Er is veel te doen over hoogsensitiviteit en relaties met een narcistische partner. En dat is niet zo gek, want dit zijn bijna altijd destructieve relaties die grote impact hebben en de nodige schade bij hoogsensitieve mensen veroorzaken. Om te begrijpen waarom hoogsensitiviteit en narcisme elkaar kunnen aantrekken, is een goede context belangrijk.
In dit artikel:
- Hoogsensitiviteit
- Narcistische persoonlijkheid
- Manipulatie
- Heb begrip voor jezelf!
- Afwijzingsgevoeligheid en HSP
- Andere stoornissen
- Zit je momenteel in zo’n relatie?
Hoogsensitiviteit
Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap en op zich hoef je daar geen last van te hebben. Natuurlijk, neem je onvoldoende rust dan kan je overprikkeld raken. Ook de betrokkenheid naar de medemens is bij veel hoogsensitieve mensen sterk aanwezig, waardoor je jezelf sneller voorbij kunt gaan. Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat hoogsensitieve mensen sterker reageren op omgevingsinvloeden. Zijn deze positief dan gedijen ze zeer goed, zijn ze negatief dan hebben ze daar meer dan gemiddeld last van. Dat zorgt bij hoogsensitiviteit en narcisme in een relatie voor een uitermate slechte dynamiek waar ze zo snel mogelijk uit moeten zien te komen.
Narcistische persoonlijkheid
Narcisme wil meestal zeggen, iemand met een (vaak vermoedelijke) narcistische persoonlijkheidsstoornis of bijvoorbeeld trekken daarvan. Vaak wordt er geen diagnose gesteld, omdat ze zichzelf graag als bijzonder en verheven boven anderen zien. Ze hebben immers geen probleem. Dat hun omgeving dat wel met hen heeft hebben ze meestal niet in de gaten.
Ze zijn vaak (onbewust) te druk bezig met hun eigen onzekerheid, schaamte en minderwaardigheidscomplex dat ten grondslag ligt aan deze stoornis, om nog oog te hebben voor anderen en hun gevoelens. Om die gevoelens van minderwaardigheid te verbergen blazen ze hun ego gigantisch op. Raak je deze gevoelens (per ongeluk) aan dan kunnen ze ontploffen. Met als gevolg dat je op je tenen gaat lopen rondom deze mensen en jezelf beetje bij beetje meer aan de kant gaat zetten. Het sluipt er in en dat maakt het vaak zo destructief.
Manipulatie
Mensen met deze stoornis zijn een meester in subtiel manipuleren en ondermijnen zonder dat je dit in de gaten hebt. Als ze al hulp vragen moet de nood vaak behoorlijk hoog zijn. Doordat ze in een interne crisis terecht komen bijvoorbeeld, omdat een relatie op springen staat. Maar zelfs dan nog kan dit een tijdelijk belofte zijn en na een tijdje het oude gedrag weer opspelen. Dit soort diepgewortelde systemen aanpakken vergt flink wat moed en doorzettingsvermogen van zo iemand. De basis van het zelf, een eigen identiteit, ontbreekt namelijk (vaak door heftige gebeurtenissen in het verleden of juist de ophemeling van het kind) en dat bouw je niet met een paar gesprekken met een psycholoog weer op.
Heb begrip voor jezelf!
Laat je niet verleiden door begrip en medeleven voor het zware leven dat achter zo iemand ligt. Als iemand er niet écht voor kiest dit bij de wortel aan te pakken zul je hier opnieuw slachtoffer van worden, hoeveel begrip je ook hebt. Dat maakt de dynamiek tussen hoogsensitiviteit en narcisme onder meer zo toxisch. Narcisme is een stoornis en daar is professionele hulp bij nodig. Als je hoogsensitief bent is het dan ook noodzakelijk dat je goed het onderscheid tussen jouw verantwoordelijkheid en die van de ander kent.
Mensen met een groot verantwoordelijkheidsgevoel die oververantwoordelijk zijn, zijn hier bijvoorbeeld extra vatbaar voor. Heb in plaats daarvan begrip voor jezelf en de situatie waar je je in bevindt. De ander mag het dan moeilijk hebben, hoe zit het eigenlijk met jou? Krijg jij wel de ruimte waar je behoefte aan hebt? Kun je ontspannen jezelf zijn? Dit zijn voorwaarden voor een goede en stabiele relatie. Zodra je hiervoor redenen en excuses gaat verzinnen zouden er alarmbellen moeten afgaan.
Afwijzingsgevoeligheid van HSP
Dan is er ook nog afwijzingsgevoeligheid. Met hoogsensitiviteit word je geboren, afwijzingsgevoeligheid ontstaat door (negatieve) omstandigheden. Ben je gevoelig voor afwijzing en tref je een narcist dan is het niet moeilijk om te snappen dat dit alleen maar fout kan aflopen.
Als je niet doet wat de (veeleisende) narcist wil heb je je afwijzing te pakken. Maar als je die het liefst voorkomt zet je jezelf aan alle kanten opzij. Je eigenwaarde daalt nog meer (zie je wel, ik doe het niet goed!). Je voorkomt daarmee misschien een aantal woede uitbarstingen, maar niet alle. En binnen in jezelf gebeurt er ook iets: je wijst jezelf af. Met als gevolg dat je uitgeput raakt en somber wordt. Het zuigt letterlijk alle levensenergie uit je weg.
💡 Lees ook: Ben je gevoelig voor afwijzing als HSP?
Andere stoornissen
Hoewel ik het nu over de narcistische persoonlijkheidsstoornis heb, zijn er meer stoornissen die voor problemen binnen een relatie kunnen zorgen. Ik ben dus van mening dat hoewel dit een behoorlijk schadelijke variant is, niet iedereen zomaar een narcist is en de werkelijkheid soms wat complexer kan zijn. Check daarvoor ook Omgaan met moeilijke mensen, hoe doe je dat? In alle gevallen geldt: zorg dat je je grenzen kent en je eigenwaarde & verantwoordelijkheidsgevoel in balans zijn. Als je dit lastig vind, kijk dan eens naar de mogelijkheden voor HSP coaching.
Zit je momenteel in zo’n relatie?
Lees je in over beiden: hoogsensitiviteit en narcisme. Dit helpt om te snappen wat je karaktereigenschap inhoudt en wat narcisme betekent. Door deze kennis kun je je je stap voor stap losmaken van de situatie waar je in zit.
Zoek daarnaast hulp. Het kan om allerlei redenen lastig zijn om hieruit te stappen. Schroom niet om hierbij hulp te vragen, bijvoorbeeld via je huisarts en van de mensen in je omgeving.
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Wil je HSP tips in je mailbox ontvangen?
+ gratis HSP minigids
Bewaar voor later op Pinterest:
1 Reactie
Ik ben zelf hsp en heb met narcist te maken in een vorm van een relatie. Het klopt allemaal vrij aardig wat er geschreven staat. Het is heel goed op jezelf passen en weten wat je doet. Ik zit er midden in, hoe het afloopt daar ben ik zelf ook benieuwd naar. Ik hoop dat achteraf dat ik kan zeggen dat ik als mens gegroeid ben. Het is een uitdaging maar het is oppassen.