Is er een verschil tussen hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid? Ontdek in dit artikel waar deze termen vandaan komen, hoe ze zich tot elkaar verhouden en waarom het belangrijk is om het verschil te begrijpen. Zo krijg je helderheid over jouw sensitiviteit en kun je gerichter omgaan met wat jij nodig hebt.
In dit artikel:
- Waarom hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid hetzelfde zijn
- Hoogsensitiviteit: een aangeboren eigenschap
- Hoogsensitiviteit versus overgevoeligheid
- Overgevoeligheid ontstaat door omstandigheden
- Veelvoorkomende misverstanden over hoogsensitiviteit
- Het verschil tussen hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid
Waarom hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid hetzelfde zijn
Veel mensen vragen zich af wat nu precies het verschil tussen hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid is. In Nederland worden de termen vaak door elkaar gebruikt voor hetzelfde, maar in Vlaanderen is er soms een duidelijk onderscheid:
Hoogsensitiviteit verwijst naar de wetenschappelijk onderbouwde term Sensory Processing Sensitivity, een aangeboren eigenschap waarbij prikkels diepgaand worden verwerkt.
Hooggevoeligheid wordt in Nederland meestal als synoniem gebruikt, maar in Vlaanderen vaker ingezet om emotionele overgevoeligheid aan te duiden.
Hoogsensitiviteit: een aangeboren eigenschap
Hoogsensitiviteit is een aangeboren persoonskenmerk. Ongeveer 15 tot 20 procent van de mensen heeft deze eigenschap. Het betekent dat je zenuwstelsel gevoeliger is voor prikkels, en dat je informatie diep en grondig verwerkt.
Kenmerken van hoogsensitiviteit zijn onder andere:
gevoeligheid voor geluid, geur, sfeer en detail
diep nadenken en doorvoelen voordat je handelt
een sterk empatisch vermogen
behoefte aan rust en hersteltijd na drukke situaties
een rijk innerlijk leven (intense beleving)
Hoogsensitiviteit is dus geen stoornis of klacht, maar een manier van waarnemen en verwerken. Mensen met deze eigenschap hebben vaak veel te bieden, juist omdat ze subtiel waarnemen en diep doorgronden.
Hoogsensitiviteit versus overgevoeligheid
Hoogsensitiviteit is een biologische eigenschap die ervoor zorgt dat iemand informatie grondig verwerkt, subtiele signalen opmerkt en diep voelt.
Overgevoeligheid ontstaat meestal door omgevingsfactoren zoals stress of eerdere negatieve ervaringen en kan leiden tot snelle emotionele uitbarstingen of overreacties.
Hoewel deze twee soms samen voorkomen, is het belangrijk om ze niet met elkaar te verwarren. Een hoogsensitief persoon kan ook overgevoelig reageren als er sprake is van bijvoorbeeld afwijzingsgevoeligheid, maar dit is geen vast onderdeel van hoogsensitiviteit zelf.
Overgevoeligheid ontstaat door omstandigheden
We doen in ons leven allerlei ervaringen op. Zoals gezegd ben je als je hoogsensitief bent extra gevoelig voor zowel positieve als negatieve ervaringen. Bij die laatste ontwikkel je als HSP sneller overgevoeligheid die ook omschreven kan worden als de angst voor afwijzing (Rejection Sensitivity). Juist door je diepgaande verwerking kun je niet alleen sneller anticiperen op vervolgstappen, maar ook op doemscenario’s: wat er (mogelijk) allemaal mis kan gaan. Vanuit negatieve ervaringen raak je daar sterker gericht op, omdat je de pijn in feite wilt voorkomen. Ook als deze niet meer aan de orde is.
Hoewel je als HSP bij negatieve ervaringen sneller overgevoelig kunt worden, kun je dit ook ontwikkelen als je niet hoogsensitief bent. Overgevoeligheid is dus net als bijvoorbeeld overprikkeling, geen kenmerk van hoogsensitiviteit. Maar eventueel een gevolg in combinatie met bepaalde omstandigheden.
Veelvoorkomende misverstanden over hoogsensitiviteit
Er bestaan verschillende hardnekkige misverstanden over hoogsensitiviteit, die vaak voortkomen uit verwarring met onder andere overgevoeligheid. Zoals:
- Je wordt hoogsensitief door moeilijkheden in je jeugd.
- Hoogsensitieve mensen huilen vaak of zijn labiel.
- Als HSP ben je gevoelig voor kritiek.
- Hoogsensitieve mensen zijn verlegen.
- Je kunt niet fulltime werken als je hoogsensitief bent.
- HSP’s zijn stil en teruggetrokken.
- Overprikkeling is een kenmerk van hoogsensitiviteit
Het verschil tussen hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid
Kortom: er is geen verschil tussen hoogsensitiviteit en hooggevoeligheid. En daarnaast geldt dat je van je hoogsensitiviteit ansich hoef je niet veel last te hebben mits je rekening houdt met je hoogsensitieve brein. De last(en) zit(ten) vaak in de ervaringen die je hebt opgedaan in combinatie met hoogsensitiviteit en waardoor een vorm van overgevoeligheid is ontstaan.
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Wil je HSP tips in je mailbox ontvangen?
+ gratis HSP minigids
Bewaar voor later op Pinterest:
1 Reactie
Je omschrijving van hooggevoelige en overgevoelig spreekt me aan en herken ze beiden uit mijn eigen leven. Ik ben overgevoelig voor dominante mannen, die fysiek straffen zonder enige uitleg daarvoor te geven. Ik ben 78 jaar en heb pas in de laatste 2 jaar begrepen dat ik hoogsensitief ben en ook overgevoelig. Hooggevoelig ben ik van geboorte en herken de beschreven kenmerken al vanuit mijn jeugd. Overgevoelig ben ik door de omstandigheid geworden dat mijn vader, een hoog intellectuele man, die mij bij ongewenst gedrag (in zijn ogen) met de riem sloeg elke keer als dergelijk gedrag zich voor deed. Ik ontwikkelde een virulente aversie tegen dominante mannen, die (fysiek) straffen zonder enige verklaring. Dat heb ik nog steeds en neem het daardoor altijd op voor de underdog of zwakkere.