Ben jij HSP en streng voor jezelf? Lees dan vooral even door, want dit is een veelvoorkomende struggle die je veel energie kost. Je ziet dit bijvoorbeeld in het aanpassen, doorzetten en volhouden terug. Maar misschien herken je ook wel het stemmetje in je hoofd dat altijd maar zegt wat je moet? En voor de perfectionisten onder ons: nog perfect ook?
HSP en streng voor jezelf zijn
Als je hoogsensitief bent kunnen er meerdere redenen zijn waarom je streng voor jezelf bent geworden. Gevoelens bijvoorbeeld, kunnen overweldigend zijn. Als je een negatieve situatie hebt meegemaakt kan dit door je sensitiviteit én diepgaande verwerking een behoorlijke impact hebben gehad. Hierdoor kan het zijn dat je onbewust bent gaan zoeken naar manieren om meer controle over je (intense) gevoelens te krijgen door er streng voor jezelf mee om te gaan.
Wat moet je allemaal van jezelf?
Door te moeten fixeren we ons brein en kunnen we aardig inflexibel worden. Het suggereert namelijk dat we geen keuze hebben. Maar is dat wel echt zo? Of heb je het gevoel dat je geen keuze hebt, omdat je bijvoorbeeld bang bent voor de reactie van de ander, het altijd zo gedaan hebt of simpelweg de gedachte hebt dat er geen keuze is? Misschien moest je in je jeugd wel normaal doen, niet zo gevoelig zijn of was het subtieler en was het een boodschap zonder woorden.
Angst voor afwijzing
Sommige van deze moetjes, zeker als je bang bent voor de reactie van de ander, komen voort uit de angst voor afwijzing. Dat is praktisch altijd een gevolg van afwijzing die je in je leven hebt ervaren. Daardoor heb je jezelf bewust of onbewust voorgenomen dat je die pijn op deze wijze kunt voorkomen. Als je maar aardig, perfect, lief en/of betrokken bent en alles goed doet, alles weet, niet egoïstisch bent enz kan je het voorkomen. Misschien vind je ook wel dat je je aanstelt als je over je gevoel praat?
💡 Lees ook: Ben je gevoelig voor afwijzing als HSP?
Impactvolle gebeurtenis
Heb je een plotselinge verlieservaring (overlijden dierbare, ongeluk, verlies van baan etc.) in je leven meegemaakt die een behoorlijke impact had? Je brein kan dan net als bij het voorkomen van afwijzing zoeken naar controle voor als er mogelijk weer wat gaat gebeuren. Je moet bijvoorbeeld altijd of in elk geval zoveel mogelijk gezond eten, niet klagen, er netjes en verzorgd uitzien, op tijd zijn en je huis tip top op orde hebben.
💡 Lees ook: Waarom rouw bij HSP zo hard binnenkomt
Probeer je alles te fixen?
Een ander mechanisme wat ik vaak zie optreden is alles direct gaan fixen. Pro-actief ingestelde HSP’s, HSP & KOPP (KOPP = Kind van Ouder met Psychische Problemen) en hoogbegaafde HSP’s kunnen hier een grotere kans op hebben.
De reden is simpel: als je gewend bent je brein te gebruiken om zaken op te lossen of wellicht al jong in moeilijke omstandigheden zat met (onbewuste) verantwoordelijkheden die nog niet bij je leeftijd pasten (daar valt een KOPP per definitie onder), dan zijn je gevoelens wellicht wat onderbelicht gebleven en weet je dat je in elk geval van je brein (en logica) op aan kunt.
Gevoelens, hoe ga je ermee om?
Gevoelens zijn niet altijd logisch, negatieve gedachten ook niet dus als je die via je brein kunt beheersen door het direct op te lossen, dan blijft alles mooi onder controle. Niet perse als een bewuste keuze, het is vooral een mechanisme. Het nadeel is wel dat het vaak veel energie kost, omdat je voorbij gaat aan wat je er precies over voelt. Bovendien is niet alles te fixen, want niet op alles in je leven heb je invloed. Met andere woorden: soms is het beste wat je kunt doen, je gevoelens en gedachten de ruimte geven.
💡 Vraag hulp
Als je merkt dat je veel moet van jezelf en dit je in de weg zit is het zinvol hier begeleiding voor te zoeken. HSP en streng voor jezelf zijn komt vaak voor. Ik zie bij hoogsensitieve mensen goede resultaten met ACT, Acceptance and Commitment Therapy. Bij ACT staat het aanvaarden van je emoties, gedachten en fysieke ervaringen (acceptatie) centraal. Het gaat niet om het stoppen, verminderen of fixen van wat je ervaart, maar met name om het gevecht of vluchten ervan te stoppen. Zo komt er meer aandacht en ruimte voor een waardevoller leven (commitment). ACT is regelmatig onderdeel van mijn HSP begeleiding, maar je kunt ook een ACT therapeut bij jou in je omgeving zoeken.
Hoe kun je minder streng voor jezelf zijn?
Ik geef je een aantal tips die je kunt gaan toepassen. Oefen ze regelmatig, zo wordt het vanzelf een gewoonte.
Tip 1: Moet het eigenlijk wel echt?
Sta eens stil bij de dingen die je moet van jezelf. Welke dingen zijn dat en moeten ze wel echt? Als je er vanuit gaat dat je in veel (niet alle) gevallen een keuze hebt, kun je bewust kiezen. Kijk daarbij wat voor jou prioriteit heeft. Bijvoorbeeld omdat er een deadline aan zit of omdat het bijdraagt aan een waardevol leven.
Tip 2: Vervang het woord moeten
Veel mensen zijn allergisch voor het woord moeten. Niet zo gek, we vertellen onszelf voortdurend wat we allemaal moeten. Alsof er geen keuze is, want het ‘moet’ gewoon gebeuren. Herkenbaar?
Vervang het woord moeten elke keer voor:
Ik ga..
Ik wil…
Ik kies…
Tip 3: Leer mild te zijn voor jezelf
HSP en streng voor jezelf zijn kost om twee redenen een hoop energie. Ten eerste sluit dat wat je moet van jezelf niet altijd aan bij waar je behoefte aan hebt. En waar je behoefte aan hebt vind je vaak ook je energie. Ten tweede vraagt je diepgaande verwerking als HSP regelmatig om de nodige tijd voor jezelf, zodat je kunt bijkomen. Als je vindt dat je maar door moet gaan en je jezelf die tijd niet gunt, raak je gestrest en sneller overprikkeld. Wanneer je milder voor jezelf wordt, zul je merken dat dit ruimte geeft in je leven. Lees meer over zelfcompassie in het onderstaande artikel.
Bewaar voor later op Pinterest:
1 Reactie
Ik vind nog moeilijk allemaal hoe ga ik er mee om en wat ik echt moeilijk vind meer lastig is dat mensen denken dat je in de overgang zit dat is wat er vaak gezegd word vooral op bepaalde leeftijd het begrip is er niet ik zelf wil graag hier in ontwikkelen er mee leren omgaan en het positieve eruit halen op dit moment zit ik mezelf alleen maar in de weg en anderen