Is er een verschil tussen hoogsensitief en hooggevoelig? De termen worden vaak door elkaar gebruikt, maar betekenen ze ook hetzelfde? In dit artikel lees je wat het verschil is tussen hoogsensitief en hooggevoelig, waar de verwarring vandaan komt en hoe je beter kunt begrijpen wat er bij jou speelt.
In dit artikel:
- Wat betekent hoogsensitiviteit precies?
- Waarom bestaan er twee termen?
- Taalverschil tussen Nederland en Vlaanderen
- Overgevoeligheid
- Er is geen verschil tussen hoogsensitief en hooggevoelig
- Waarom het belangrijk is te weten dat er geen verschil is
💡 Lees ook: 6 belangrijke behoeften voor HSP
Wat betekent hoogsensitiviteit precies?
Hoogsensitiviteit, ofwel HSP (Highly Sensitive Person), is een aangeboren temperamentkenmerk. Uit onderzoek van onder andere dr. Elaine Aron blijkt dat het zenuwstelsel van HSP’s gevoeliger is voor prikkels en informatie diepgaander verwerkt. Het gaat hier dus niet om een stoornis of overreactie, maar om een fundamenteel andere manier van waarnemen en reageren.
Kenmerken van hoogsensitiviteit zijn onder andere:
- Diep nadenken en intens voelen
- Subtitle signalen opmerken
- Een sterke intuïtie
- Gevoelig voor sfeer, emoties en sociale signalen
- Regelmatig behoefte aan rust en herstel
- Ontdek meer HSP kenmerken >>
Waarom bestaan er twee termen?
De verwarring begint bij de vertaling. De originele term Highly Sensitive Person door Elaine Aron is door verschillende mensen op verschillende manieren vertaald:
Hoogsensitief is een directe vertaling van highly sensitive. Deze term wordt vaak gebruikt in wetenschappelijke of professionele context.
Hooggevoelig klinkt wat zachter en wordt vaker gebruikt in populaire media of in persoonlijke gesprekken.
In Nederland worden deze begrippen doorgaans als synoniemen gebruikt. In Vlaanderen ligt dat anders.
Taalverschil tussen Nederland en Vlaanderen
In Vlaanderen worden hoogsensitief en hooggevoelig wél als twee verschillende begrippen gezien. Daar geldt:
Hoogsensitief verwijst naar de aangeboren karaktereigenschap zoals omschreven door Elaine Aron: diepgaande verwerking van prikkels, sterke empathie en een gevoelig zenuwstelsel.
Hooggevoelig wordt daar vaker gebruikt om overgevoeligheid aan te duiden, zoals overmatig emotioneel reageren, snel gekwetst zijn of moeite hebben met kritiek. Eigenschappen die niet per se met HSP te maken hebben.
Deze nuance zorgt regelmatig voor misverstanden, vooral in online zoekopdrachten of gesprekken tussen mensen uit Nederland en Vlaanderen.
Overgevoeligheid
Hoogsensitiviteit gaat over de hoeveelheid prikkels die binnenkomen in je hersenen en de wijze waarop je deze diepgaand verwerkt, terwijl overgevoeligheid (hooggevoeligheid in Vlaanderen) een emotionele reactie is. Vaak door eerdere negatieve gebeurtenissen in het leven of omdat je een stressvolle periode meemaakt. Je reageert namelijk niet zomaar overgevoelig. Hoogsensitieve mensen kunnen natuurlijk ook overgevoelig/overemotioneel reageren, maar dit is geen specifiek kenmerk van hoogsensitiviteit.
Bij hoogsensitieve mensen die overgevoelig reageren wordt ook wel gesproken over HSP met Rejection Sensitivity. Oftewel: afwijzingsgevoeligheid.
💡 Door ervaringen met afwijzing in het leven kan Rejection Sensitivity ontstaan waarbij iemand gaat anticiperen op een mogelijke afwijzing in de toekomst. Dit is bij HSP met een KOPP verleden of andere problemen in de jeugd zoals pesten vaak het geval. Rejection Sensitivity kan op elk moment in het leven ontstaan naar aanleiding van een moeilijke situatie/trauma waarbij afwijzing aan de orde is.
Omdat bij HSP dingen intenser binnenkomen zijn ze hier ook sneller vatbaar voor.
Overgevoeligheid voor zintuiglijke prikkels als geluid, geuren, licht enz kan ook duiden op hogere stresslevels en (beginselen van) overspannenheid of een burn-out.
Er is geen verschil tussen hoogsensitief en hooggevoelig
Kortom, er is wat mij betreft géén inhoudelijk verschil tussen hoogsensitief en hooggevoelig. Beide begrippen verwijzen naar dezelfde aangeboren eigenschap die bekendstaat als HSP: een gevoeliger zenuwstelsel, diepgaande verwerking en intense beleving. De keuze voor een bepaalde term is persoonlijk, maar de betekenis blijft gelijk.
Waarom het belangrijk is te weten dat er geen verschil is
Mocht je nog twijfelen: “Ben ik nou hoogsensitief of hooggevoelig?” Die vraag is begrijpelijk, maar uiteindelijk niet relevant. Het onderscheid is puur taalkundig, niet inhoudelijk.
Door te weten dat hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid exact hetzelfde betekenen, kun je jouw energie richten op wat echt telt: leren omgaan met je sensitiviteit en je talenten ontwikkelen.
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Bewaar voor later op Pinterest:
2 Reacties
Hoi Maaike,
Door de bomen vaak het bos niet meer vinden….was dít artikel nu eens een eureka moment. Duidelijk uitgelegd en de toevoeging rejection sensitivity is precies wat mij nog ontbrak.
Ik heb 6jr geleden in intensieve inzichtgevende groepstherapie gezeten (open 2dgn pw,1jr lang) en gewerkt aan hoe ze het toen noemden:
‘Aan borderline gerelateerde gedragsproblematiek’ ik heb er veel inzicht in gekregen en kort ná de therapie kwam hooggevoeligheid, het eerste eureka moment, om de hoek.
Volgens de therapeuten mocht ik het idd óók hsp noemen.
De trauma’s zijn:gepest door moeder. Vader manisch depressief. Té vroeg letterlijk het huis uit geschopt. Enzovoort. Als ik het snel zeg lijkt het misschien niet veel, maar in gedrag laat het uiteindelijk tóch problemen zien (borderlijnige impulsen én hier en daar óók óvergevoeligheid.)
En zoals ik dat nu lees is het bij mij zeker -vanuit het gevoel: rejection sensitivity.
Is wel even iets om verder te delen.
Dankjewel !!
Fijne dag nog en hele hartelijke groeten,
Alize Engel.
Hoi Alize,
Dank je wel voor je reactie. Dapper dat dit je dit deelt.
Er zijn nogal wat overlappingen met diverse ‘stoornissen’. Dat maakt het soms heel lastig uit te vinden wat er nu precies aan de hand is, zeker wanneer ook rejection sensitivity in het spel is. Heb je al gehoord van de term KOPP (kind van ouder met psychische problemen)? Zo niet raad ik je aan dit artikel ook even door te lezen: hoogsensitief en kopp. Wellicht is dat nog een puzzelstukje waar je wat mee kunt.
Warme groet,
Maaike Kruijsen