Wist je dat hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid samen kan gaan? Ik zie dit geregeld in de praktijk. Soms is het alleen een vermoeden, anderen laten waarden boven de 130 zien door eerder gedane IQ testen. Maar hoogbegaafd zijn is meer dan een IQ score boven de 130. In dit artikel vertel ik aan de hand van het Delphimodel Hoogbegaafdheid wat het inhoudt om hoogbegaafd te zijn, wat het verschil is met hoogsensitiviteit, maar ook waarom het regelmatig samengaat. Ook benoem ik het Zijnsluik van Tessa Kieboom, dat eveneens verwijst naar hoogsensitiviteit in het voelen.
Hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid
Oftewel, hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid kunnen hand in hand gaan. Het Delphimodel Hoogbegaafdheid waar ik verderop dieper op in ga, laat dit ook zien. Gebaseerd op het feit dat circa 15-20% van de bevolking hoogsensitief is en slechts 2 à 3% hoogbegaafd (dwz, IQ waarden boven de 130) betekent dat niet alle hoogsensitieve mensen ook hoogbegaafd zijn. En omgekeerd, herkennen ook niet alle hoogbegaafden zich in een hoogsensitieve manier van waarnemen. Daarnaast is er ook het zijnsluik van Prof. Tessa Kieboom waarin ze verwijst naar hoogsensitiviteit bij hoogbegaafden.
HSS en/of hoogbegaafd?
In de praktijk valt mij verder vaak op dat HSP die zich ook (grotendeels) herkennen in HSS (high sensation seeker), regelmatig hoogintelligent/meerbegaafd (IQ van 115-129, volgens Gross) tot (vermoedelijk) hoogbegaafd zijn. Lees meer over de kenmerken van HSP en HSS.
Wat is hoogbegaafdheid?
Laten we beginnen met wat hoogbegaafdheid is. Het meest bekende is het cognitieve aspect van hoogbegaafdheid, namelijk een IQ score van 130 of hoger. Maar hoogbegaafdheid is meer dan een IQ, stellen verschillende experts. Om dit beter te begrijpen leg ik hieronder het Delphimodel Hoogbegaafdheid uit en werp ik een blik op het Zijnsluik van Kieboom.
Het Delphimodel hoogbegaafdheid
Het uitgangspunt van dit model is dat de mens leeft in wisselwerking met zijn omgeving. Daarbij is zowel de innerlijke wereld als de dynamiek tussen de hoogbegaafde en de samenleving meegenomen. Wat het model een veelomvattend instrument laat zijn voor het begrijpen van de veelheid die hoogbegaafdheid kenmerkt.
Definitie hoogbegaafdheid Delphimodel
Deze definitie van hoogbegaafdheid komt voort uit wetenschappelijk onderzoek naar hoogbegaafdheid in 2007. Het luidt als volgt:
“Een hoogbegaafde is een snelle en slimme denker, die complexe zaken aankan. Autonoom, nieuwsgierig en gedreven van aard. Een sensitief en emotioneel mens, intens levend. Hij of zij schept plezier in creëren.”
Bij deze definitie hoort ook het existentieel Delphi-model Hoogbegaafdheid (hieronder). Je ziet daarin meteen dat hoogbegaafdheid uit meer bestaat dan alleen intelligentie en dat ook hoogsensitiviteit wordt genoemd. Dit model wordt in 3 globale categorieën verdeeld: de innerlijke beleving, de wisselwerking met de buitenwereld en het samenspel van alle aspecten.
Aspecten van de innerlijke belevingswereld van een hoogbegaafde:
Autonoom in het zijn
Hoogbegaafde mensen zijn ontzettend autonoom en willen zelf afwegingen en keuzes maken. Dit is een zijnsaspect volgens het model. Met andere woorden je kunt niet anders als hoogbegaafde.
Hoogintelligent in het denken
Dit is het meest bekende aspect van hoogbegaafdheid en dit is meetbaar door middel van een IQ test (een nuance is hierbij op zijn plaats, dit licht ik verderop in dit artikel toe). Dit denken kenmerkt zich onder meer door een sterk analytisch vermogen. Maar ook door het denken op metacognitie: snel patronen kunnen doorzien, een groot associatievermogen, een snelle schakeling tussen meerdere oplossingen voor het probleem zoeken en de besluitvorming.
Rijk geschakeerd in het voelen
Een rijke gevoelswereld waarin vaak veel en genuanceerde emoties gevoeld worden.
Aspecten van de wisselwerking met de buitenwereld:
Gedreven, nieuwsgierig, in het willen
Maud Kooijman – van Thiel: “Hoogbegaafde mensen willen meestal heel veel. Ze willen van alles, het liefst meteen en liefst telkens weer iets nieuws.” Kenmerkend bij hoogbegaafdheid is de gedrevenheid, nieuwsgierigheid en volharding. Zich vastbijten en heel ver doorgaan om hun doelen te bereiken.
Scheppingsgericht in het doen
Een intrinsiek gemotiveerde behoefte om te creëren: een plan, een verbetering, een idee, een product, zelfontwikkeling enz. En heel belangrijk: hier plezier aan beleven! Dit zit in de hoek van het doen.
Hoogsensitief in het waarnemen
Het model stelt dat hoogbegaafden de wereld om hen heen én de eigen interne beleving waarnemen vanuit een hoogsensitieve beleving: “alles komt tegelijkertijd, in de volle nuance, heel precies en met de volle lading binnen.”
Het samenspel tussen bovenstaande aspecten:
De aspecten die tot nu toe genoemd zijn dekken nog niet de volledige lading van een hoogbegaafde. Het samenspel van de aspecten heeft namelijk ook nog een aantal overkoepelde kenmerken:
- Snelheid
- Creatief
- Intens
- Complex
Snelheid
Hoogbegaafden zijn snel in bovenstaande aspecten. Waarbij het denken als supersnelle processor fungeert. Het liefst is dan ook alles gisteren verwerkt, gecreëerd en geregeld. Dit zorgt er bijvoorbeeld voor dat er snel overzicht is, maar ook dat er snel emoties ontstaan. In de praktijk herken ik (soms vermoedelijk, soms is er bij navraag een IQ score aanwezig) hoogbegaafdheid onder meer aan dit overkoepelde aspect. Snel praten kan dan ook een aanwijzing zijn.
Creatief
Veel hoogbegaafden zijn origineel, vindingrijk en denken out of the box waar ze doorgaans ook veel plezier aan beleven. Het creatieve zit hem vooral in het denken, willen en het doen.
Intens
Hoogbegaafdheid gaat gepaard met een grote intensiteit ten aanzien van het denken, voelen en willen. Ze leven zeer intens in alle aspecten.
Complex
Een hoogbegaafde zit complex (ofwel veelzijdig) in elkaar en functioneert complex, maar kan ook een grote complexiteit aan. Dit is van toepassing op alle aspecten behalve op autonomie.
💡 Meer uitleg over het Delphimodel kun je vinden in het boek van Maud Kooijman – van Thiel hoogbegaafd, dat zie je zó!
Het Zijnsluik
Volgens Prof. Tessa Kieboom bestaat hoogbegaafdheid uit twee luiken: het denkluik en het zijnsluik. Hieronder in een afbeelding weergegeven. Je ziet dat het denkluik gaat over de cognitieve vermogens, de daaruit voortvloeiende leerhonger en wanneer deze te weinig gestild wordt verveling en demotivatie op de loer kunnen liggen.
Daarnaast is er het zijnsluik, dat gaat over het voelen. Ze benoemt vier kenmerken van dit luik: perfectionisme, rechtvaardigheidsgevoel, hoogsensitiviteit en kritisch ingesteldheid.
Meer informatie over het Zijnsluik in het boek Hoogbegaafd van Tessa Kieboom.
Maar wacht even, perfectionisme en rechtvaardigheidsgevoel spelen toch vaak ook op bij hoogsensitieve mensen? Ja dat klopt en ik heb hier geen sluitend antwoord op. Mijn overwegingen hierbij zijn dat perfectionisme bij hoogbegaafden ook ligt in het cognitief snel zien van de uitkomst, maar dat de weg ernaar toe wat minder snel gaat dan het brein. Hoogbegaafden hebben vaak moeite met leren leren en voor het uitvoeren van taken is meer nodig dan alleen cognitie.
Motoriek bijvoorbeeld, maar ook andere ontwikkelingsfasen kunnen asynchroon lopen met de cognitieve ontwikkelingsvoorsprong (deze laatste kan, afhankelijk van de intelligentiescore, vele jaren voorlopen). Vraag je bijvoorbeeld een kind om een huis te tekenen dan zal het in zijn hoofd een gedetailleerd plaatje hebben van hoe dat huis er met vele details precies uitziet. Maar omdat de motoriek nog onvoldoende verfijnd is, komt er maar een gedeelte daarvan ook echt op papier. Met als gevolg dat de tekening voor het kind mislukt is.
Bij zowel hoogsensitiviteit als hoogbegaafdheid kan daarnaast Rejection Sensitivity meespelen, de angst voor (mogelijke) afwijzing. Deze ontstaat door negatieve gebeurtenissen, bijvoorbeeld in de jeugd, maar kan ook een gevolg zijn van een ingrijpende situatie tijdens of na de jeugd. Om het maar goed te doen kan je die lat namelijk ook heel tot onhaalbaar hoog gaan leggen. Met als gevolg dat veel mensen zichzelf in feite gaan afwijzen, omdat de lat nooit haalbaar is.
Hoogbegaafdheid herkennen
-
Je voelt je al heel je leven “anders”.
-
Je hebt moeite met autoriteit.
-
Je hebt een sterk rechtvaardigheidsgevoel.
-
Je verveelt je meestal vreselijk op verjaardagen en feestjes.
-
Je grapjes worden vaak niet begrepen (voorkeur voor taalgrapjes).
-
Mensen hebben moeite te begrijpen wat je zegt.
-
Als dit vaak voorkomt ga je ervan uit dat jij het dan wel mis zal hebben, want alle anderen denken iets anders.
-
Je denkt niet-conformistisch.
-
Je hoorde er op school vaak niet bij.
-
Je ziet erg snel oplossingen voor problemen.
-
Je hebt een neiging tot verslaving (games, sigaretten, alcohol…).
-
Je vindt het erg moeilijk om te starten met iets dat gedaan moet worden.
-
Je bent een echte wereldverbeteraar.
-
Je bent erg trouw en loyaal.
-
Je stelt hoge eisen, vooral aan jezelf.
-
Je verveelt je snel.
-
Je hebt een gruwelijke hekel aan herhalingen.
-
Je bent snel geprikkeld door iets.
-
Je bent snel geïrriteerd en ongeduldig.
-
Je hebt veel innerlijke onrust.
-
Je tobt vaak.
-
Je kunt je volledig verliezen in datgene waarmee je bezig bent.
-
Je denkbeelden worden niet begrepen of zelfs totaal genegeerd.
-
Je hebt de naam ingewikkeld of moeilijk te doen.
-
Je bent vaak serieus.
-
Je durft het ene moment alles en dan weer totaal niets.
-
Je hebt een laag zelfbeeld.
-
Je hebt vaak het gevoel onder je niveau te presteren.
-
Je hebt problemen met het organiseren van je leven.
-
Je stelt dingen uit.
-
Je maakt dingen vaak niet af.
-
Je hebt veel versnipperde projecten.
-
Je hebt een sterke drang naar prikkels.
-
Je bent overgevoelig voor zintuiglijke waarnemingen.
-
Je bent creatief (muziek, toneel, schrijven, …).
-
Je bent erg intuïtief.
-
Je hebt vaste procedures om dingen te doen.
-
Je doet vaak verschillende dingen tegelijk: multitasken (bv: verschillende boeken tegelijk lezen).
-
Je ziet altijd wel een beer op de weg.
Verschillen tussen hoogsensitiviteit en hoogbegaafdheid
Wat zijn nu de verschillen tussen deze twee? Er is nog weinig studie naar de combinatie gedaan en er ligt wat dat betreft nog een groot onontgonnen gebied voor ons. Zoals in beide modellen naar voren komt is er echter een duidelijk verschil: bij hoogbegaafdheid speelt ook een cognitief denkvermogen mee dat te meten is in een IQ test. Dit kan samengaan met hoogsensitiviteit, maar lang niet altijd. Daarbij is het percentage HSP’s in een maatschappij te groot (15-20%) ten opzichte van het percentage hoogbegaafden (2-3%). Een groot deel van de hoogsensitieve mensen is dus niet hoogbegaafd. Maar hoe kun je dit nu goed onderscheiden?
IQ score
Het meest belangrijke en ook meetbare verschil is het cognitieve vermogen. Een IQ test meet dit en kan uitsluitsel bieden. Hier is wel een kanttekening op z’n plaats, want niet elke hoogbegaafde zal een score van 130 of daarboven laten zien. Mijns inziens kunnen hier een aantal factoren meespelen zoals omstandigheden tijdens de test (waaronder faalangst, depressie, stress door de tijdsdruk) maar ook de test zelf roept soms bij hoogbegaafde vraagtekens op.
Niet gek, hoogbegaafden zijn vaak kritische denkers die vanuit een ontembare nieuwsgierigheid alles willen onderzoeken en graag het grotere geheel willen overzien. En dan speelt er mogelijk nog een andere factor: onderpresteren. Dat wil zeggen dat je onder je niveau bent gaan presteren. Op de test kun je dus een lagere score laten zien dan je werkelijke capaciteit. Omgekeerd kun je een intelligentietest niet naar boven faken. Je kunt namelijk geen denkvermogen laten zien dat boven je kunnen ligt.
Heeft het doen van een IQ test zin? Dat kan je alleen voor jezelf bepalen. Wat verandert een uitslag van een IQ test voor jou? Wat levert het je op? Ik adviseer mensen die graag een test willen laten doen om dit te laten uitvoeren door een bedrijf dat affiniteit heeft met hoogbegaafdheid.
Hoogintelligent / begaafd met een IQ score van 115-129
Dat hoogbegaafdheid (130 en daarboven) maar onder 2-3% van de bevolking voorkomt, geeft aan dat er nog een wereld tussen het gemiddelde van 90 – 110 en de 130 zit. Duidelijk weergegeven in onderstaand schema van hoogbegaafdheidsonderzoeker Miraca Gross (2007):
| Level | IQ | Prevalentie |
| Begaafd | 115-129 | 1:6 tot 1:40 |
| Hoogbegaafd | 130-144 | 1:40 tot 1:1000 |
| Extreem hoogbegaafd | 145-159 | 1:1000 tot 10:000 |
| Uitzonderlijk hoogbegaafd | 160-179 | 1:10.000 tot 1:1 miljoen |
| Onmetelijk hoogbegaafd | 180+ | Minder dan 1 miljoen |
Ook in de groep begaafde mensen, ook wel hoogintelligent genoemd, bevinden zich hoogsensitieve personen. Naarmate de intelligentie oploopt en meer de 130 nadert, zal ook de intensiteit en complexiteit mijns inziens logischerwijs toenemen. Onderzoek hiernaar mist (zover ik weet) nog. Het zou in mijn ogen zeker verheldering bieden om hier dieper op in te gaan en verschillen in IQ inzichtelijk te maken.
Snelheid van denken vs mate van intensiteit?
In de praktijk herken ik (vermoedelijk) hoogbegaafden vaak aan de snelheid van denken (vaak gepaard gaande met snel praten), snel begripsvermogen en de terugkoppeling dat ze zich niet hoeven in te houden in het gesprek. Daarnaast zie ik regelmatig een behoorlijke intensiteit in voelen. Zowel in emoties als een hoeveelheid aan emoties en deze kunnen onderscheiden en benoemen waarbij daarnaast nog rekening gehouden wordt met andere standpunten. Ik las ergens in lectuur over hoogbegaafdheid (als ik het weer vind vermeld ik de bron) dat de intensiteit oploopt naarmate de intelligentie oploopt. Anderzijds kunnen hoogbegaafden tot op zekere hoogte intensiteit ook heel goed aan. Het hoort erbij en zet soms juist aan tot een pro actieve houding ten aanzien van situaties.
Energie kanaliseren
Hoogbegaafden zijn verhoogd vatbaar voor verveling. Dit heeft er onder meer mee te maken dat er meer energie te kanaliseren is op een dag. Waar een gemiddeld mens na een dag werken ’s avonds uitgeput op de bank ploft, is de energie nog niet voldoende gekanaliseerd voor hoogbegaafden. Die voelen pas ontspanning als ze ’s avonds nog een (interessant) studieboek gaan lezen, voldoende gesport/bewogen hebben of op een andere manier hun energie kwijt konden. In tegenstelling tot hoogsensitieve mensen die niet hoogbegaafd zijn en met veel minder prikkels al vol zitten.
Er kan ook bij hoogbegaafden sprake zijn van overprikkeling in bepaalde situaties. De vraag is dan wat nodig is om rust te ervaren aan de ene kant, zonder een te weinig aan prikkels te hebben en waarbij de energie nog steeds gekanaliseerd kan worden aan de andere kant. Soms is het frustrerend als een omgeving dan steeds zegt: doe eens rustig aan, ga yoga of meditatie doen voor je rust, plan eens wat minder of wees niet zo snel. Dat werkt vaak namelijk averechts, want het geeft dan helemaal geen rust maar juist onrust waardoor een hoogbegaafde aan zichzelf kan gaan twijfelen.
Coaching hoogsensitief en hoogbegaafd zijn
Omdat ik mijn kennis vooral deel over hoogsensitiviteit, kloppen uiteraard veel mensen vanwege hun hoogsensitiviteit en het leren omgaan daarmee bij mij aan. Toch zie ik in toenemende mate (vermoedelijk) hoogbegaafden in de praktijk die worstelen met hun gevoeligheid en emotionele intensiteit. In dat geval richt ik mijn begeleiding niet meer alleen op hoogsensitiviteit, want zowel onder- als overprikkeling krijgt dan een andere context.
Deze mensen zijn niet alleen gevoelig, maar hebben vaak zoals ik hierboven beschreef ook een enorme bak energie die gekanaliseerd moet worden. Doen ze dit niet door bijvoorbeeld de rust te nemen die bij een hoogsensitief persoon zonder hoogbegaafdheid zou passen, dan worden ze op den duur doodongelukkig met depressie en bore-outs tot gevolg. Het zit hem dan wel degelijk in rust, maar de vraag is HOE je die rust als hoogbegaafde krijgt. Want je kunt als hoogbegaafde heel onrustig worden van te weinig doen. 😉
In mijn ervaring zijn hoogbegaafden (meestal) uitstekende coaches naar zichzelf wanneer ze de ruimte gaan ervaren om zichzelf te kunnen zijn en het inzichtelijk wordt waaróm ze anders zijn. Ook ten aanzien van hoogsensitiviteit en de tips die daarvoor online en in boeken worden gegeven, maar niet (voldoende) lijken aan te sluiten.
Recensie Hoogbegaafd in Praktijk
Begin 2022 kwam het boek Hoogbegaafd in Praktijk van Rianne van de Ven uit. Voor het Instituut Hoogbegaafdheid Volwassenen schreef ik een recensie over dit boek. Deze kun je hier lezen >>
Meer lezen over hoogbegaafdheid?
Bekijk dan ook de boekentips over hoogbegaafdheid bij volwassenen.
💡 Lees ook: Boekentips hoogbehgaafdheid bij volwassenen
Contact met andere hoogbegaafden
Zoek je contact met andere hoogbegaafden? Daar zijn een aantal mogelijkheden voor:
- HB-cafés via IHBV.NL
- Mensa Nederland
- Stichting Hoogbegaafd
Tot slot
Dit was een behoorlijk lang stuk waarin ik heb getracht hoogbegaafdheid en de combinatie maar ook de verschillen met hoogsensitiviteit zo goed mogelijk te vatten. Mocht je naar aanleiding hiervan iets willen delen, vragen of aanvullen, laat dit gerust in een reactie hieronder weten.
Bewaar voor later op Pinterest:
24 Reacties
Maaike, wat een super artikel! Heerlijk alles op een rij, duidelijke uitleg. En véél info, een lang artikel zoals je schrijft. Ik herken ook veel vd info over hoogbegaafdheid die ik door de jaren heen verzameld heb en ervaren heb met leerlingen in mijn groep. Het is niet alleen IQ, wat een groot deel vd ouders vaak alleen zien bij hun prinsje of prinsesje.
Dit artikel ga ik ook zeker bewaren! Groet, Monique
Een helder artikel, wat ik met plezier gelezen heb.
Maar bij deze heb ik een persoonlijke vraag, het gaat om het volgende: vroeger is er eens bij mij een hersentest gedaan, resultaat snelle hersenwerking. Ik heb zelf vaak het gevoel dat mijn hersenen gedeeltelijk bestaan uit een harde schijf, waar alle informatie opgeslagen ligt. Heb een olifanten geheugen en vooral ook fotografisch geheugen. Ik combineer heel snel en zonder moeite zie ik waar de hoofdpunten liggen en trek mijn conclusie. Met veel woordspel humor. Verrassend is als sommige emoties de overhand krijgen, ben ik 1 of 2 dagen van slag en werkt mijn brain gewoon niet. Enfin, kan gebeuren. Ben een kluisenaarster in de bergen van Spanje, de natuur geeft me alles wat ik
nodig heb.
MAAR……ik krijg het huis niet op orde. En dat is geen grap, ik heb er last van, want mijn dochter klaagt erover als ze komt en dan vind ik nog dat ik zo goed mijn best gedaan heb. Het huishouden lijkt zo vanzelfsprekend, het is voor mij een ramp, ik krijg het niet voor elkaar. Ik zie het gewoonweg niet. Als ik zie hoe anderen dat in een handomdraai doen, wow dat bewonder ik enorm. Zijn er tips voor om mij hierbij te helpen? Zou er heel dankbaar voor zijn.
Een fijne dag en hartelijke groeten Manja.
Hoi Manja,
Het zou je waarschijnlijk helpen inzicht te krijgen in waarom het niet lukt om je huis op te ruimen. Binnenkort deel ik boekentips over hoogbegaafdheid, wellicht kun je daar de nodige inzichten en tips uithalen.
Warme groet,
Maaike
Dag Manja
Ik herken je verhaal… ik reageer normaal nooit online, maar omdat je hier misschien wat aan hebt… je verhaal doet me denken aan executieve vaardigheden. Die zijn vaak bij hoogbegaafde mensen niet goed ontwikkeld, doordat ze gewend zijn veel direct te kunnen zonder te hoeven leren, oefenen, proberen. Dat proces is men niet vaak aan gegaan, waardoor ook executieve vaardigheden niet goed ontwikkeld zijn. Het is zeker wel te leren en te trainen! Dat is het mooie. Met goede begeleiding. Of door het lezen van een boek en de herkenning en daardoor erkenning die je ontvangt, kan je vaak zelf al een hoop stappen zetten is mijn ervaring. Nou ik weet niet of het aansluit bij jouw verhaal en situatie… maar ik wens je alle goeds met je huishouden! Ik kan er soms langer over nadenken hoe ik het zou kunnen uitvoeren (bijv de was opvouwen of een kast opruimen) dan dat het daadwerkelijk aan tijd zou hoeven kosten als ik het gewoon zou gaan doen.
Veel succes!
Mvg,
Gerdien Smit
Beste Manja,
Misschien krijg je het huishouden niet op orde omdat je het niet interessant vindt? Dat heb nl al mijn hele leven, wat ik niet zinvol, interessant en leuk vind, lukt gewoonweg niet of met heel veel moeite en kost helaas heel erg veel energie. Zelf wacht ik meestal op een “aanval” om nare klussen te doen. Ik weet sinds enkele jaren dat ik kenmerken van hoogbegaafdheid heb (dé hoogbegaafde bestaat niet) en al heel erg veel langer dat ik ook hooggevoelig ben.
En, Manja, het gaat erom wat je er zelf van vindt en niet wat een ander ervan vindt , toch?
Hartelijke groet, Tini
Herkenbaar Manja!
Het valt mij ook niet mee mijn huis op orde te houden. Een aantal jaren geleden heb ik heel veel spullen weg gedaan. Vuilniszakken vol. Ruimen. Dat heeft mij geholpen. Hoe minder spullen hoe minder rommel je kan maken. En hoe makkelijker het is om schoon te maken. Eerst opruimen dan schoonmaken. Systhematisch te werk gaan. Bv. eerst de slaapkamer dan de keuken, de badkamer, de huiskamer. Een vaste volgorde. Alleen noodzakelijke spullen en voor alles een vast plekje èn je spullen meteen opruimen. Ik moet wel bekennen dat ik voor het schoonmaken ( afstoffen, stofzuigen en dweilen ) thuishulp heb. En dat stimuleert mijn ook om de boel opgeruimd te houden. En ik heb iedere week thuisbegeleiding. Zonder deze hulp zou ik het niet redden en is het in mijn huis zo weer een bende. Misschien kan je ook hulp krijgen? Als je dochter klaagt kan je misschien vragen of ze je wil helpen? En anders mag ze niet klagen.
Groetjes van Ellen Valk
Een feest van herkenning maar dat had ik al wel een beetje verwacht.. Er vallen steeds meer puzzelstukjes op hun plaats en mede daardoor gaat mijn ontwikkeling op sommige vlakken momenteel in een stroomversnelling. Het fijne is, dat anderen dit ook opmerken en dit levert soms spontane en hele mooie complimenten op. Tegelijkertijd gaat de ontwikkeling mij (uiteraard) nog niet snel genoeg.
Zelf heb ik nog nooit een echte IQ test laten doen. Wel heb ik meerdere van die gratis testen gedaan, maar aan die uitkomsten hecht ik eerlijk gezegd weinig waarde.. Het doen van een test bij een officiële test zou ik enerzijds wel graag doen, anderzijds vrees ik bij voorbaat al mijn faalangst. Wie weet, ooit.
Hoi Wendy,
Fijn dat de puzzelstukjes op hun plaats beginnen te vallen. Zo leer je steeds meer jezelf kennen en begrijpen. Geef jezelf soms wat tijd (en ruimte), het hoofd is snel maar een proces kan – zelfs met alle logica van de wereld- niet sneller dan het gaat. 🙂
Warme groet,
Maaike
Wat een interessant artikel. Hoewel ik zelf denk niet tot de werkelijk hoogbegaafde te horen, herken ik er een groot aantal kenmerken van. Mijn vraag is, hoe kijk jij naar het verschil tussen het denken vanuit rechter of linker hersenhelft. Ik heb namelijk een sterk associërend vermogen ( conceptueel denker). In jouw beschrijving zou dat onder hoogbegaafdheid kunnen passen. Maar wellicht is er ook nog een vorm van anders begaafd zijn vanuit rechter hersenhelft denken?
Benieuwd naar je reactie.
Dag Joke,
Goede vraag. Ik weet onvoldoende af van (studies naar) linker- en rechterhersenhelft in combinatie met hoogbegaafdheid. Wat ik wel weet is dat creativiteit en analytisch vermogen beide bij hoogbegaafden vaak sterk vertegenwoordigd zijn maar hoe dat exact correspondeert met beide hersenhelften weet ik helaas niet.
Warme groet,
Maaike
Beelddenken perhaps? Praten met voorbeelden etc. Groetjes simon
Goed en verhelderend artikel. Veel herkenning.
Hoi Maaike,
Leuk om te lezen. Ik vroeg me af of je ook wel eens naar parallellen met autisme en add en adhd hebt gekeken. Ik heb namelijk het gevoel (ja intuitief :-)) dat deze vijf labels heel dicht bij elkaar liggen en in de praktijk ook door elkaar gehaald worden. Een van de redenen dat ik een hekel heb aan labels.
Ik lees hierboven iets over hersenhelften. Even googlen leert mij dat naast genoemde vijf labels, ook mensen met discalculie en dyslexie meer beelddenkers zijn. De functies van beide hersenhelften die daar genoemd worden herken ik bijna allemaal. Voor mij betekent hoogbegaafd en hoogsensitief zijn, maar ook wat vaak gelabeld wordt als add of adhd, juist dat beide hersenhelften heerlijk ongefilterd met elkaar samenwerken.
De labels blijf ik lastig vinden, maar toen ik me ben gaan verdiepen in hoogbegaafdheid en later ook in hoogsensitiviteit, ben ik mezelf meer gaan accepteren en misschien ook wel een beetje gaan waarderen. Je artikel heeft dit gevoel weer een beetje opgefrist, waarvoor dank!
Hallo Maaike,
Interessant wat je zegt. Ik ben zelf orthopedagoog en het klopt dat er overeenkomsten zijn. Maar zo zijn inderdaad labels of “stoornissen” (naar woord eigenlijk) continuums waar alle mensen wel iets van hebben in mindere of meerdere mate. Ik vind adhd’ers en dyslectici heerlijk creatief altijd. Ikzelf kijk nu meer naar labels als behulpzaam om je behoefte te kunnen formuleren/ontdekken. Maar uiteindelijk is alles wat je moet weten je behoefte en hoe daaraan tegemoet te kunnen komen of ermee omgaan als dat een keertje niet kan.
Erg interessant artikel! Ik zag mezelf altijd als HSP/HSS en vermoedelijk hoogbegaafd. Ik denk dat ik in ieder geval begaafd ben als ik dit lees. Heb op zich zonder veel problemen gymnasium en universiteit gedaan en genoot ervan als we out of the box over allerlei onderwerpen gingen filosoferen. Ik bleef vaak hangen om met docenten na te kletsen. Buiten de universiteit was het leven lastiger. Inmiddels ben ik als freelancer gelukkig met mijn werk maar net hersteld van overspannenheid omdat de balans onderprikkeling overprikkeling niet goed was. Super herkenbaar dus! Nu heb ik de vuistregel: dagje actie wordt gevolgd door een dagje rustig aan. En als basis een hele goede zelfzorg van op tijd slapen, sporten en heel gezond eten. Dat werkt wel. Maar het uitdagen van mijn brein blijft ook een belangrijke!
Heel mooi artikel Maaike. Ik ben zelf HSS en hier ben ik achter gekomen door veel te lezen en het vervolgens gewoon te weten; dit ben ik.. na het lezen van checklists. Geen twijfel over mogelijk. Ook super gesprekken met jou gehad hierover.
En nu ik dit lees herken ik ook veel punten in mijn man; hoogsensitief denk ik niet, maar wellicht wel hoogbegaafd. Kan dit ergens worden vastgesteld? Moet je dan naar de huisarts?
Hey, zelf ben ik jammer genoeg getroffen door een hoog iq (147 getest bij mensa) en hoogsensitief. Heb geen enkel diploma omdat school me niet boeide, Wat kon iemand me daar nu bijbrengen? Was de gesel van leraars. Ben dan maar in de bouwsector gaan werken maar zag de dingen gewoon anders. Ben autodidact en belezen in zowat ‘alles’ wat je kan bedenken. Uiteindelijk kwam het zover dat ik 2 jaar in psychyatrie en toestanden heb verbleven, om het kort te houden ben vanaf mijn 40 j. op invaliditeit gezet! Niemand wist nog raad met me blijkbaar (dokters, vrienden of familie niet) en eerlijk gezegd ikzelf ook niet. Heb hond aangeschaft en die verstaat me beter, nu al 10 jaar leef ik als een kluizenaar; ik, mezelf en Fien (de hond dus). Op een domme vraag zijn geen antwoorden en op eerlijke antwoorden daar is geen vraag naar…
Beste
Ik ben 19jaar oud en herken mezelf hier zwaar in! Ik kan zelfs antwoorden geven op u vragen.. wat ik tot nu toe heb gelezen is correct. Er valt nog heeel veel aan aan te vullen in mijn ogen.
Is dit even prettig om te lezen. Ik heb dus zelf beiden en herken me grotendeels in dat lijstje kenmerken. Ik heb inmiddels wel geleerd om mijn wijze van communiceren aan te passen op mijn gesprekspartner dus wordt ik niet zo heel vaak niet meer begrepen. Behalve wanneer ik echt te snel ga (vaak door enthousiasme). Ik ben ook blij om te lezen dat het eigenlijk normaal is dat ik me graag bezig hou met creëeren en bouwen en vooral niet met langdurige en dodelijk saaie zaken wil bezig zijn. Ben ik toch best normaal .
Nogmaals dank voor deze tekst. Het lezen hiervan komt voor mij precies op het juiste moment tav mijn persoonlijke (spirituele dan wel holistische) ontwikkeling.
Liefs en veel geluk in de toekomst,
Thérèse
Een heel eenvoudige maar welgemeende ‘dankjewel’ is hier op zijn plaats.
Ik had het weer even lastig met mezelf, het voortdurend reflecteren over mezelf in relatie tot mijn collega’s, het constant afwegen wat ik in een gesprek breng en wat niet, het kunnen voorspellen waar anderen drie tot vier weken later zullen over spreken (of deelnemen aan een onderzoeksproject waar je het resultaat al van kan zien jaren voorheen)… het was weer heftig.
Jouw woorden over dat HB’ers een prima zelf-coach zijn klopt helemaal, maar soms vergeet ik dat weer. En dan heb ik nood aan iets of iemand dat me hier weer aan doet denken. Vandaag kwam de eer aan jou toe! Binnen een paar dagen heb ik vakantie, kinderen weg en kan ik opnieuw aan de slag om een aantal zaken uit ervaringen van afgelopen jaar uit te klaren en mezelf weer bij te sturen. Dankjewel dus om me hier aan te herinneren. Ik lees jou als een erg betrokken iemand die een zinvolle bijdrage kan leveren aan het bewust maken van de valkuilen van HB’ers en mensen met hoogsensitiviteit. Keep up the good work!
mvg,
Nele
Ik heb jaren getwijfeld aan mijn intelligentie. Ik heb jaren getwijfeld aan mijzelf. Beide doe ik ondertussen na heel veel zelfonderzoek en -reflectie een stuk minder. Maar op mijn 57e voel me nog steeds een buitenbeentje en niet helemaal begrepen. Door het lezen van jouw artikel, en je kijk op hoogbegaafdheid die ik daarin lees, durf ik voor het eerst te bedenken dat ik wellicht begaafd/hoogbegaafd ben. Anderhalf jaar terug viel het muntje eindelijk dat ik een HSP ben en daardoor viel heel veel strijd en geworstel in het leven op zijn plaats. Mijn brein werkt gewoon anders. En mijn binnenwereld is gewoon enorm
intens. Maar aan de kenmerken van hoogbegaafdheid die je benoemt voldoe ik ook bijna allemaal! Feest der herkenning en bijna een soort opluchting.
Tegelijkertijd is een ander stuk van mij er nog steeds van overtuigd dat ik nooit hoog zou scoren op een IQ test en dat er wat mis is met mijn brein. Ik heb namelijk moeite om te leren uit boeken. Ik heb dan ook nooit een vervolgopleiding afgemaakt na mijn 7 jaar VWO. Gelukkig schrijf je dat een IQ test ook niet altijd een sluitende uitkomst heeft.
Ik ga contact met je opnemen.
Na het lezen van dit artikel besef ik dat indien iemand mij om een omschrijving van mijn persoonlijkheid vraagt, ik slechts hoef te verwijzen naar dit artikel…
Mijn vader HSP, mijn moeder hoogbegaafd….En mijn leven is totaal onmogelijk!!…..Elke, maar dan ook echt elke eigenschap die puntsgewijs werd genoemd , is op mij van toepassing… Mijn IQ ligt op ongeveer 136, en het leven is voor mij een bijna ondoenlijk iets, hetgeen ik mijn leven lang onverklaarbaar heb geacht. HSP lijkt me vanuit een eigen perspectief moeilijk te verhouden met anderen..en moeilijk meetbaar..Daarbij is t ook lastig jezelf te profileren als zijnde “overmatig intelligent”. Mensen vinden je snel pretentieus of arrogant of zelfs narcistisch. Waarom lukt t toch niet?.., Hoe kan dat, als je bijna alles snapt!!!!
IQ heb ik lager liggen door trauma. Ook kan je juist een langzame verwerking hebben door die volle lading, maar wel meer op beelddenken, patronen, verbindingen leggen maar ook wel perfectionistisch. Ik heb zowel ook last van overprikkeling zowel onderprikkeling. In de vorm van en met introverte hoogsensitiviteit, ik snap het wel maar niet zo snel (juist langzame informatieverwerking hebt) Ik heb dan wel last gehad (ook als kind) van rejection sensitivity, en bij voorbaat al in hoe & wat.
Ik kwam er 4 jaar geleden achter dat ik een HSP ben. Ik heb me altijd anders gevoeld dan anderen. De meeste mensen vond ik dom, als ik iets vertelde en ze het niet begrepen. Ik heb ook een hekel aan zulke mensen gekregen. Eerst legde ik alles soms op 3 verschillende manieren uit, om het/me duidelijk te maken, maar daar ben ik mee gestopt. Veel te vermoeiend voor mij. Ik ben in het verleden een paar keer gevraagd, om voor een bedrijf te komen werken in de ontwikkeling of verbetering van machines, maar ik koos voor gemakzucht en veiligheid voor mezelf. Ik was te bang, om als ik die baan zou nemen, om fouten te maken. Ik ben ook perfectionistisch. Vrienden maken is geen probleem voor mij, maar ik mijd ze ook net zo snel weer, als ik zie dat ze me niets nieuws te bieden hebben. De tentamens en examens van school vroeger heb ik nooit geleerd, daar had ik een broertje dood aan. Ik heb altijd honger naar nieuws, en kan me ook erg opwinden om onrecht. Ik heb jaren terug een keer een VIT (volledige intelligentie test gedaan) en daaruit kwam naar voren, dat ik uitstekend in staat ben om complexe vraagstukken op te lossen. Het cijfer bij mij IQ wil ik niet weten. Ik vind hoogbegaafd zijn al een heel eng iets. Het enige wat ik niet heb, en wat hier wel vermeld word, is snel praten. Ik denk veel sneller dan dat ik kan praten. In mijn hoofd is het een film die afdraait, en waar het geluid er achteraan komt. Ik ben dan ook een beelddenker. Mijn verhalen zijn lang, omdat ik elk het allemaal zo precies mogelijk wil vertellen. Of misschien komt het ook, omdat ik weet dat ik niet altijd begrepen word. Ik vraag me ook vaak af of degene tegenover mij, me wel geloofd. Ik vind hoogbegaafd een beladen woord, omdat het je in een hokje plaatst, of het een stempel op je zet. Ik heb door mijn leven heen ook wel vaak gedacht, was ik maar zo simpel als hij, dan was het leven een stuk gemakkelijker geweest. Het is heel vermoeiend, om altijd maar te denken, en alles als een spons, in je op te nemen.