Wat is verantwoordelijkheid eigenlijk?
Je bent verantwoordelijk als je
- Bereidt bent aansprakelijk gesteld te worden voor je keuzes
- Je afspraken nakomt & je best doet
- Plichtsgetrouw en betrouwbaar bent
- Je fouten kunt toegeven en herstellen
- Je eigen verantwoordelijkheid op je neemt
- De verantwoordelijkheid van de ander bij de ander laat
- Eerlijk bent naar jezelf
- Je grenzen kunt aangeven
Verantwoordelijkheid nemen gaat over weloverwogen keuzes maken en daarnaar handelen. Laat dit nu net ook een van de typerende kenmerken van hoogsensitiviteit zijn.
Als je hoogsensitief bent heb je namelijk het zogeheten stop & check (pause-to-check) systeem. Dit systeem zorgt ervoor dat je eerst zorgvuldig de risico’s en kansen inschat voordat je tot actie over gaat.
Oververantwoordelijk
Verantwoordelijkheid kan een mooie kwaliteit zijn, maar ook een valkuil. Wanneer je teveel verantwoordelijkheid neemt, heb je een te groot verantwoordelijkheidsgevoel. Je gaat je dan oververantwoordelijk voelen voor van alles en nog wat. Dit komt meestal voort uit ervaringen met afwijzing zoals bijvoorbeeld pesten of andere situaties waarin je niet je (sensitieve) zelf kon zijn.
Onderliggende patronen van oververantwoordelijkheid zijn:
- Je wilt kritiek vermijden
- Je bent bang om te falen
- Je hebt behoefte aan de waardering van anderen
- Je zegt heel makkelijk ‘ja’ tegen anderen
- Je voelt je snel schuldig
- Je bent soms wat aan de serieuze kant 😉
- Je wilt het graag goed doen
- Je bent perfectionistisch
- Je wilt de controle houden
- Je vind het lastig zaken los te laten
KOPP/KVO: Ben je een (inmiddels volwassen) kind van ouders met psychische problemen? Dan werd je waarschijnlijk al jong verantwoordelijk gesteld voor zaken die nog niet je verantwoordelijkheid waren. Zoals de praktische en/of emotionele zorg voor je ouder(s). Hierdoor heb je mogelijk een scheef beeld van verantwoordelijkheid gekregen.
Hier stopt jouw verantwoordelijkheidsgevoel als HSP
Komt een te groot verantwoordelijkheidsgevoel je bekend voor? Ik zie het vaak bij hoogsensitieve mensen in mijn praktijk. Hoe kun je ervoor zorgen dat deze valkuil weer een kwaliteit wordt? Het is meestal een ingesleten patroon en het kost tijd dit om te buigen.
Laten we eens kijken naar jou. Je verantwoordelijk voelen voor anderen is één ding. Maar hoe verantwoordelijk ben je eigenlijk naar jezelf?
Je bent verantwoordelijk naar jezelf als je
- De verantwoordelijkheid van de ander bij de ander laat
- Eerlijk bent naar jezelf (wat wil je wel/niet?)
- Je grenzen kunt aangeven
Hier stopt jouw verantwoordelijkheidsgevoel als HSP in feite. Bij jezelf en bij jouw grenzen. Het kan ongemakkelijk voelen om daarbij stil te staan, omdat er waarschijnlijk gevoelens opkomen van egoïsme, je schuldig voelen en mogelijk ook verwarring. Maar laat je niets aanpraten door dergelijke gevoelens. Eigenlijk zijn ze een extra signaal dat je beter voor jezelf mag zorgen door meer voor jezelf te kiezen.
De ander heeft ook een verantwoordelijkheid
En er speelt nog iets anders mee, namelijk de ander. In tegenstelling tot jou neemt niet iedereen zijn of haar verantwoordelijkheid even serieus. Met als gevolg dat jij of anderen hier soms de dupe van zijn. Je te grote verantwoordelijkheidsgevoel wil dat het liefst gaan oplossen door het dan maar te doen.
Heb je je weleens gerealiseerd dat je dan de ander z’n worsteling op je neemt? En die ander eigenlijk geen ruimte meer krijgt om het zelf aan te gaan? Sterker nog, je houdt het patroon in stand want die ander hoeft zo ook geen verantwoordelijkheid te nemen. Dat lijkt lekker makkelijk (voor die ander en voor jou) omdat dit systeem bekend is. Maar op de lange termijn gaat het aan je vreten, omdat je elke keer jezelf opzij zet voor de ander.
De sleutel: leer achterover te leunen
De titel zegt het al: leun eens wat makkelijker achterover in een situatie. Ga niet redderen, oplossen, mediaten of wat dan ook. Je hoeft het niet op te lossen, 50% van de ontstane situatie ligt bij de ander.
In plaats van bezig te zijn met een oplossing zou je ook stil kunnen staan bij je gevoel. Welke gevoelens roept het achterover leunen bij je op? Voel je je ongemakkelijk? Dat is oké. Laat het maar eens gewoon toe. Zonder daar weer een oplossing voor te zoeken. 😉
Vind je het lastig om hiermee om te gaan? Dan heet ik je welkom voor een HSP coachingstraject waarin we samen gaan kijken wat er in jou gebeurt en wat jij nodig hebt om hier anders mee om te gaan.
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Bewaar voor later op Pinterest:
2 Comments
Hallo Maaike,
Jouw artikel komt precies op tijd…mijn buurvrouw app. Dat ze denkt dat ze haar was vergeten is uit de wasmachine te halen… dat was ook zo,,, dus ik stop hem in de droger na het filterschoongemaakt te hebben, de prop pluizen ,wil ik beneden in de afvalemmer onder het aanrecht doen…die is nog vol afval….wat doe ik …afvalemmer legen….. ik baal dat je zo de boel achterlaat( haar probleem) maar ik ruim het toch op, omdat ik het niet snap…… nu ga ik jouw artikel nog een paar keer lezenlieve groet, Gretha
Hoi Gretha,
Met behulpzaamheid is niets mis maar je hoeft idd niet alles op te ruimen. 🙂