HSP’s vormen ongeveer 15-20% van de bevolking. Jouw kenmerkende opmerkzaamheid en diepgaande verwerking geven je een eigen plek in de wereld. Het is vanwege je HSP brein dan ook niet gek dat je soms even schakeltijd nodig hebt om je aan te passen aan nieuwe situaties. In dit artikel gaan we dieper in op waarom je als HSP eerst even moet wennen.
In dit artikel:
- Het persoonlijkheidskenmerk hoogsensitiviteit
- De impact van prikkels op HSP
- Waarom een HSP eerst even moet wennen
- Diepgaande verwerking
- Overprikkeling
- Emotionele diepgang
- Tips voor voldoende schakeltijd
- Bereid je goed voor
- Bouw schakeltijd in
- Wat heb je nodig?
- Vraag bedenktijd.
- Zelfzorg
- Verschillende types HSP
Het persoonlijkheidskenmerk hoogsensitiviteit
Hoogsensitiviteit is een persoonlijkheidskenmerk dat gepaard gaat met een verhoogde sensitiviteit voor interne en externe prikkels. Als HSP heb je daarnaast een dieper niveau van verwerking van sensorische prikkels waardoor je meer details en subtiliteiten opmerkt dan anderen. Dit kan zich bijvoorbeeld uiten in een sterkere reactie op geluiden, geuren en visuele prikkels. Maar ook in het oppikken van en aandacht hebben voor de emoties en het welzijn van anderen. Dat zorgt er regelmatig voor dat je als HSP eerst even moet wennen aan een nieuwe situatie.
De impact van prikkels op HSP
De verhoogde sensitiviteit van jou als HSP betekent dat je sneller overweldigd kunt raken door te veel prikkels. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren in een drukke omgeving, bij harde geluiden of in emotioneel intense situaties. Wanneer je wordt blootgesteld aan een nieuwe omgeving of nieuwe mensen, kunnen deze prikkels extra intens aanvoelen. Schakeltijd kan cruciaal zijn om deze processen goed te verwerken.
💡 Lees ook: Gevoelig voor prikkels als HSP
Waarom een HSP eerst even moet wennen
Diepgaande verwerking
HSP’s verwerken informatie op een dieper niveau dan een niet-HSP. Wanneer je in een nieuwe situatie terechtkomt, neem je niet alleen de voor de hand liggende details waar, maar ook de subtielere aspecten zoals lichaamstaal, sfeer en de emoties van anderen. Dat kost tijd en energie, waardoor je als HSP langer de tijd nodig kunt hebben om je op je gemak te voelen.
Overprikkeling
Door je sensitiviteit ben je sneller vatbaar voor overprikkeling. Nieuwe omgevingen brengen vaak een overvloed aan nieuwe prikkels met zich mee die niet alleen overweldigend kunnen zijn, maar waar je ook verwerkingstijd voor nodig hebt. Misschien herken je wel dat je eerst even de kat uit de boom kijkt zodat je alle indrukken (opmerkzaamheid) op je in kunt laten werken en rustig kunt overzien welke volgende stap je gaat zetten (diepgaande verwerking).
Emotionele diepgang
Als HSP ervaar je emoties intenser en heb je meer tijd nodig om deze gevoelens te verwerken. Het kan daardoor wat langer duren voor je situaties kunt loslaten. In nieuwe situaties, waar onzekerheid of verandering aanwezig zijn, kunnen emoties als angst, opwinding of zelfs vreugde sterker aanvoelen. Deze emoties moeten eerst worden geordend en verwerkt in je hoogsensitieve brein, wat een extra reden is waarom een HSP eerst even moet wennen.
Tips voor voldoende schakeltijd
Hoewel het wennen aan nieuwe situaties voor veel HSP’s tijd kost, zijn er strategieën die kunnen helpen om dit proces soepeler te laten verlopen.
Bereid je goed voor
Door vooraf informatie in te winnen over nieuwe situaties, kun je jezelf mentaal voorbereiden en de eerste schok van nieuwe prikkels verminderen. Denk bijvoorbeeld aan de route naar een nieuwe omgeving opzoeken, of met Google Maps alvast checken hoe het er ergens uit ziet.
Bouw schakeltijd in
Bijvoorbeeld:
- Na je werk (tijdens je reistijd of een kort ommetje als je thuis werkt).
- Als je geconfronteerd wordt met een nieuw concept of agendapunt in een vergadering en nog niet meteen suggesties hebt.
- Wanneer je onverwachts nieuws te horen hebt gekregen.
- Tijdens de eerste dag(en) van je vakantie.
- Als je start met een nieuwe baan.
- Wanneer je in een nieuwe auto gaat rijden, in een nieuwe omgeving gaat wonen, etc.
- Aan het begin van een nieuwe relatie.
Wat heb je nodig?
Luister naar je eigen behoeften en grenzen. Het is helemaal oké als je schakeltijd nodig hebt omdat je als HSP eerst even moet wennen. Door niet meteen (enthousiast of angstig) in het diepe te springen, maar stapsgewijs nieuwe situaties te verkennen, blijf je dichter bij jezelf.
Let op: dit geldt voor situaties waarin je jezelf anders verliest doordat het té spannend of té leuk is. Als je snel spontaan en enthousiast van nature bent moet je dat natuurlijk niet gaan onderdrukken zolang je jezelf maar niet voorbij rent.
Vraag bedenktijd
Omdat een hoogsensitief brein zorgvuldig wikt en weegt, werkt te veel druk averechts. Zo kun je niet rustig alle opties bekijken voor je een keuze maakt en/of in actie gaat. Te snel antwoorden resulteert steevast in twijfels achteraf en alsnog de hei proberen te overzien.
Belangrijk: deadlines kunnen in bepaalde gevallen, zoals bij een hoogbegaafd HSP brein, wel goed werken. Dit kun je bijvoorbeeld zien aan regelmatig uitstelgedrag. Staat er genoeg tijdsdruk op de ketel dan wordt het brein in die gevallen juist geactiveerd.
Zelfzorg
Door voldoende tijd voor rust, slaap en ontspanning in te bouwen, ben je in de basis stabieler, heb je meer veerkracht en kun je beter omgaan met nieuwe uitdagingen.
Verschillende types HSP
Of en hoeveel schakeltijd je nodig hebt is mede afhankelijk van andere karaktereigenschappen, denk bijvoorbeeld aan de HSS-HSP en hoogbegaafde HSP, maar ook van eerdere ervaringen in je leven. Geen enkele HSP is precies hetzelfde. Dit artikel is vooral bedoeld om de wijze waarop het hoogsensitieve brein in de basis werkt te benadrukken.
Tot slot
Dat je als HSP eerst even moet wennen in sommige (voornamelijk nieuwe) situaties is gezien de werking van je HSP brein helemaal niet raar. Door hier rekening mee te houden en jezelf goed voor te bereiden, voldoende tijd te geven, de lat niet te hoog te leggen en goed voor jezelf te zorgen, kun je het een stuk makkelijker voor jezelf maken. Check daarbij altijd goed wat voor jou het beste werkt.
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Bewaar voor later op Pinterest:
1 Reactie
Ik ben snel van reactie en enthousiast en hierdoor ga ik over mijn eigen grenzen heen dat ik later pas in de gaten heb. Ik probeer wel pauzes in te
lassen en goed te voelen of ik moe of overprikkelt ben. Dat lukt beter nu ik wat ouder ben.