Als HSP ben je gezegend met een diepgaande verbinding met de wereld om je heen. Je ervaart emoties intenser, merkt subtiele details op en je kunt je vaak goed inleven in de ander. Deze prachtige eigenschappen kunnen echter ook uitdagingen met zich meebrengen, vooral als je te maken krijgt met verveling en onderprikkeling, wat kan leiden tot een bore-out. Een bore-out is een fenomeen dat vaak over het hoofd wordt gezien, maar het kan, net als overprikkeling en een burn-out, een flinke impact hebben op HSP’s. In dit artikel meer over de oorzaken en gevolgen van een bore-out bij HSP. Met praktische tips om met een bore-out om te gaan en een energiek leven te leiden.
In dit artikel:
- Wat is een bore-out?
- Wat is een bore-out bij HSP?
- Bore-out bij HSP-HSS & hoogbegaafdheid
- Symptomen van een bore-out bij HSP
- Tips: voorkomen en leren omgaan met een bore-out
Wat is een bore-out bij HSP?
Een bore-out is een toestand van chronische verveling, demotivatie en gebrek aan uitdaging die ontstaat wanneer iemand zich verveelt op het werk of in het dagelijkse leven. Waar een burn-out wordt veroorzaakt door overbelasting en stress, ontstaat een bore-out juist door onderbelasting (onderprikkeling) en verveling.
Het komt bijvoorbeeld voor bij HSP die:
- Toe zijn aan iets nieuws.
- Nog niet voldoende leven naar de behoeften die ze hebben, zoals zingeving bijvoorbeeld. Dit zijn voedende prikkels die van belang zijn om energie uit op te doen.
- Uit angst voor overprikkeling te veel vermijden in hun leven.
- Zich naast HSP kenmerken ook herkennen in HSS kenmerken (high sensation seeker).
- Niet alleen HSP, maar ook hoogbegaafd zijn.
Bore-out en HSP-HSS
Een deel van de HSP’s staat bekend als High Sensation Seekers (HSS). Deze personen combineren een hoge gevoeligheid met een sterke behoefte aan nieuwe en intense ervaringen. HSS HSP’ers kunnen bijzonder vatbaar zijn voor een bore-out, omdat ze zich snel vervelen zonder voldoende prikkels en uitdagingen. Ze hebben een paradoxale behoefte aan zowel stimulatie als rust. Deze groep moet dus niet alleen oppassen voor te veel prikkels, maar ook voor te weinig.
Bore-out en hoogbegaafdheid
Naast HSP’s kunnen ook hoogbegaafden gevoelig zijn voor een bore-out. Hoogbegaafdheid wordt gekenmerkt door een hoge snelheid in denken en verwerken van informatie en een intense en rijke gevoelswereld. Wanneer het brein onvoldoende uitdaging (en/of snelheid) ervaart, kan een bore-out ontstaan. Dit komt bijvoorbeeld voor in situaties waarin je onderpresteert of je onbegrepen voelt, zoals in een werkomgeving waar de taken te eenvoudig zijn of in een sociale omgeving waar intellectuele interesses niet worden gedeeld of het tempo in verhouding een stuk lager ligt. Hoogbegaafden ervaren vergelijkbare symptomen van een bore-out, maar met een extra nadruk op cognitieve frustratie en een constant gevoel van ontevredenheid door het ontbreken van intellectuele uitdagingen.
💡 Lees ook: De kenmerken van onderprikkeling
Symptomen van een bore-out bij HSP
- Verveling en gebrek aan interesse: Activiteiten die vroeger plezierig waren, lijken nu saai en oninteressant.
- Gebrek aan voldoening: Je voelt je nutteloos en mist een gevoel van voldoening, zelfs na het voltooien van taken.
- Fysieke en mentale vermoeidheid: Ondanks het gebrek aan productieve activiteiten voel je je voortdurend uitgeput en ben je niet vooruit te branden.
- Toenemende prikkelbaarheid: Je kunt niet veel hebben: kleine irritaties lijken groter te worden en je hebt moeite om je emoties onder controle te houden.
- Gevoelens van isolatie: Je voelt je losgekoppeld van anderen en ervaart een gevoel van eenzaamheid, ook temidden van andere mensen.
- Verslavingsgevoeligheid: Je kunt meer dan gemiddeld behoefte hebben aan stimulerende en/of verdovende middelen zoals cafeïne, suiker, alcohol, drugs of activiteiten zoals gamen, Netflixen en eindeloos op je telefoon scrollen etc.
Tips: voorkomen en leren omgaan met een bore-out
1. Wees proactief
Erken de symptomen van een (aankomende) bore-out bij HSP en neem tijdig proactieve stappen om deze te voorkomen. Creëer uitdagingen en doelen voor jezelf, zowel op het werk als in je persoonlijke leven. Stel jezelf vragen als:
- Wat kan ik doen om mijn werk uitdagender te maken?
- Is mijn werk inhoudelijk en qua doelstellingen zingevend?
- Past mijn werk nog voldoende bij mij en mijn behoeften?
- Welke nieuwe vaardigheden wil ik leren?
2. Communiceer met je werkgever
Als je je verveelt op het werk, is het belangrijk om dit bespreekbaar te maken. Ga in gesprek met je werkgever en bespreek mogelijke projecten of taken die beter aansluiten bij jouw capaciteiten en interesses. Of wellicht heb je behoefte aan meer afwisseling. Overleg wat hierin mogelijk is. Dit kan helpen om je werk weer uitdagend en boeiend te maken.
3. Zoek nieuwe uitdagingen
Stap uit je comfortzone en zoek nieuwe uitdagingen die je stimuleren en inspireren. Dit kan variëren van het leren van nieuwe vaardigheden tot het deelnemen aan nieuwe activiteiten buiten het werk. Overweeg cursussen, workshops of hobby’s die je altijd al wilde proberen. Krijg je er energie van? Of anders gezegd, ‘ga je er van aan staan’? Dan zit je in de goede richting. Dit is met name voor veel hoogbegaafde HSP met hun brede interesses en een gevoel dat alles leuk is, heel belangrijk.
4. Zorg voor voldoende prikkels
Als HSP heb je vaak behoefte aan diepere en rijkere ervaringen die voedend voor je zijn. Zorg ervoor dat je voldoende leuke prikkels krijgt in je dagelijks leven door bijvoorbeeld tijd door te brengen in de natuur, creatieve en/of waardevolle activiteiten te ondernemen die zingevend voor je zijn. Zoek naar activiteiten die je brein uitdagen en je zintuigen prikkelen en dus specifiek bij jou passen.
5. Werk aan zelfzorg
Besteed voldoende aandacht aan zelfzorg en welzijn. Dit omvat regelmatige lichaamsbeweging, gezonde voeding, voldoende slaap en het inzetten van mindfulness en ademhalingsoefeningen. Zelfzorg is essentieel om je energieniveau en welzijn te verbeteren waardoor je energiek nieuwe dingen kunt ondernemen.
6. Zoek ondersteuning
Praat met de mensen in je omgeving. Het delen van je gevoelens en ervaringen kan enorm opluchten en nieuwe perspectieven bieden. Soms kan het simpelweg praten al een groot verschil maken. Zoek een professionele coach of therapeut als je worstelt met een bore-out en merkt dat je zelf niet goed meer in beweging komt.
Tot slot
Een bore-out kan een serieuze uitdaging zijn voor HSP, met name voor de HSS en hoogbegaafde HSP’s. Een bore-out bij HSP herkennen is een eerste stap en kan cruciaal zijn om een leven te leiden dat beter bij je past. Door proactief te zijn, nieuwe uitdagingen te (blijven) zoeken en goed voor jezelf te zorgen, kun je jouw welzijn verbeteren en een waardevol leven leiden als HSP. Kom je er zelf niet helemaal uit? Aarzel dan niet om ondersteuning te vragen wanneer je het nodig hebt. Of je nu nieuwe vaardigheden leert, tijd doorbrengt in de natuur of met een professional praat, elke stap die je zet, brengt je dichter bij een leven vol voldoening en vreugde. Blijf nieuwsgierig, blijf leren en zorg goed voor jezelf.
Boekentips
Frouke Vermeulen – Vechten tegen verveling
De diagnose: een bore-out, na een maandenlang gevecht tegen intense verveling.
Philippe Rothlin – Bore-out
Eén op de zeven kantoormedewerkers lijdt aan een bore-out: chronische verveling en demotivatie op het werk.