Voel je je ook vaak opgejaagd en overprikkeld? Ervaar je innerlijke onrust en kan je nog moeilijk stil zitten of ontspannen? Dan zit je wellicht in de rushmodus. En je bent niet alleen. Klinisch psycholoog Séverine Van De Voorde hoort dit bijna dagelijks van cliënten in haar praktijk voor psychologie en coaching.
Ze legt je in dit artikel uit hoe het komt dat zoveel mensen constant aan staan en zichzelf en hun dierbaren daarbij voorbij hollen. Ze geeft ook heel concrete tips om uit de rushmodus te komen als HSP en weer innerlijke rust te ervaren.
In dit artikel:
- Wat is de rushmodus?
- Mentale rush
- Lichamelijke rush
- Hoe komt het?
- Overprikkeld brein
- Hoge verwachtingen
- Onvoldoende pauze, rust en beweging
- Overbelast en moe
- HSP en de rushmodus
- Een race tegen de klok
- De lange to-do lijst van een HSP
- Maak bewuste keuzes
- Tips om uit de rushmodus te komen
- Uit de rushmodus: rescue kit
💡 Lees ook: HSP kenmerken hoogsensitief persoon
Wat is de rushmodus?
Het is de toestand waarbij zowel je gedachten als bewegingen haastig en hyperactief alle kanten op gaan. Je gedachten schieten als een flipperkast luidruchtig heen en weer, het is druk en vol in je hoofd en het is moeilijk om het nog stil te krijgen. Je voelt je rusteloos, kan niet stilzitten zonder gek te worden en loopt van het een naar het ander als een kip zonder kop.
Mentale rush
Zo ervaren veel mensen de mentale rush (gedachten):
- flipperkastbrein
- vuurwerkhoofd
- watten
- druk
- zwaar
- troebel
- luid / mentaal kabaal
- geen uitknop
- hyperactieve monkey mind
Lichamelijke rush
Zo wordt de lichamelijke rush (bewegingen) vaak beschreven:
- gehaast
- van het één naar het ander als een kip zonder kop
- van alles tegelijk en door elkaar
- onafgewerkte taken
- pedalen kwijt
- hamster in een radje
- met jezelf geen blijf weten
- niet kunnen stilzitten zonder gek te worden
- de kriebels
- mieren onder je huid
- niet kunnen ontspannen
Hoe komt het?
Waarom hebben er in onze hedendaagse wereld zoveel mensen last van dit constante gevoel van opgejaagdheid en innerlijke onrust? Een eerste reden is dat er een mismatch is tussen ons oerbrein en de overprikkelende, drukke en snelle wereld waarin we leven waardoor ons brein overbelast geraakt.
Overprikkeld brein
We worden al jaren bestookt door een constante stroom prikkels, informatie, keuzes en afleidingen. Ons brein kan al die input niet meer verwerken en geraakt overbelast en overprikkeld. Doordat we blootgesteld worden aan een overdosis (mentale) stressoren, draait ook ons stresssysteem overuren. Daarbovenop maken we veel te weinig tijd voor rust en herstel.
Hoge verwachtingen
We hebben het allemaal veel te druk, houden veel te veel ballen in de lucht. De verwachtingen zijn talrijk en torenhoog. We worden verondersteld om altijd bereikbaar te zijn en mails, telefoons en berichtjes onmiddellijk te beantwoorden (is dat echt zo of denken we dat alleen maar?).
We leven in een prestatiegerichte maatschappij die veel van ons eist in al onze verschillende rollen, die we zelf dan liefst ook nog eens perfect met elkaar combineren. We werken lange uren en gunnen ons denkbrein zelden pauze, waardoor het uitgeput geraakt.
Onvoldoende pauze, rust en beweging
Als we al eens pauze nemen, dan vullen we die dikwijls met digitale afleidingen die ons brein nog verder overbelasten. Ook niet onbelangrijk: we slapen en bewegen te weinig. Geen wonder dat we met z’n allen chronische stress ervaren en daardoor moe zijn, ons opgefokt voelen en niet meer kunnen focussen.
Overbelast en moe
Wanneer ons denkbrein overbelast en moe is, beginnen al onze cognitieve functies te haperen. We kunnen nog moeilijk prioriteiten stellen, verliezen het overzicht, kunnen geen logische beslissingen meer nemen en reageren impulsief op alle prikkels die op ons afkomen. De belangrijkste reden dat we met z’n allen vast zitten in de mentale en lichamelijke rushmodus is dus de overprikkeling van ons brein.
💡 Lees ook: Energielekken bij HSP
HSP en de rustmodus
Aangezien HSP’s meer prikkels dan gemiddeld verwerken en dat ook nog op een diepgaande manier doen, raakt hun brein sneller en vaker overprikkeld en is er dus een groter risico om in die fameuze rushmodus terecht te komen.
Het is dan ook belangrijk om je brein fit, vitaal en gezond te houden door het goed te verzorgen, te trainen en tijdig te laten rusten, zodat het niet overbelast geraakt. We moeten breinbewuster en breinvriendelijker gaan leven, door rekening te houden met de beperkingen van ons brein in plaats van te proberen het aan te passen aan deze complexe wereld waarvoor het niet is gemaakt.
Een race tegen de klok
Een tweede belangrijke oorzaak van de rushmodus is dat mensen proberen om veel te veel te doen in de tijd die ze beschikbaar hebben. Het overaanbod aan keuzes en de eindeloze verwachtingen van Jan en alleman zorgen ervoor dat we een to-dolijst hebben van hier tot in Tokio. Om alles rond te krijgen vullen we elke vrije minuut met taken.
We proberen onze tijd zo efficiënt mogelijk te managen. Racend tegen de klok hop je druk-druk van to-do naar to-do. Je staat altijd op aan, maar voelt je zelden voldaan. Helaas is dat een strijd die je niet kan winnen. Als er te veel te doen is, zal je nooit alles rondkrijgen, hoezeer je ook aan tijdmanagement doet.
De lange to-do lijst van een HSP
De to-do lijst van een HSP is daarbij ook vaak nog langer dan gemiddeld. Je plichtsbewustheid, behulpzaamheid en sterk verantwoordelijkheidsgevoel zorgen ervoor dat je wel vaker taken opneemt die eigenlijk niet (alleen) de jouwe zijn. Als je daarnaast ook last hebt van pleasegedrag en/of ongezond perfectionisme, zal je niet alleen heel wat overbodige dingen op je to-do lijst staan hebben maar ook heel wat dingen doen die eigenlijk niet bij je passen, die je veel energie kosten en stress bezorgen.
Maak bewuste keuzes
Als je je niet langer constant gehaast en overspoeld wil voelen, zal je bewuste keuzes moeten maken in wat je wel en vooral ook niet meer gaat doet. Keuzes die passen bij wat jij nodig hebt en belangrijk vindt. Dingen die bijdragen aan het leven dat je wil leiden: een leven dat plezant, zinvol en verrijkend is.
10 HSP tips om uit de rushmodus te komen
1. Micropauzes
Neem micropauzes om je emmer leeg te maken. Adem een paar keer diep uit via je buik: je ademt bijvoorbeeld 4 in en 8 tellen uit. Schud je lijf eens los, doe wat stretchoefeningen of wandel een blokje om. Probeer daar 1 keer per uur een paar minuten tijd voor te maken.
2. Breinpauzes
Plan breinpauzes: momenten waarop je niet met een specifieke taak bezig bent en je je gedachten laat afdwalen. Je kan wat door het raam staren, dagdromen, mijmeren, fantaseren, koekeloeren of even je ogen sluiten. Op die manier geef je niet alleen je denkbrein de kans om op te laden maar worden de prikkels die je binnenkreeg ook al deels verwerkt (waardoor je dit ’s nachts minder zal moeten doen en dus beter zal slapen).
3. Een ding tegelijk
Stop met multitasken. Je brein kan dit niet en dus moet het de hele tijd switchen tussen taken. Dit gaat met veel kosten gepaard: taken duren langer, je maakt meer fouten, het kost meer energie en het geeft stress. Gebruik de spelregel “mindfulness”: doe één ding tegelijk, met volle aandacht en op het gemak.
4. Digitale time-out
Neem regelmatig een digitale time-out. Zet tijdens focuswerk je meldingen uit. Sluit je mailbox en stel een autoreply in. Leg je telefoon in een andere kamer. Beslis zelf wanneer je berichten beantwoordt in plaats van je te laten meeslepen door de waan van de dag.
💡 Lees ook: Digitale detox voor je hoogsensitieve brein
5. Ga op informatiedieet
Ga op informatiedieet. Wees selectief in welke info je consumeert. Schrijf je uit zoveel mogelijk nieuwsbrieven uit, beperk het aantal social media accounts dat je volgt, check slechts 1 keer per dag het nieuws.
6. Prikkelregie
Doe aan prikkelregie: kies bewust welke activiteiten je doet, wanneer en met wie. Onderzoek van welke prikkels je opgeladen geraakt en welke je leegzuigen. Hou daar rekening mee bij het maken van keuzes.
7. Stel je verwachtingen bij
Maak een inventaris van wat je allemaal van jezelf verwacht in je verschillende rollen. Bijvoorbeeld:
- ouder
- partner
- vriend
- werknemer
Bepaal wat echt nodig is en wat overbodig is.
8. Ballen uit de lucht
Bekijk welke ballen je kan laten vallen: welke taken kan je schrappen, delegeren of uitbesteden aan je kinderen, collega’s, vrienden, partner of externe diensten (bv. boodschappen doen, koken, strijken, administratie).
💡 Lees ook: Beter omgaan met veranderingen als HSP
9. Waarden en talenten
Onderzoek je waarden en sterke kanten. Kies voor die zaken die aansluiten bij wat jij belangrijk vindt en waar je energie van krijgt. Laat rommel links liggen.
10. Choose your battles
Choose your battles. Je tijd en energie is beperkt dus je kan niet alles doen of alles oplossen. Zet je sterk gevoel voor verantwoordelijkheid en je perfectionisme heel bewust in voor de dingen die er echt toe doen.
Uit de rushmodus: rescue kit
Met deze tips kan je alvast zoveel mogelijk vermijden dat je in de rushmodus terecht komt. Ben je er toch in terecht gekomen dan kan je één van de volgende tips gebruiken om er snel terug uit te geraken.
- Focus op één ding zoals je ademhaling, een zin die je herhaalt, de sensaties in je lichaam of wat je waarneemt in je omgeving.
- Mindful handelen: doe je taak met volle aandacht.
- Spreek luidop tegen jezelf.
- Ga letterlijk vertragen: spreek en handel de helft trager – als een slak of een film in slowmotion.
- Wandel met je blote voeten in het natte gras of op een koude vloer.
- Richt je blik in de verte en speur de horizon af van links naar rechts en weer terug.
Meer lezen? Van rush naar rust
Dit boek biedt een schatkist aan inzichten en concrete oefeningen om uit die mentale rushmodus te stappen, innerlijke rust te ervaren en grip te krijgen op constante overprikkeling. Leer opnieuw te vertragen, focus te herwinnen en je aandacht te richten op wat echt belangrijk is, weg van futiliteiten. Het draait niet om meer doen in minder tijd, maar om meer tijd en aandacht te besteden aan de juiste dingen zodat je meer welzijn en voldoening ervaart, samen met je dierbaren. Ben je klaar om met aandacht en voluit te leven?
Win het boek!
We gaan een exemplaar weggeven! Doe mee door HSP coach Maaike en Severine van de Voorde te volgen op Instagram en jouw tip om van rush naar rust te gaan, vóór 1 april te delen onder deze post.
Séverine Van De Voorde is doctor in de psychologie, klinisch psycholoog, expert in stress, veerkracht, zelfzorg, hoogsensitiviteit en ADHD. Ze is auteur van diverse boeken, waaronder de bestsellers Van stress naar veerkracht en Hoogsensitief omgaan met stress.
Meer info over het boek en de bijhorende gratis materialen vind je op www.vanstressnaarveerkracht.be.
Wil je HSP tips in je mailbox ontvangen?
+ gratis HSP minigids
Bewaar voor later op Pinterest:
No comment yet, add your voice below!