Ervaar jij je hoogsensitiviteit vooral als last? Lees dan even verder, want in dit artikel ga ik je uitleggen hoe je dit effectief met de 7 fasen naar leiderschap over jezelf om kunt buigen naar een positieve HSP flow. Hierdoor kun je veel meer gaan genieten van je sensitieve aard!
Heb jij geen moeite (meer) met je hoogsensitiviteit? Dan kunnen de fases verderop in dit artikel ook voor andere situaties heel nuttig zijn.
Totdat je het onbewuste bewust maakt, zal het je leven leiden en zul je het het lot noemen.
‘Ik heb vooral last van mijn hoogsensitiviteit’
Het valt me op dat hoogsensitiviteit vaak als lastig ervaren wordt. Op de facebookpagina vroeg ik of hoogsensitiviteit overwegend positief of negatief ervaren wordt. Maar liefst 43% gaf aan het als negatief te ervaren.
Er zijn tal van redenen te bedenken waarom dit zo ervaren wordt. In essentie ontbreekt het vaak aan voldoende contact met jezelf, je eigen behoeftes en verlangens. Jouw focus ligt dan in eerste plaats op je omgeving (wat vinden ze van mij, hoe kan ik de ander helpen etc).
Dat kan zoveel uitdagingen in je leven oproepen dat sommige hoogsensitieve mensen liever helemaal niet hoogsensitief zouden willen zijn. Misschien herken jij dat ook wel bij jezelf en verlang je naar een simpeler leven. Maar zodra je om leert gaan met jouw valkuilen en een positieve HSP flow gaat ervaren, worden ook je kwaliteiten vaak meer zichtbaar en weet ik zeker dat je dankbaar zult zijn voor je sensitieve eigenschap.
Problemen ombuigen naar mogelijkheden
De onderstaande afbeelding (klik hier voor een vergroting) is een model voor leiderschap over jezelf (en jouw leven). Wanneer jij je in een lastige situatie bevindt of moeite hebt met bepaalde aspecten van jezelf, is het aan jou hoe je hier mee om gaat.
Dit model geeft inzicht in hoe je daar nu mee omgaat en kan een opstapje zijn om te kiezen voor een andere & meer effectieve aanpak.
De 7 fases naar een positieve HSP flow
Laten we het model eens nader bekijken. Zoals je ziet heeft het het twee cirkels. De bovenste cirkel gaat over het kijken in mogelijkheden (KIK), de onderste cirkel over het denken in problemen (DIP). In beide cirkels zie je verschillende fases die uiteindelijk leiden tot óf verergering van de situatie of een einde van de situatie.
We nemen hieronder het accepteren van je hoogsensitiviteit als uitgangspunt, maar je kunt dit op allerlei probleemsituaties toepassen.
💡 Lees ook: 26 HSP tips van mede HSP
Kijken in Kansen, KIK
In de bovenste cirkel heb je een proactieve houding. Deze stelt je in staat om leiderschap over jezelf en je leven te nemen, zodat jij jouw eigen leven creëert. Je bent niet (langer) onderhevig aan anderen en allerlei omstandigheden. Je maakt bewuste keuzes en je komt in de positieve HSP flow.
Denken in Problemen, DIP
In de onderste cirkel beleef je veelal onbewust en op een automatische piloot. Dit wordt ook wel een reactieve houding genoemd. Reactieve mensen wachten meer af en hebben de neiging om gebeurtenissen toe te schrijven aan anderen of externe omstandigheden.
💡 Wanneer je moeite hebt met je hoogsensitiviteit en dit vooral als een last ziet kan het heel goed zijn dat je situaties hebt meegemaakt waarin jij je niet veilig voelde of waarin je niet gezien werd. Je ontwikkelt dan beschermingsmechanismen om hiermee om te gaan. Op dat moment zeer belangrijk, maar wanneer je uit die situatie bent en je schiet nog steeds in dit mechanisme wordt het vooral een last. Positieve HSP flow
Je hoogsensitiviteit is hier dan niet direct het probleem, want in feite is de mate waarin je wel of niet een proactieve houding is aangeleerd of aangemoedigd (in combinatie met je karakter en genen) meer de oorzaak. Dit is namelijk essentieel voor hoe je met probleemsituaties omgaat. Zie hiervoor ook het artikel over afwijzingsgevoeligheid.
Fase 1 Balen & Accepteren
Je baalt van de situatie en je kunt het niet accepteren. Je verzet je ertegen.
Als we het hebben over je hoogsensitief zijn ligt de nadruk vooral op het balen van alle valkuilen. Je verzet je tegen wat je nodig hebt. Grote kans dat je jezelf steeds aan het vergelijken bent met anderen, niet hoogsensitieve mensen. Bijvoorbeeld: waarom kan ik niet hetzelfde zijn als andere mensen, ik ben anders en ik hoor er niet bij.
In deze fase volgt een essentiële stap (en meteen ook de moeilijkste!) namelijk het erkennen en accepteren van je situatie en het toelaten van gevoelens die daarbij horen.
Dat wil zeggen dat je het misschien op sommige momenten niet makkelijk vindt om hoogsensitief te zijn, maar dat je accepteert wie je bent. Met alle voors en tegens die daarbij horen alsook ruimte en aandacht voor je emoties. Dat is de basis voor een positieve HSP flow!
Fase 2 Veroordelen | Hier en Nu
Je voelt je onkundig of minderwaardig en/of je hebt het gevoel dat alles aan de ander of de situatie ligt. Je hebt gedachten als: ik ben minder waard dan een ander, anderen begrijpen mij(n) hoogsensitiviteit niet, er is nu eenmaal niets te doen aan de valkuilen van mijn hoogsensitiviteit.
Het kan zijn dat deze situatie je doet herinneren aan iets wat je eerder hebt meegemaakt. Bijvoorbeeld dat je toen je jong was niet gezien werd of dat je niet zo moeilijk moest doen/niet zo gevoelig moest reageren. Het voelt dan nu (bewust of onbewust) alsof je er opnieuw niet mag zijn.
Wanneer je de situatie hebt geaccepteerd zoals deze is en erkent dat hij anders loopt dan je misschien wel zou willen ben je klaar voor de volgende fase. Vanuit erkenning en acceptatie kun je voor jezelf gaan beslissen wat je met deze situatie hier en nu wilt doen. Zo voorkom je tevens dat de geschiedenis zich, indien van toepassing, herhaalt.
Nu komt de volgende stap ten aanzien van je hoogsensitief zijn; Wat zou je anders willen ervaren? Wat heb je nodig om met de lastige kanten ervan om te (leren) gaan? Welke signalen geven je emoties je hierbij? Wat kun je binnen de omstandigheden wél doen aan deze situatie? Gericht op het accepteren en zo prettig mogelijk leven met je hoogsensitiviteit.
Fase 3 Invloed
Je verzet, het gevoel minderwaardig te zijn en/of het gevoel dat alles buiten jezelf ligt in de twee vorige fases geven je het gevoel dat je geen enkele invloed op de situatie hebt en het je allemaal overkomt: waarom moet mij dit nu (weer) overkomen. Je maakt jezelf wijs dat je er niets aan kunt doen en je geeft je invloed uit handen.
Deze fase heeft ook zijn weerslag op je gevoel over je hoogsensitiviteit. Je hebt het gevoel dat je er niets aan kunt doen en de gevolgen (valkuilen) ervan lijdzaam moet ondergaan. Zo kun je bijvoorbeeld ervaren dat je altijd maar voor iedereen klaar moet staan en ‘nee’ zeggen egoïstisch is.
Vanuit je acceptatie en besluit wat je ermee wilt volgt het gevoel dat je invloed op de situatie hebt. Je kunt niet altijd de omstandigheden bepalen, maar je hebt wél invloed op hoe je ermee omgaat. Betreft het een groepsproces (bijv familie/werk) dan maakt iedereen zijn eigen keuzes hierin. Richt je op de invloed die je wél hebt: zoals je eigen mening delen, je gevoelens & behoeftes uiten en ideeën aandragen.
Je hoogsensitiviteit is voor jou iets waar je wat mee kunt ook al is het misschien niet altijd even makkelijk. Soms zul je je weg moeten vinden in bepaalde situaties. Maar vanuit het vertrouwen dat je in staat bent deze te vinden kun je de hele wereld aan.
Fase 4 Verzet | Kracht
Je zit in een neerwaartse spiraal en je verzet wordt sterker. Je wilt dit niet, maar je hebt voor je gevoel geen keuze. Vaak is dit net als alle andere fases in de DIP modus een automatische reactie. Je geeft je macht weg.
Je hebt het gevoel dat anderen belangrijker en meer waard zijn dan jou. Je ziet je hoogsensitiviteit vooral als een teken van zwakte en worsteling met het leven. Je ervaart jezelf als klein en onbelangrijk.
Je ziet mogelijkheden en kansen. Hierbij maak je gebruik van je kwaliteiten, maar erken je ook je tekortkomingen. Indien nodig vraag je hulp aan je omgeving of schakel je mensen in met een bepaalde expertise ten aanzien van je probleemsituatie.
Omgaan met je hoogsensitiviteit is jouwverantwoordelijkheid. In deze fase is het belangrijk je bewust te zijn van je kwaliteiten, zodat je deze kunt inzetten om van je hoogsensitieve karaktereigenschap te kunnen genieten. Weet je niet hoe, dan kun je bijvoorbeeld een tijdje HSP begeleiding inschakelen ter ondersteuning.
Fase 5 Klagen | Initiatief
Tijdens deze fase ga je inadequaat gedrag te vertonen. Kenmerken hiervan zijn bijvoorbeeld klagen, roddelen, mopperen, mokken en je terug trekken in jezelf. Het verzinnen van allerlei smoesjes om er maar niets aan te hoeven doen passen hier ook bij.
Dit uit zich in klagen over het hoogsensitief zijn, maar ook over het feit dat anderen in de maatschappij je niet begrijpen. Je kunt daar net als in de eerste fase wel even van balen, maar belangrijk is om dit niet je focus te laten blijven. Dit versterkt je negatieve gevoel over je sensitiviteit namelijk alleen maar.
Het is tijd om in actie te komen en te gaan handelen. Dit kan, afhankelijk van de probleemsituatie een kleine of grote stap zijn. Hiermee neem je jouw verantwoordelijkheid in de situatie. Wanneer hier meer mensen bij betrokken zijn, de verantwoordelijkheid voor jouw aandeel.
Gelet op alle voorgaande fases is het nu aan jou hoe je gaat handelen ten aanzien van je hoogsensitiviteit. Kies afhankelijk van waar jij behoefte aan hebt een manier die bij je past. Dit kan voor iedereen weer anders zijn, luister dus vooral goed naar jezelf. Alleen dan vind je jouw eigen positieve HSP flow!
Fase 6 Herhaling | Einde probleem
De fase van selffulfilling prophecy. De DIP cirkel kenmerkt zich door automatische reacties op een probleemsituatie. Als deze niet doorbroken wordt, blijft dit een vicieuze cirkel waarbij het probleem vaak groter of erger wordt.
Vertaalt naar je hoogsensitiviteit krijg je alleen maar meer last van je valkuilen en je gevoel dat je hier niets aan kunt doen. Daar baal je op je beurt weer van en de cirkel is rond…
Je bent uit de probleemsituatie gestapt. Je hebt je verantwoordelijkheid genomen en het resultaat is dat je de probleemsituatie de baas bent geworden. Het wil niet zeggen dat, afhankelijk van de situatie, de omstandigheden over zijn, maar wel dat je jouw houding ten opzichte ervan hebt veranderd. Soms heeft je handelen niet het gewenste effect, kijk dan opnieuw vanuit de bovenste cirkel naar de situatie.
YOU DID IT! Je hebt je manier gevonden om samen met je hoogsensitiviteit in het leven te staan. We blijven in het leven uitdagingen krijgen en misschien komt er iets nieuws aan de oppervlakte wat hierin je aandacht vraagt. Je kunt dan altijd weer opnieuw de bovenste cirkel doorlopen.
Fase 7 Geniet van je resultaat!
Geniet van je resultaat! Je mag trots zijn op wat je bereikt hebt voor jezelf.
Een nieuwe weg kiezen in de bovenste cirkel vergt soms heel wat moed en is in eerste instantie niet altijd de makkelijkste weg. Maar het resultaat is dat je leven nu vanuit een positieve HSP flow veel relaxter wordt op de lange termijn, want wanneer je de situatie waarin je je bevindt erkent kun je er iets mee doen.
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Bewaar voor later op Pinterest:
8 Reacties
Hallo Maaike,
ik heb diverse vragen.Ik hop dat je me antwoord wil geven.
Ik heb een schoondochter die zegt dat ze HSP is. dit uit zich in gauw vermoeid zijn,omdat drukte om haar heen haar teveel onrust geeft, b.v als er visite is bij haar thuis of als ze met man(onze zoon) en kind bij ons komt en ook onze andere kinderen en ander kleinkind er zijn. Dan wil ze niet te lang blijven, zeker niet als ze de volgende dag moet werken.
Is dit een normale reactie en hoe moet er mee omgaan?
vraag twee. Zij en onze zoon hebben een dochtertje, zij wordt in maart 3 jaar. Het is een meisje wat ook behoorlijk intensief de dingen beleeft, altijd even de kat uit e boom kijk, oog heeft voor details en zeer talig is ( haar mama is logopediste ;). mijn schoondochter denkt dat zij ook HSP heeft. Maar ik heb ook wel eens het gevoel dat ze har daarin stimuleert; Voorbeeldje: op de verjaardag van onze kleinzoon waren er ook een paar andere kinderen over de vloer. Onze kleindochter reed rond op een loopfietsje. opeens liep er een klein kindje dat net kon lopen tegen haar aan, Dus kleindochter viel om. Ze huilde en omdat ik het dichts bij haar was, tilde ik haar op schoot, traaote haar even, vroeg of ze ergens pijn had. Ze zei nee, vroeg of zewas geschrokken. Haar antwoord was ja. Al heel gauw waren de traantjes gedroogd en stapte ze weer vrolijk op het fietsje. Nadat ze weer vrolijk een rondje had gereden riep mijn schoondochter haar bij zich, nam haar op schoot en begon haar uitgebreid uit te leggen hoe het kwam dat het kindje tegen haar aangelopen was en dat zij dus gevallen was en dus geschrokken…..
Dan denk ik bij mezelf: hou op zeg, het kind is het al bijna weer vergeten en je maakt de situatie veel groter dan het is. Zo maak je een kind HSP!!! Of heb ik het mis en zit het anders in elkaar.
Beste Thea, hoogsensitieve mensen kiezen er vaak voor korter naar een afspraak te gaan. Dit heeft er mee te maken dat hoogsensitieve mensen situaties dieper verwerken en tijd nodig hebben om al deze indrukken een plekje te geven. Doen ze dit niet dan raken ze vaak overprikkelt. Dit werkt de volgende dag door. Voor wat betreft je kleindochter: dat is lastig voor mij in te schatten van op afstand. Ik hoop dat je hier iets aan hebt.
Dank je, Maaike. Ik heb dit met al mijn collega’s en kinderen gedeeld. Het ondersteunt en geeft kracht te weten dat we niet alleen zijn, maar juist met heel veel mensen die met hetzelfde worstelen. En je hebt gelijk, we zitten te veel in ons hoofd. Het denken moet echt zakken en vaker een buikgevoel zijn.
Niet denken in problemen maar je ervaringen en situaties waarin je verkeert zien als feit. Alleen dan kun je in mogelijkheden denken. Mogelijkheden die gestuurd worden door je buikbrein!!
Groet, Philo
Prachtig verwoord Philo! Dank 🙂
Ik kwam op deze site terecht via pinterest. Daar vond ik iets over hsp/hss. Ik had nog nooit van hss gehoord, maar wat een eye-opener. Ik kan moeilijk omgaan met verveling, ik onderneem genoeg. Ook werk verveelt al snel, niet uitdagend genoeg meer. Op mensen kom ik zelfverzekerd over, maar ben dat totaal niet. Ook zeggen mensen wel eens dat ik zo dubbel ben.
Ik sta ook totaal niet in verbinding met mezelf, oordeel hard over mezelf. Vind mezelf lastig, moeilijk. Maar nu ik dit heb gelezen, sta ik er toch ietsie pietsie anders in. Bedankt voor de heldere aanpak. Ik ga ermee aan de slag!
Veel succes DZ!
Warme groet,
Maaike
Wat ben ik blij dat mijn vriend me deze site als tip gaf. Hij herkende mij er zo in. Dus ik test gedaan en van de 32 vragen moest ik er 30 met A beantwoorden. Wat een herkenning en een opluchting.
Mensen zeggen vaak dat ik overgevoelig ben en vaak erg tegenstrijdig.
Ik blijf ook heel lang in de emotie zitten en in mijn hoofd piekeren.
Ik kan niet wachten om er nog meer over te ontdekken en tips te krijgen over hoe hier mee om te gaan.
Ik doe al een vers-training op dit moment voor mijn emotieregulatie. Stoornis en adhd en ptss.
Mijn eerste reactie toen ik deze site las o nee niet nog meer om aan te pakken en veranderen. Houdt het nooit op? Ben ik nooit goed genoeg?
Maar weet ook dat het te doen is! En ik ga er voor!!
Groetjes Katja
Hoi Maaike,
Ik herken mezelf ook in jou artikel. Zit nu in een fase dat ik me goed kan voelen. Dan ben ik tevreden met mezelf. Maar dan ineens zoveel prikkels, dan voel ik me weer verloren en denk dan dat alles voor niets is geweest. Tot dat ik mezelf weer kan herpakken. Ik denk dat ik hsp /hss heb, heel herkenbaar. Ik kan me al afgewezen voelen als iemand een kleine afwijzend woordje zegt. Soms ben ik me er bewust van en weet ik dat het uit het verleden komt, dan lach ik erom. Ben ik me het niet bewust dan ontplof ik zowat. Gelukkig niet tegen de persoon zelf, dat komt dan enkele uren later als ik er over na ga denken.
Het is mij ook opgevallen dat ik van de stilte ’s nachts hou. Ik denk dat dat het raar is. Mij is altijd verteld, slapen doe je ’s nachts?
Door het verleden doe ik me vaak groter voor dan dat ik werkelijk ben (overleving mechanisme ). Stukje bij beetje positiever, alleen als ik val in de diepte komt ie weer zo hard aan.
Bedankt voor de artikelen, ik lees ze graag.
Monique