik kwam er al snel achter dat de wetenschap nog geen eenduidige omschrijving heeft van introversie. Ik vroeg daarom zo’n 400 introverte leiders wereldwijd hoe zij het definiëren en combineerde dat met wat de wetenschap zegt. In het kort komt het er op neer dat een introvert oplaadt wanneer hij (of zij) alleen is. Hij vindt het leuk om bij andere mensen te zijn, maar geeft daarbij de voorkeur aan kleinere gezelschappen. Hij heeft meer tijd nodig om op te laden, na te denken en dingen te analyseren dan een extravert. Dit heeft te maken met de hersenen van de introvert, die eerder overprikkeld raken dan die van een extravert.
Ook van leiderschap bleken er talloze definities te zijn, maar de omschrijving van drie Amerikaanse wetenschappers (Hogan, Curphy en Hogan) leek mij de meest passende in het geval van introvert leiderschap. Zij stellen namelijk dat het gaat om overtuiging en niet om dominantie. Een leider overtuigt een team ervan om in plaats van voor de eigen doelen, voor de teamdoelen te gaan.
Naast de 400 leiders wereldwijd ben ik ook meer in detail in gesprek gegaan met dertig van hen. Ik was benieuwd waar zij tegenaan lopen en wat zij als hun kracht zien. Uit hun antwoorden maakte ik op dat veel introverte leiders nog steeds te maken hebben met vooroordelen over hun introversie (maar liefst 67%), maar dat zij zichzelf daarnaast beschouwen als analytisch, strategisch en mensgericht.
💡 Lees ook: Hoogsensitief, introvert of verlegen?
Te weinig benut
Mijn onderzoek liet mij inzien dat introverte leiders unieke eigenschappen hebben die op veel plekken nog te weinig benut worden. Dit heeft vaak te maken met de (bedrijfs)cultuur waar die introverten werken, omdat met name Noord-Amerika en West-Europa vrij extravert zijn. Werk je bovendien in een sector als reclame, sales of consultancy, dan is het vaak al helemaal moeilijk om als introvert echt op waarde geschat te worden.
Als mensen zijn we namelijk geneigd om vooral te zoeken naar anderen die op ons lijken. Een extravert zal eerder aangetrokken worden tot een extravert en vice versa. Heeft een bedrijf eenmaal een meer extraverte toplaag, dan wordt het als introvert steeds lastiger om daar tussen te komen. Je wordt namelijk langs een extraverte meetlat gelegd, in plaats van dat er objectief gekeken wordt naar hoe je als mens in elkaar zit.
Het is exact die meetlat die maakt dat introverten kunnen gaan denken dat er iets mis met hen is. Zij voldoen immers niet aan die meer extraverte norm, dus dan moet het wel aan hen liggen. Enorm zonde natuurlijk, want daarmee ga je voorbij aan al die unieke kwaliteiten van de introvert en de introverte leider.
De introverte leiders die ik sprak zijn vaak echte meewerkende voormannen (of -vrouwen). Ze treden niet zozeer op de voorgrond, maar geven hun teams juist graag alle ruimte. Dat werkt met name goed op plekken waar sprake is van veel autonomie, zoals in zelfsturende teams. Omdat ze niet snel worden afgeleid, kunnen ze echt de diepte in gaan en worden daardoor experts op hun vakgebied. Hun helikopterview maakt bovendien dat ze goed zijn in het bepalen van een strategie voor de langere termijn.
De meerwaarde van de introverte leider
Door het gebruik van een extraverte meetlat gooien we veel van bovengenoemde kwaliteiten echter te snel de prullenbak in. HR-afdelingen geven nog te vaak de voorkeur aan de grote bek boven de meer genuanceerde medewerker, waardoor die laatste minder kansen krijgt. Dit leidt tot vrij heterogene toplagen binnen bedrijven.
Gegeven het feit dat introversie grotendeels aangeboren is, zou het wat mij betreft echter onderdeel moeten worden van de huidige discussie over diversiteit. Een management met zowel mannen als vrouwen en van verschillende afkomst is namelijk nog steeds niet zo divers als het bestaat uit veel van dezelfde persoonlijkheden. Diversiteit zou daarom een laag dieper moeten gaan, tot het niveau van persoonlijkheid. Pas dan kom je echt tot een divers bedrijf, wat uiteindelijk ook z’n effect zal hebben op het bedrijfsresultaat, het vermogen tot innovatie en het werkgeluk van medewerkers.
Introverten zelf wil ik vooral oproepen om zich niet neer te leggen bij het oordeel volgens de meer extraverte meetlat. Sta niet toe dat je in een bepaalde hoek wordt geduwd, simpelweg omdat je wat introverter bent. Dit zegt niets over wat je als mens kunt bereiken. Niet voor niets zijn introverten als Barack Obama, Arianna Huffington uiteindelijk ook boven komen drijven. Wat mij betreft een inspiratiebron voor andere introverten die nog twijfelen aan hun leiderschapskwaliteiten.
Ga binnen je bedrijf ook vooral de discussie aan over dit onderwerp, want vaak zijn extraverten zich er simpelweg niet van bewust dat introverten anders in elkaar zitten. Dit bespreekbaar maken, kan ervoor zorgen dat er meer begrip ontstaat zodat je fijner met elkaar kunt samenwerken. Daar zie ik zowel een rol voor de introvert om dit aan te kaarten, als de extravert om eens te proberen de wereld door een introverte bril te bekijken. Het zal je helpen om ook de ander wat beter te begrijpen en daarnaast in te zien dat er als introvert helemaal niets mis met je is.
In onze maatschappij worden met name de meer uitgesproken, doortastende mensen gezien als leiderschapsmateriaal. Zonde eigenlijk, want daarmee ga je voorbij aan de unieke kwaliteiten van juist de wat meer ingetogen, gevoelige en introverte mens.
Boek: Introvert leiderschap
Meer lezen over de introverte leider? In haar boek Introvert Leiderschap • de stille kracht van de introverte leider • gaat Karolien Koolhof (MA/ MBA) hier dieper op in. Aan de hand van de ervaringen van dertig introverte leiders uit binnen- en buitenland biedt ze introverten inzicht in hun unieke kracht en laat ze extraverten stilstaan bij misvattingen rond introversie en leiderschap. Ook geeft ze concrete tips aan zowel introverte leiders als hun extraverte collega’s.
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Bewaar voor later op Pinterest:
Nog geen reacties. Reageer hieronder!