Als je zelf niet hoogsensitief bent maar je partner wel, is het soms even zoeken hoe je het beste met elkaar om kunt gaan. Dat blijkt uit de vragen die ik regelmatig via e-mail en social media krijg. In dit artikel ga ik daar dieper op in. Wat is hoogsensitiviteit en hoe kun je het beste rekening houden met je hoogsensitieve partner?
Hoogsensitiviteit
Om te beginnen is hoogsensitiviteit een karaktereigenschap die bij zo’n 15-20% van de bevolking voorkomt. Hoogsensitieve mensen nemen bewust en onbewust meer details waar, verwerken deze zeer grondig en komen daarna pas in actie. Deze karaktereigenschap is eigenlijk heel normaal, het komt ook voor bij meer dan 100 diersoorten. Wel zijn we er als maatschappij wat minder goed op ingesteld, omdat het een minderheid betreft. Het is daarom belangrijk om hier voldoende informatie over te lezen, zodat het beter begrepen wordt.
Afwijzingsgevoeligheid
Het is handig om te weten dat hoogsensitiviteit niet hetzelfde is als overgevoeligheid. Hoogsensitiviteit is namelijk een aangeboren eigenschap en overgevoeligheid (ook wel afwijzingsgevoeligheid genaamd) ontstaat door negatieve ervaringen:
Als hoogsensitieve mensen een intense of langdurige situatie van afwijzing hebben meegemaakt, kunnen ze afwijzingsgevoeligheid ontwikkelen. Dit heeft er onder andere mee te maken dat hoogsensitieve mensen gevoeliger zijn voor omgevingsinvloeden. Ze nemen meer waar, verwerken dit diepgaander en anticiperen op wat komen gaat voor ze een stap zetten. Is dit een of meerdere malen misgegaan dan gaan ze anticiperen op (mogelijke) afwijzing.
Dit kan best lastig zijn in een relatie, want door de afwijzingsgevoeligheid kan iemand afwijzend reageren op oprechte feedback of gestelde grens. Uit angst dat je hem of haar afwijst. Behalve dat het erg belangrijk is om zoveel mogelijk positief en opbouwend te blijven reageren, bijvoorbeeld met geweldloze communicatie, kan het relevant zijn voor je HSP partner om hier hulp bij te zoeken. Het is immers niet de bedoeling dat jouw grenzen vanwege de angst voor afwijzing niet goed gehoord en gerespecteerd worden. Blijf open en eerlijk vanuit jezelf in communicatie met je hoogsensitieve partner.
Lees meer over afwijzingsgevoeligheid en HSP
HSP talenten
Hoewel hoogsensitieve mensen sneller vatbaar kunnen zijn voor bijvoorbeeld overprikkeling (het hoeft niet persé en is vaak afhankelijk van meer factoren), is de wijze waarop ze nuances opmerken en diepgaand verwerken vooral ook een goede aanvulling in onze maatschappij. Zoals iedereen talenten en uitdagingen in zijn/haar persoonlijkheid kent, gaat dit ook op voor HSP’s en niet-HSP’s. Beiden hebben hun voor- en nadelen en kunnen elkaar daardoor goed aanvullen in de maatschappij.
💡 Lees ook: HSP’s over de talenten van hoogsensitieve mensen
Ingewikkeld en complex? Eerst overzien, dan beslissen
Zoals ik al aangaf willen hoogsensitieve mensen voordat ze in actie komen, eerst de hei overzien. Dit wordt ook wel het stop en check systeem genoemd. Eerst wordt alles grondig bestudeerd en vanuit daar volgt dan een keuze. Dit is een standaard systeem bij alle hoogsensitieve mensen en werkt significant anders dan niet hoogsensitieve mensen.
Ook bij verschillende diersoorten wordt dit in eenzelfde percentage (15-20%) van de populatie gezien. Een hoogsensitieve partner heeft daardoor relatief meer tijd nodig voor keuzes of antwoorden. Geef hem of haar die ook. Zet je ze onder druk dan reageren ze gestrest en dat is meestal niet handig voor de juiste keuzes. En bovendien kan dat grondige verwerken voor mooie en niet alledaagse oplossingen zorgen die nog wel eens heel goed van pas zouden kunnen komen.
Open en eerlijk
Hoogsensitieve mensen hebben openheid en eerlijkheid hoog in het vaandel staan. Zeker in een relatie. Je kunt dus het beste open en eerlijk zijn in je communicatie. Ben je dit niet, zal een HSP partner dat in de gaten hebben en daardoor (wellicht onnodig) aan je gaan twijfelen. Stel ook eerlijk je grenzen en blijf goed in communicatie over je gevoelens en wat jij nodig hebt.
Vraag je hoogsensitieve partner of deze je tegemoet kan komen. Overleg samen over de juiste vorm, dit kan cruciaal zijn. Bijvoorbeeld als je partner snel overprikkeld is en zodanig vaak gestresst reageert: het is aan hem of haar om beter te leren omgaan met prikkels, bijvoorbeeld door op tijd rust te nemen. Je kunt je partner hier uiteraard in ondersteunen.
Vraag naar de behoefte
In plaats van (goedbedoeld) te vertellen wat een hoogsensitieve partner volgens jou zou moeten doen, kun je beter vragen waar je partner behoefte aan heeft. Omdat dit soms anders is dan voor niet-HSP, is het voor hoogsensitieve mensen belangrijk zelf te komen met oplossingen.
Soms is dit een uitdaging, omdat bijvoorbeeld de behoeften niet duidelijk is en er vooral rekening met de omgeving gehouden wordt. Herleid dit dan terug naar je partner en diens behoefte in vragende vorm. Hier heb je ook zelf het meest aan, een partner die zich teveel aanpast krijgt hier vroeg of laat last van en met hem of haar, de omgeving. 😉 Ook kan het zijn dat je HSP partner moeite heeft de juiste woorden te vinden. Moedig hem of haar vooral aan het zo goed mogelijk onder woorden te brengen of geef wat tijd zodat eea eerst even kan bezinken.
💡 Lees ook: 6 belangrijke behoeften van HSP
Hoogsensitiviteit is geen excuus
De verantwoordelijkheid voor de sensitiviteit en bijbehorende uitdagingen liggen bij de persoon zelf. Een manier voor HSP om die verantwoordelijkheid te nemen is bijvoorbeeld uit spreken dat iets lastig is of door te vragen om ruimte of steun. Maar het kan niet door een HSP afgedwongen worden, bijvoorbeeld in de trant van: ‘dit moet nou eenmaal zo, want ik ben HSP’.
Meestal zoeken hoogsensitieve mensen de oorzaak van problemen eerder bij zichzelf dan de ander, maar niet altijd. Sommige mensen wijzen naar de ander, hoogsensitiviteit of iets anders buiten henzelf. Het is belangrijk dat alles in wederzijds overleg en goede verbinding gebeurt. Je kunt daar je hoogsensitieve partner ook op wijzen. Doe dit op een vriendelijke en respectvolle manier, dit stimuleert een positief en constructief vervolg.
Groot verantwoordelijkheidsgevoel
Maar vaker nog is het andersom: dat ze zich snel schuldig voelen en denken dat de oorzaak voor een probleem bij hen ligt. Ze kwetsen niet graag en vinden het lastig dat dit mogelijk zou kunnen gebeuren. Immers, ze verwerken situaties diepgaand en gaan daarbij ook na wat de gevolgen voor de ander zijn. Het kan zijn dat hier mede gebeurtenissen in het verleden aan ten grondslag liggen, dan is het voor een HSP partner des te lastiger.
Duidelijkheid scheppen over welk aandeel jij hebt kan hierbij helpen. In elke situatie tussen twee mensen ligt er een aandeel aan beide kanten, ook al is dat niet altijd precies 50/50. Daar staat tegenover dat hoogsensitieve mensen het soms moeilijk kunnen vinden om de verantwoordelijkheid voor henzelf te nemen als het aankomt op gevoelens en het bewaken van grenzen. Hier is het wel van belang dat wanneer je hoogsensitieve partner hier moeite mee heeft, dit al dan niet met hulp gaat leren.
💡 Lees ook: Waar stopt je verantwoordelijkheid als HSP?
Handige HSP relatietips
Tot slot kun je in dit artikel handige relatietips vinden.
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Bewaar voor later op Pinterest:
Nog geen reacties. Reageer hieronder!