Uit Amerikaans onderzoek blijkt dat 15-20% van de bevolking hoogsensitief (HSP) is. Maar hoe weet je nu of je hoogsensitief bent? Ik krijg vaak de vraag: bestaat er een diagnose hoogsensitiviteit?
Wat is hoogsensitiviteit?
Om antwoord te kunnen geven op de vraag of er een diagnose hoogsensitiviteit bestaat, moeten we eerst kijken naar wat hoogsensitiviteit (HSP) nu precies is.
Elaine Aron, die de term hoogsensitiviteit introduceerde, benoemt vier belangrijke kenmerken als DOES:
- Diepgaande verwerking van prikkels en informatie
- Overprikkeling of overstimulatie
- Emotionele intensiteit (zowel op positieve als negatieve prikkels)
- Sensorische sensitiviteit (gericht op de zintuigen en bv het hebben van oog voor detail)
De diepgaande verwerking van prikkels en informatie is volgens Elke van Hoof, professor aan de Vrije Universiteit van Brussel, het meest belangrijke kenmerk. De overige 3 kenmerken komen volgens haar voort uit deze diepgaande verwerking.
In studies door onder meer Elaine Aron bleek deze diepgaande verwerking ook terug te zien op MRI scans: de hersenen van hoogsensitieve mensen (HSP) lichten in meer gebieden op wanneer ze een opdracht of prikkel verwerkten dan de hersenen van niet-HSP.
Eén van die gebieden is amygdala (zie afbeelding), onder meer verantwoordelijk voor de verwerking, opslag en aansturing van emoties. Deze is bij hoogsensitieve mensen relatief sterk ontwikkelt. Dit houdt in dat wanneer je veel prikkels te verwerken krijgt, je dit emotioneel ook intenser ervaart.
Persoonlijkheidskenmerk
Het bovenstaande samenvattend hebben hoogsensitieve mensen dus een andere, meer diepere en langere wijze van verwerking. Is er echter geen tijd voor deze verwerking door een intense situatie of te weinig rust (zoals te weinig slaap of een te drukke planning) dan treedt bij de amygdala het alarm systeem in werking. Het alarmsysteem is echter een gevolg en geen oorzaak van hoogsensitiviteit. Wanneer je goed voor jezelf zorgt door voldoende rust te nemen & goed te luisteren naar je eigen behoeftes is het intenser beleven van het leven niet perse een probleem, maar in mijn ogen juist een verrijking.
Hoogsensitiviteit is dus een persoonlijkheidskenmerk en geen stoornis. Wel kan het zijn dat je er door verschillende omstandigheden, zoals gebeurtenissen in je jeugd of op latere leeftijd meer last van kunt hebben. Ik zie bijvoorbeeld veel hoogsensitieve mensen in mijn praktijk die zichzelf onbewust hebben aangeleerd zich vooral aan te passen aan de buitenwereld en zo het contact met zichzelf (deels) kwijt zijn.
Test jezelf op hoogsensitiviteit
Kortom, medische diagnoses worden gesteld om een ziekte of stoornis vast te leggen en aangezien hoogsensitiviteit geen stoornis is, zijn er ook geen officiële testen voor een diagnose. Wel zijn er een aantal zelftesten over hoogsensitiviteit waarmee je kunt testen of je hoogsensitief bent.
Op deze website heb ik gekozen voor de uitgebreide HSP test. Deze gebruik ik ook tijdens HSP coachingstrajecten in de praktijk en geeft meteen ook helder weer waar je goed met jouw hoogsensitiviteit om kunt gaan en waar je valkuilen liggen. Je kunt ook de kortere HSP zelftest van Elaine Aron doen.
Komt er een diagnose hoogsensitiviteit in de toekomst?
Zoals het er nu naar uit ziet niet. Los daarvan ben ik er ook geen voorstander van omdat hoogsensitiviteit helemaal geen probleem hoeft te zijn. Het kent natuurlijk wel zo zijn uitdagingen maar kent alles in het leven niet een voor- en nadelen?
Gebruik je (sensitieve) creativiteit om je uitdagingen het hoofd te bieden. Kom je er niet uit, dan is een coachingstraject in de praktijk in Boskoop of online mogelijk geschikt voor jou.
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Bewaar voor later op Pinterest:
8 Reacties
Het is de wetenschappelijkheid die een diagnose hoord voort te brengen en ja die is belangrijk als bescherming tegen de misdiagnose met stoornissen!
Dag Thomas, ik ben het geheel met je eens dat een standaard om hoogsensitiviteit vast te stellen prettig zou zijn. Omdat het geen stoornis is, is dit ook weer lastig want het hoort niet in de DSM thuis. Elke van Hoof is hier naar aan het kijken.
Ik heb een beetje opgezocht over HSP en vind overal terug dat HSP een karaktereigenschap is en geen stoornis.
Wat maakt het dan juist een karaktereigenschap en geen stoornis?
Hoi Amber,
Het vermogen genuanceerd waar te nemen en dit vervolgens diepgaand te verwerken is een aangeboren eigenschap en geen stoornis.
Overprikkeling of bijvoorbeeld een gevoeligheid voor afwijzing treedt op als gevolg van gebeurtenissen en is daarmee geen direct kenmerk van de karaktereigenschap hoogsensitiviteit waarmee je wordt geboren.
Ik hoop dat ik het zo wat duidelijker voor je heb kunnen maken.
Vanaf welke leeftijd kan hsp getest worden?
Beste Tineke,
Hoogsensitiviteit kan niet getest worden omdat voldoende wetenschappelijke criteria hiervoor nog ontbreken. Er zijn wel zelftesten in omloop, ook voor kinderen. Bijvoorbeeld hier.
Warme groet,
Maaike
Persoonlijkheid wordt je mee geboren. Karaktereigenschap is hoe je gevormd wordt door situaties en bv je gezin. Zijn 2 verschillende dingen. Dank je wel vooral deze informatie kan er zoveel mee
Hoi Alida,
Dank je wel. Je persoonlijkheid vormt zich oa door persoonskenmerken, genen en omgeving. Sommige karaktereigenschappen had je al bij geboorte en anderen ontwikkel je later in je leven. Zo is deze informatie in dit artikel en op deze website ook opgebouwd. Hoogsensitiviteit is in mijn visie en vanuit de wetenschap een karaktereigenschap waarmee je bent geboren.
Warme groet,
Maaike