Ken jij deze 4 HSP types al? Ze zijn gebaseerd op introversie, extraversie en de mate waarin je prikkels zoekt (HSP sensationseekers) of juist meer de rust zoekt (HSP rustzoekers). Ik hoor je denken: nog meer stempels? Dat valt mee. Ik zie het meer als een verdieping van je karakter. Je bent namelijk niet alléén HSP, meer factoren spelen mee in je persoonlijkheid. In dit artikel leg ik je uit hoe dat zit.
Het verschil tussen acute en chronische hyperventilatie
- Wat jou energie kost en energie geeft
- Hoe je jouw energie optimaal in balans kunt houden
- Wat bij jouw ideale me-time momenten past
- Waar je voor jezelf extra op moet letten
Introvert of extravert?
Extravert: sociaal, spontaan, enthousiast, avontuurlijk en spraakzaam
💡 Deze MBTI test geeft heel mooi weer waar jij je op de lijn van introvert vs extravert bevindt.
Sensationseeker of rustzoeker?
💡 Wil je weten of je een sensationseeker bent? Maak hier de HSS test
4 verschillende HSP types
Wat betekent dit alles voor je hoogsensitieve eigenschap die zich kenmerkt door een diepgaande wijze van verwerken? Dat de mate waarin je introvert of extravert bent iets zegt over waar je wel of juist geen energie van krijgt. Hetzelfde geldt voor je prikkelbehoefte. Hieronder kun je lezen wat dit voor de 4 verschillende HSP types betekent:
HSP type 1 Introverte rustzoeker
Jij bent graag op jezelf en je krijgt daar energie van. Activiteiten doe je het liefst in je eentje of in 1 op 1 contact. Je houdt van rust, regelmaat en (enige) routine. Je zoekt de rust op en bent graag bezig met je binnenwereld. Zo sta je veel stil bij je gedachten, emoties en ideeën.
Valkuil: Je kunt overprikkeld raken door je vele gedachten en emoties. Deelnemen aan activiteiten in een groep mensen kan ook sneller tot overprikkeling leiden.
HSP type 2 Extraverte rustzoeker
Jij voelt vaak een spanning tussen je innerlijke behoefte aan rust, regelmaat, routine aan de ene kant en aan de andere kant ben je sterk naar buiten gericht in je uitingen en graag in contact met mensen.
Valkuil: Let op je grenzen en luister goed naar je behoeftes. Zorg dat je niet teveel activiteiten plant en voldoende me-time hebt.
HSP type 3 Introverte sensationseeker
Jij zoekt diversiteit en afwisseling in je leven, maar niet perse in een sociale context. Je houdt van veel verschillende en uitdagende activiteiten in je eentje of in 1 op 1 contact. Nieuwe ervaringen zoek je meestal niet in het contact met andere mensen, maar vooral via emotionele belevingen en verkenningen (zoals bijvoorbeeld kunst, zingeving, dromen of door kennis te vergaren over een onderwerp dat jou boeit).
Valkuil: Wanneer je jezelf teveel afremt loop je het risico onderprikkeld te raken. Overprikkeling ontstaat bij vaak door alle gedachtes en gevoelens of te veel activiteiten te doen.
HSP type 4 Extraverte sensationseeker
Jij bent altijd druk met allerlei activiteiten, uitdagingen en je sociale leven. Want het is allemaal zo ontzettend leuk. Je vertelt graag over je ervaringen en je houdt van een actief sociaal leven. Je hebt in verhouding veel energie. Emoties kunnen snel hoog oplopen en je moet dan even stoom afblazen, maar je bent ze daarna (meestal) ook zo weer kwijt.
Valkuil: Er bestaat een risico is dat je overprikkeld raakt doordat je teveel doet en dan plotseling niets meer kunt, omdat de energie opeens weg is. Neem op tijd je rust. Ook jij hebt sudder-en hersteltijd nodig, meer dan een niet-HSP. Sta regelmatig stil bij waar je behoefte aan hebt, anders hol je jezelf voorbij. Hetzelfde geldt voor mogelijke onderprikkeling: blijf goed voelen waar jij behoefte aan hebt en blij van wordt.
💡 Lees ook: HSP en snel verveeld? Lees de HSS kenmerken
Intelligentie, hoogbegaafdheid en de behoefte aan prikkels
Graag maak ik nog de kanttekening dat bovengemiddeld intelligente & hoogbegaafde mensen mijns inziens vaak ook meer behoefte aan prikkels hebben. Dit komt mede doordat processen sneller verwerkt worden en er dus eerder behoefte ontstaat aan nieuwe input. Wanneer ik in de praktijk het HSS-HSP types waarneem, check ik daarom altijd kenmerken van een bovengemiddelde intelligentie en hoogbegaafdheid. Zo is er vaak een sterke(re) behoefte aan autonomie, grote mate van zelfbewustzijn en een behoorlijke snelheid in denken (en vaak ook spreken).
Zonder IQ test is natuurlijk niets met zekerheid vast te stellen, maar toch zie ik dat deze groep in de praktijk behoefte heeft aan een andere benadering in begeleiding dan wanneer er alleen sprake is van hoogsensitiviteit. Bovendien liggen verveling en een bore-out net als bij de extraverte HSS, behoorlijk op de loer en is er een grote behoefte aan voldoende (boeiende) prikkels.
💡 Uit het onderzoek van Elke van Hoof is gebleken dat 87% van de hoogbegaafden ook hoogsensitief zijn. Let wel: 15-20% van de samenleving is hoogsensitief en 2-3% hoogbegaafd. Dat wil zeggen dat niet alle HSP’s hoogbegaafd zijn maar het overgrote deel van de hoogbegaafden is dus óók hoogsensitief.
Bewaar voor later op Pinterest:
4 Reacties
Dank u wel voor de gratis tips!
Het blijft een grote uitdaging om HSP te zijn en een evenwicht te vinden.
Ik wou liever gewoon empathisch zijn zodat ik me nuttiger kan maken bij mensen in nood maar ik slorp het verdriet op als een spons.
Dag Hilde,
Wellicht kun je manieren vinden om het verdriet niet op te slurpen. 🙂
Hallo Maaike,
Gelukkig is er steeds meer informatie te vinden voor de “HSP’er” zelf. Hoe hij of zij met deze bijzondere eigenschap kunnen omgaan. Waar ik zelf naar opzoek ben, is hoe je als partner hier mee om kunt gaan. Mijn vrouw is hoog sensitief en zeker erg intelligent deze combinatie kan het leven met haar uitzonderlijk mooi maken, maar ook net zo donker. Het is dan voor mij als partner, zeker in de donkere periode als zij overprikkeld en vaak oververmoeid is, zoeken naar mijn plaatst naast haar. Waar of bij wie kan ik meer inzicht krijgen over hoe daarmee om te gaan?
Beste Dimitri,
Het staat op mijn lijstje om over te gaan schrijven, zou je daar eventueel anoniem aan mee willen werken?
Over het algemeen geldt: een open, positieve of zachte benadering waarbij je in verbinding met de ander blijft werkt vaak het beste. Je zou eventueel zelf een coach kunnen zoeken om je eigen plaats in de relatie helder te kunnen krijgen.
Warme groet,
Maaike Kruijsen