Hoogsensitiviteit en misofonie zijn twee verschillende dingen maar komen in de praktijk regelmatig samen voor. Terwijl hoogsensitiviteit verwijst naar een grotere opmerkzaamheid en diepgaande verwerking van prikkels en emoties, manifesteert misofonie zich als een intense negatieve reactie op bepaalde geluiden. In dit artikel lees je meer over de relatie tussen hoogsensitiviteit en misofonie.
Je leert onder andere:
- Wat is misofonie?
- Wat is het verband tussen misofonie en HSP?
- Hoe kun je er het beste mee omgaan?
Misofonie
Misofonie betekent letterlijk ‘haat aan geluid’ en is een aandoening waarbij bepaalde geluiden intense gevoelens van woede, walging of irritatie opwekken. Zoals:
- kauwen
- slurpen
- smakken
- ademhaling
Oorzaken van misofonie
Recent onderzoek in het AMC heeft met behulp van hersenscans gekeken naar hoe ons brein geluiden filtert. Bij mensen met misofonie lijkt deze filtering minder effectief te zijn dan bij mensen zonder misofonie. Dit kan leiden tot overprikkeling en intense emotionele reacties. Nieuwe studies zullen dit in de toekomst verder onderzoeken, meldt het AMC op haar website. Naar de combinatie van hoogsensitiviteit en misofonie is bij mijn weten nog geen wetenschappelijk onderzoek gedaan. Wel is het bekend dat een hoogsensitief brein vatbaarder is voor zowel positieve als negatieve omgevingsinvloeden wat doet vermoeden dat de combinatie vaker voor kan komen.
💡 Lees ook: Ben je gevoelig voor geluid?
Oorzaken van misofonie
Recent onderzoek door het AMC heeft met behulp van hersenscans gekeken naar hoe ons brein geluiden filtert. Bij mensen met misofonie lijkt deze filtering minder effectief te zijn dan bij mensen zonder misofonie. Dit kan leiden tot overprikkeling en intense emotionele reacties. Nieuwe studies zullen dit in de toekomst verder onderzoeken, meldt het AMC op haar website. Naar de combinatie van hoogsensitiviteit en misofonie is bij mijn weten nog geen wetenschappelijk onderzoek gedaan. Wel is het bekend dat een hoogsensitief brein vatbaarder is voor zowel positieve als negatieve omgevingsinvloeden wat doet vermoeden dat de combinatie vaker voor kan komen.
Hoogsensitiviteit (HSP)
Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap die wordt gekenmerkt door een grotere opmerkzaamheid van prikkels en de diepgaande verwerking ervan. HSP’s ervaren als gevolg daarvan vaker intense emoties, zijn gevoeliger voor negatieve (maar ook positieve) omgevingsfactoren en hebben een rijke innerlijke belevingswereld. Hoogsensitiviteit is geen aandoening of stoornis, je brein werkt anders en dit heeft van oudsher een gunstige invloed op de overleving als groep.
Overgevoeligheid bij HSP
Wanneer we spreken van de lasten van hoogsensitiviteit, gaat dit veelal gepaard met overgevoeligheid die ontstaan is uit negatieve situaties in je leven. Hierdoor zijn je stress levels vaak hoger, wat kan resulteren in snellere overprikkeling, angsten (zoals afwijzingsgevoeligheid) en een sterkere zintuiglijke reactie op prikkels zoals fel licht, sterke geuren of harde geluiden.
Het verband tussen HSP en misofonie
Ondanks dat hoogsensitiviteit en misofonie twee afzonderlijke concepten zijn, is het niet gek dat misofonie regelmatig bij HSP’s voorkomt. Als HSP heb je een verhoogde gevoeligheid en onder negatieve omstandigheden zelfs overgevoeligheid voor zintuiglijke prikkels, waaronder geluiden, wat kan leiden tot een grotere kans op het ontwikkelen van misofonie. Bovendien kan de diepgaande manier waarop je als HSP prikkels verwerkt, je reactie op bepaalde geluiden intensiveren wat de symptomen van misofonie kan versterken. Zeker als er sprake is van overgevoeligheid bij HSP, is de kans dat je misofonie ontwikkelt mijns inziens groter.
Gevolgen van hoogsensitiviteit en misofonie
Wat zijn de gevolgen als een hoogsensitief brein en misofonie samengaan?
- Vermijding van situaties en plekken waar je misofonie kunt ervaren.
- Snellere overprikkeling door de overweldigende emoties.
- Vermoeidheid; er gaat veel energie naar de intense gevoelens en stress die misofonie oproept.
- Vaak denken in doemscenario’s, met name in situaties die misofonie kunnen oproepen.
- Gevoelens van afwijzing door onbegrip in je omgeving.
- Plotselinge emotionele uitbarstingen hebben.
- Schaamte en angst richting anderen.
- Een negatief zelfbeeld.
- Piekeren en overanalyseren.
- Fysieke stress klachten zoals hoofdpijn, buikpijn, gespannen spieren etc.
- Hoger risico op overspannenheid en burn-out.
- Sociaal isolement.
Locaties die lastig zijn met misofonie
De plekken waar je last kunt hebben van misofonie zijn naast thuis zijn onder andere:
- Een bioscoop waar mensen hoorbare eetgeluiden kunnen maken (popcorn, M&M’s, chips, etc.)
- Een restaurant, hoewel de omgevingsgeluiden soms ook wat kunnen afleiden van de eetgeluiden van je gezelschap.
- Verjaardagen, meestal toch al geen favoriet bij HSP, en andere feestjes waar meerdere mensen samenkomen.
- Vrijdagmiddagborrels en andere gelegenheden met hapjes.
- Etentjes bij anderen thuis.
Hoogsensitiviteit en ASMR
Over (haat aan) geluid gesproken, heb jij weleens gehoord van ASMR-fluistervideos? ASMR is de afkorting van Autonomous Sensory Meridian Response en is vanaf 2010 voornamelijk bekend geworden van de fluistervideo’s op Youtube. ASMR is een tintelend gevoel dat begint bij je hoofd en langs je ruggenmerg door je hele lichaam verspreid wordt. Het is te vergelijken met een soort kippenvel en geeft een rustgevend gevoel. HSP’s reageren hier vaak sterk op: of ze vinden het heerlijk of juist afschuwelijk.
Omgaan met HSP en misofonie
Als hoogsensitiviteit en misofonie beiden voor jou aan de orde zijn, is het belangrijk om handige manieren te vinden om ermee om te gaan. Op die manier hoef je niet alle risico’s op misofonie te vermijden en jezelf af te zonderen van anderen.
- Begrijp wat misofonie is: Leer zoveel mogelijk over misofonie. Hoe meer je hierover begrijpt, hoe beter je in staat bent om ermee om te gaan.
- Mindfulness en ontspanningstechnieken: Oefen mindfulness, meditatie of ademhalingstechnieken om stress te verminderen en jezelf te kalmeren wanneer je geconfronteerd wordt met triggers voor misofonie.
- Identificeer triggers: Probeer de specifieke geluiden te identificeren die jouw misofonie activeren. Dit bewustzijn kan helpen om situaties te vermijden of er beter mee om te gaan.
- Zoek een veilige omgeving: Creëer een ruimte waar je je veilig en comfortabel voelt, en waar je kunt ontsnappen aan triggers voor misofonie wanneer dat nodig is.
- Gebruik geluidsmaskering: Maskerende geluiden, zoals rustgevende muziek of natuurgeluiden, kunnen helpen om je brein van de storende geluiden af te leiden en de symptomen te verminderen. Een zacht volume kan vaak al helpen om je hersenen af te leiden.
- Gebruik oordopjes of koptelefoons: Draag oordopjes of geluidsonderdrukkende koptelefoons in situaties waarin je wordt blootgesteld aan triggers voor misofonie, zoals in drukke openbare ruimtes of tijdens maaltijden. Doe dit echter niet standaard, je wordt dan namelijk mogelijk nog intoleranter voor geluid.
- Communiceer met anderen: Bespreek je misofonie met vrienden, familie en collega’s, zodat ze begrip kunnen tonen en rekening kunnen houden met je behoeften. Wees concreet in wat je wel of niet nodig hebt.
- Zorg voor jezelf: Neem regelmatig pauzes, eet gezond, zorg voor voldoende slaap en doe aan lichaamsbeweging. Een goede algehele gezondheid kan helpen om stress te verminderen en de symptomen van misofonie te beheersen.
- Accepteer jezelf: Leer accepteren dat zowel hoogsensitiviteit als misofonie bij je horen. Wees vriendelijk voor jezelf en weet dat het oké is om hulp te zoeken en jezelf te beschermen tegen triggers voor misofonie.
- Zoek eventueel professionele hulp: Als het erg belemmerend voor je is, raadpleeg dan een gespecialiseerde therapeut of psycholoog die ervaring heeft met misofonie. Zij kunnen technieken aanreiken om je gevoelens te beheersen en ermee om te gaan.
Tot slot
Hoogsensitiviteit en misofonie zijn zoals gezegd twee aparte fenomenen die een aanzienlijke invloed kunnen hebben op het dagelijks leven van degenen die met deze combinatie te maken hebben. Terwijl HSP verwijst naar een karaktereigenschap, manifesteert misofonie zich als een intense negatieve reactie op bepaalde geluiden. Het ontwikkelen van effectieve manieren om hiermee om te gaan kan ervoor zorgen dat je minder last en meer plezier van je hoogsensitiviteit ervaart. En waardoor je je bovendien makkelijker in sociale situaties die gerelateerd zijn aan eten kunt begeven.