Als je hoogsensitief bent, herken je het vast: situaties die je overweldigen, mensenmassa’s die je uitputten, of conflicten die je liever uit de weg gaat. Dit kan leiden tot vermijdingsgedrag, iets dat op korte termijn verlichting biedt, maar je op de lange termijn juist kan belemmeren. Hoe kun je omgaan met de neiging tot vermijden en voluit leven? In dit artikel ontdek je inzichten en praktische tips over hoogsensitiviteit en vermijden.
In dit artikel:
- Waarom gaan mensen vermijden?
- Hoogsensitiviteit en vermijden
- Hoe doorbreek je vermijdingsgedrag?
- Herken je patronen
- Stel gezonde grenzen
- Laat ongemakkelijke gevoelens toe
- Zoek steun
💡 Lees ook: 13 energiegevers voor HSP
Waarom gaan mensen vermijden?
Vermijdingsgedrag komt voor bij veel mensen om uiteenlopende redenen.
Oorzaken van vermijden:
- Angst en onzekerheid. Mensen vermijden situaties die angst oproepen, zoals sociale interacties, kritiek of mislukkingen. Dit is een beschermingsmechanisme om pijn of schaamte te voorkomen.
- Negatieve ervaringen uit het verleden. Traumatische of pijnlijke ervaringen kunnen leiden tot de neiging om vergelijkbare situaties in de toekomst te vermijden. Dit voorkomt opnieuw gekwetst worden. Als HSP kun je hierdoor ook sneller afwijzingsgevoeligheid ontwikkelen.
- Laag zelfvertrouwen. Wie weinig vertrouwen in zichzelf heeft, zal sneller uitdagingen of onbekende situaties vermijden uit angst om niet goed genoeg te zijn.
- Perfectionisme. Mensen die perfectionistisch zijn, vermijden soms situaties waarin ze mogelijk fouten kunnen maken. De angst om niet aan de eigen hoge verwachtingen te voldoen kan verlammend werken.
- Comfort en gewoontes. Ons brein is geprogrammeerd om risico’s te vermijden en te kiezen voor veiligheid. Hierdoor kan het aantrekkelijk zijn om vast te houden aan bekende patronen en situaties.
Hoogsensitiviteit en vermijden
Als HSP verwerk je prikkels diepgaander dan anderen. Dit betekent dat stressvolle of emotioneel beladen situaties intenser binnenkomen en sneller overprikkeling veroorzaken. Bovendien hebben hoogsensitieve mensen meer last van negativiteit. Vermijden lijkt dan een handige oplossing om overprikkeling te voorkomen. Dit kan zich op verschillende manieren uiten:
- Sociale situaties vermijden omdat interacties veel energie kosten.
- Keuzes uitstellen uit angst voor een verkeerde beslissing.
- Conflicten uit de weg gaan om nare emoties en spanningen te verminderen.
- Nieuwe uitdagingen niet aangaan uit vrees voor mislukking of afwijzing.
Hoe doorbreek je vermijdingsgedrag?
Hoewel vermijden tijdelijk rust kan geven, kan het op de lange termijn leiden tot allerlei belemmeringen, frustraties, eenzaamheid en gemiste kansen. Het lost zichzelf in de tijd vaak ook niet vanzelf op, dus als je merkt dat hoogsensitiviteit en vermijden bij jou beide aanwezig zijn, kijk dan eens of je iets met deze tips kunt.
Herken je patronen
Bewustwording is de eerste stap. Merk op wanneer je geneigd bent om situaties te vermijden en vraag jezelf af waarom. Is het uit angst, overprikkeling of onzekerheid? Houd eventueel een dagboek bij om patronen in je gedrag en emoties te herkennen.
Stel gezonde grenzen
Vermijden is niet altijd negatief. Het is belangrijk om gezonde grenzen te stellen, zodat je niet overprikkeld raakt. Kies bewust welke situaties je aangaat en welke je loslaat. Leer nee zeggen zonder schuldgevoel en wees eerlijk over wat je aankunt.
Laat ongemakkelijke gevoelens toe
Daag jezelf uit door kleine stapjes te zetten buiten je comfortzone. Begin met situaties die licht ongemakkelijk zijn en bouw dit op. Stel haalbare doelen en vier je successen, hoe klein ze ook lijken. Zo ontwikkel je zelfvertrouwen en een gevoel van controle.
Zoek steun
Praat met mensen die je begrijpen en je kunnen aanmoedigen. Dit kunnen vrienden, familieleden of lotgenoten zijn. Het delen van je gevoelens kan je ondersteunen en je helpen je minder alleen te voelen. Kom je er niet uit? In de praktijk coach ik vaak dit soort processen met goede resultaten, onder meer door middel van de evidence based Acceptance & Commitment Therapy.
Tot slot
Hoogsensitiviteit en vermijden is een combinatie die meestal belemmerend is. Je kunt hierdoor jezelf onnodig klein houden. Door vermijdingsgedrag te herkennen en stap voor stap te doorbreken, kun je met meer zelfvertrouwen en vrijheid door het leven gaan. Wat is de eerste stap die jij vandaag concreet zet?
Wil je HSP tips in je mailbox ontvangen?
+ gratis HSP minigids
Bewaar voor later op Pinterest:
No comment yet, add your voice below!