Sommige HSP’s kunnen eerder en ook langer verstrikt raken in een ongezonde relatie. In dat geval spelen er vaak een aantal hoogsensitieve valkuilen een rol. Hoe zit dat en wat zijn precies de HSP valkuilen in een ongezonde relatie?
In dit artikel:
- HSP talenten versus HSP valkuilen
- 7 HSP valkuilen in een ongezonde relatie:
- Empathie
- Zelfreflectie
- Het belang van de ander
- Behulpzaamheid
- Verantwoordelijkheidsgevoel
- Diepgaand verwerken
- Jouw hoogsensitiviteit niet kennen
HSP talenten vs HSP valkuilen
Ik kan het niet vaak genoeg benadrukken: met hoogsensitiviteit is niets mis en je hoeft er zelfs helemaal geen last van te hebben. Toch zijn er omstandigheden waar je hoogsensitieve brein wel wat extra uitdagingen kent en de talenten om kunnen slaan naar valkuilen. Ongezonde relaties, maar ook andere negatieve gebeurtenissen liggen hier vaak aan ten grondslag. Ik noem hieronder een aantal HSP talenten die in een ongezonde relatie valkuilen kunnen worden.
7 HSP valkuilen in een ongezonde relatie
1. Empathie
Je kunnen inleven in een ander is een prachtig HSP talent waarmee je veel kunt betekenen voor anderen, mits je jezelf niet vergeet. Als het onderscheid tussen jezelf en de ander lijkt te zijn vervaagd dan voelt het leed van de ander zo mogelijk als je eigen leed. In een ongezonde relatie kun je daardoor te veel verwikkeld raken in de problemen van de ander en je eigen behoeften helemaal vergeten. Er ontstaat een disbalans waarbij empathie voor jezelf ontbreekt.
2. Zelfreflectie
Je bent als HSP vaak goed in staat om te reflecteren op je eigen gedrag. Een mooi talent, want daarmee kun je jezelf ontwikkelen en bovendien je verantwoordelijkheid in situaties nemen. Als je partner in een ongezonde relatie niet in staat is om te reflecteren op zijn of haar gedrag, kan dit scheef gaan groeien doordat jij eenzijdig probeert jouw fouten op te sporen en aan te pakken. Hierdoor kun je erg gaan twijfelen aan jezelf en je eigenwaarde verliezen. Met andere woorden: het is belangrijk te weten waar de grens ligt in het kijken naar en oplossen van jouw aandeel van de situatie. Een relatie bestaat uit 2 personen en 50% van de verantwoordelijkheid ligt bij de ander.
3. Het belang van de ander
Een van de opvallende kenmerken van een hoogsensitief brein is dat HSP’s bij het nemen van beslissingen niet alleen hun eigen belangen meenemen, maar ook die van de ander. Is dit uit balans, dan zie je dat de ander belangrijker wordt dan jijzelf. Zo kun je bijvoorbeeld steeds excuses verzinnen waarom de ander er niets aan kan doen. Hij/zij is zielig, kan er ook niks aan doen, heeft toch hulp (zonder effect) of gaat hulp zoeken. Ook hierbij kun je jezelf vergeten en zelfs kwijt raken, vaak zonder dat je dit heel bewust in de gaten hebt. Heb je je eigen grenzen nog helder? Van de HSP valkuilen in een ongezonde relatie is dit er eentje om alert op te zijn. Jouw belang telt namelijk net zo goed.
💡 Lees ook: Hoe ga je met griep om als je hoogsensitief bent
4. Behulpzaamheid
Betrokkenheid en behulpzaamheid zijn mooie talenten. Ook hier is het goed om je bewust te zijn van de mate van behulpzaamheid. Eerst geeft het helpen van anderen vaak nog een tijdje energie, mede omdat je er waardering voor kunt krijgen. Maar wanneer dit niet bij jouw rol als partner past, bijvoorbeeld omdat iemand professionele hulp nodig heeft of deze niet wil vragen, dan zul je merken dat het in feite water naar de zee dragen is. En dat kan bakken energie kosten. Een partner kan bijvoorbeeld in de slachtofferrol zitten of geen verantwoordelijkheid willen nemen voor zijn of haar gedrag en alles buiten zichzelf (bijvoorbeeld bij jou) leggen. Stap af van het idee dat jij de ander zou moeten redden, dat is niet aan jou.
5. Verantwoordelijkheidsgevoel
Je verantwoordelijkheidsgevoel als HSP kan doorschieten in je oververantwoordelijk voelen voor de relatie. Je kunt dan bijvoorbeeld naast de ander helpen ook hard gaan werken aan tekortkomingen in jezelf om de situatie te verbeteren. Bijvoorbeeld door jezelf met zelfontwikkeling maar te blijven verbeteren. De vraag is alleen of dat de oplossing is als de verantwoordelijkheid bij de ander ligt. Als iemand niet zelf zijn of haar eigen aandeel in de relatie aan wil pakken, heb je daar geen invloed op, hoe lastig dat ook is. Jouw verantwoordelijkheid ligt dan ergens anders, namelijk bij jezelf: wil jij dit voor jezelf nog op deze manier?
6. Diepgaand verwerken
Een hoofdkenmerk van hoogsensitiviteit is je diepgaande manier van verwerken. Hier komen een aantal HSP valkuilen in een ongezonde relatie in terug zoals: je empathie, wikken en wegen, het belang van de ander en zelfreflectie in terug. Ook kun je je afvragen of het wel echt aan die ander ligt. Wat als jij toch ergens een steek hebt laten vallen? Weet je echt zeker dat je er alles aan gedaan hebt aan jouw kant? Al dat soort vragen kunnen in je hoofd gaan rondspoken waardoor je gaat overanalyseren. Je blijft eindeloos alle mogelijkheden en doemscenario’s afspelen en weet uiteindelijk niet goed meer wat nu het beste is.
💡 Lees ook: De talenten van hoogsensitiviteit op een rijtje
7. Jouw hoogsensitiviteit niet kennen
Een hoogsensitief brein werkt anders dan een niet-hoogsensitief brein. Wanneer je je hier niet bewust van bent, maar wel merkt dat je soms anders denkt of sneller moe bent van een verjaardag bijvoorbeeld, kun je aan jezelf gaan twijfelen. Dit kan je kwetsbaarder maken in een ongezonde relatie. Je hebt soms andere behoeften zoals meer tijd voor jezelf, minder druk, een fijne omgeving enz, maar er is niets mis met je. Leer je hoogsensitiviteit beter kennen door informatie te lezen en/of cursussen te doen.
Tot slot
Dit waren een aantal HSP valkuilen in een ongezonde relatie. Als je een of meer valkuilen herkent, kan het zinvol zijn om te werken aan een juiste balans. Vaak is het zo dat de talenten niet alleen naar de buitenwereld moeten gaan, maar zeker ook voldoende naar jezelf. Als je dit door omstandigheden in je leven niet geleerd hebt of lastig vindt, is het verstandig om hier hulp bij te vragen. Hoe meer balans er is, hoe meer energie je zult ervaren.
Bewaar voor later op Pinterest:
