Hoe ga jij om met onzekerheid als HSP? Onzekerheid is voor elk mens een lastig gegeven, maar als HSP kan dit extra intens zijn. Je kunt je daardoor bijvoorbeeld in sociale situaties ongemakkelijk voelen. Bovendien werken er een aantal dingen in je HSP brein anders dan bij een niet-HSP en dit kan je onzeker maken, zeker als je hier niet bewust van bent. Maar onzekerheid is niet alleen maar iets negatiefs, het heeft ook een mooie kant. In dit artikel neem ik je mee in de verschillende facetten van onzekerheid.
Factoren van onzekerheid als HSP:
Het hoogsensitieve brein wil eerst de hei overzien
Hoogsensitieve mensen willen eerst de hei overzien, waarbij ze zorgvuldig de kansen en risico’s afwegen en pas als dit goed voelt (= zekerheid) komen ze in actie. Je ziet ook vaak wanneer dit niet zeker genoeg is, ze blijven twijfelen: ‘is dit wel echt de juiste keuze?’ In de praktijk komt dit erop neer dat veel HSP’s het prima weten, maar worstelen met de uitvoering: het gaan doen. Is dit voor jou herkenbaar? Geef jezelf de tijd om de hei te overzien en kom daarna wel in actie. Als je jezelf onder druk zet om snel antwoord te geven of een keuze te maken en vervolgens niet in actie komt dan kun je juist onzeker worden en dat is zonde.
Hoogbegaafd (+ hoogsensitief) en onzekerheid
Rianne van de Ven is coach voor hoogbegaafde volwassenen en wijdt er in haar boek Hoogbegaafd in praktijk een heel hoofdstuk aan (2.4 Verslaafd aan zekerheid, pag 35) en niet voor niks. Iemand die hoogbegaafd is denkt vanuit meerdere invalshoeken en op verschillende abstractieniveaus geeft Van de Ven aan.
Daarnaast voelt een hoogbegaafde intens. De combinatie van het vele denken en intense voelen op veel verschillende niveaus kan complex zijn. Bovendien kun je naast alle mogelijkheden ook heel goed allerlei onmogelijkheden bedenken. Tel daarbij op dat een hoogbegaafde pas in beweging komt als hij of zij 100% zeker is van de gehele route naar het doel. Dat is natuurlijk regelmatig niet haalbaar. Soms moet je gewoon gaan en de eerste stappen zetten en erop vertrouwen dat je gedurende de weg altijd weer kunt bijsturen.
Een laag zelfbeeld
Iedereen is weleens onzeker over zichzelf, maar als je dit vaak ervaart heb je waarschijnlijk een laag zelfbeeld. Als je als hoogsensitief kind onvoldoende gezien bent (‘doe niet zo gevoelig’, ‘het is niet eng’), last had van je ‘anders’ zijn, moeilijkheden hebt meegemaakt of bijvoorbeeld gepest bent op school kun je daardoor een laag zelfbeeld hebben ontwikkeld waarin je vooral op een negatieve manier naar jezelf kijkt. Het is belangrijk om te weten dat dit zelfbeeld niet je werkelijke identiteit is, maar jouw perceptie van jezelf.
Kenmerken van een laag zelfbeeld:
- Je voelt je vaak onzeker over jezelf. Bijvoorbeeld over hoe je eruit ziet, of jouw mening wel van waarde is en/of de dingen die je doet of wil gaan doen wel zullen slagen.
- Je bent kritisch op jezelf (je bedenkt bijvoorbeeld wat je allemaal beter had kunnen doen) en/of je kunt geen positieve eigenschappen van jezelf bedenken.
- Je bagatelliseert en relativeert je prestaties. Het lukte per toeval of door de hulp van de ander bijvoorbeeld.
- Je zoekt bij anderen naar bevestiging of waardering.
- Je hebt het idee dat je minder waard bent en meetelt dan een ander en dat succes en gelukkig zijn voor jou niet is weggelegd.
- Je bent erg gevoelig voor kritiek en trekt dit je enorm aan.
- Je cijfert jezelf weg. Je staat als het ware aan de zijlijn in je leven.
- Je hebt regelmatig last van sombere gevoelens en evt depressies.
Is dit herkenbaar voor jou? Onzekerheid als HSP is niet raar en kost soms aardig wat energie. Blijf er niet (alleen) mee rondlopen, maar zoek begeleiding om hiermee om te gaan en zelfverzekerder te worden. ACT, Acceptance and Commitment Therapy, is bijvoorbeeld een therapievorm die hier bij kan helpen. Heb je trauma’s meegemaakt? Zoek dan hulp bij een traumatherapeut.
Andere factoren:
Een aantal andere factoren waardoor je onzeker kunt worden zijn langdurige moeilijke omstandigheden, lichamelijke problemen, financiële problemen en bijvoorbeeld perfectionisme (waardoor de lat voor jezelf vaak onhaalbaar hoog ligt).
De positieve kant van onzekerheid
Je denkt misschien, ‘huh hoe kan dit nu iets positiefs zijn’? Ik draai het even om: stel je eens iemand voor die altijd zeker is van zichzelf. Heb je een beeld? Juist ja, dan is er meestal weinig openheid naar de ander. Een beetje onzekerheid op z’n tijd is heel menselijk en zorgt ervoor dat je bereid bent om je te verbinden met en afstemmen naar de ander.
Dit komt onder meer doordat je vanuit onzekerheid bereid bent om naar je eigen handelen te kijken: zelfreflectie. En dat is iets waar veel HSP’s goed in zijn. Zo heeft je onzekerheid als HSP dus ook een mooie kant. Zolang je onzekerheid maar niet de overhand heeft, in dat geval is het belangrijk om te kijken naar manieren, al dan niet met hulp, om zelfzekerder te worden.
Bewaar voor later op Pinterest:
Nog geen reacties. Reageer hieronder!