Met regelmaat wordt mij de vraag gesteld: wat zijn passende banen voor een HSP? Begrijpelijk als je ongelukkig bent in je huidige baan of bijvoorbeeld zoekt naar een passende studie. Je wilt graag een beroep dat bij jou als HSP past. Het antwoord op deze vraag is van een aantal factoren afhankelijk, waarvan hoogsensitiviteit er één is. In dit artikel ga ik ze stuk voor stuk langs om je te inspireren naar een baan die bij jou past.
Dé HSP’er bestaat niet
HSP’s zijn divers, zo kun je introvert of juist extravert zijn, een hang hebben naar meer prikkels (HSP – HSS) en kan je mate van intelligentie een rol spelen. Uiteraard spelen verder ook andere karaktereigenschappen een rol.
Kortom, dé HSP’er bestaat niet. Wat voor de één heel prettig is kan voor de ander totaal niet werken. En gelukkig is er ook een grote diversiteit in werksectoren en zijn er veel soorten functies beschikbaar. Je kunt daarom beter kijken naar wat jij nodig hebt in een baan, rekening houdend met je hoogsensitiviteit.
Passende banen voor een HSP, wat speelt er mee?
Om te bepalen welk beroep voor jou het meest geschikt is wil ik een aantal factoren benoemen die belangrijk zijn als je hoogsensitief bent.
1. Gevoeligheid voor omgevingsinvloeden
Een belangrijk aspect van hoogsensitiviteit is de gevoeligheid voor omgevingsinvloeden. Uit onderzoek blijkt dat de korte variant van het 5-HTTLPR-gen vaker bij HSP’s voorkomt. Deze maakt je vatbaarder voor ervaringen uit de omgeving en sociale factoren, maar ook talentvol onder positieve omstandigheden. Met andere woorden, de juiste omstandigheden zijn dus een belangrijk criterium bij passende banen voor een HSP.
Hier vallen onder meer onder:
- Een fijne werksfeer.
- Een rustige werkplek, zodat je je goed kunt concentreren (afhankelijk van het type baan).
- Geen hoge druk door prestaties of competitie.
- Opbouwende kritiek.
Bij het vinden van een passend beroep als HSP hoort wat mij betreft een passende werkgever. Ik vergelijk het wel eens met een date: niet alleen de werkgever moet met jou een klik voelen, maar ook jij moet die klik voelen met het bedrijf.
2. Behoefte aan betekenis
Veel HSP’s vinden betekenis erg belangrijk in hun leven. Dat is minder zweverig dan het voor sommigen misschien klinkt. Het wil zeggen dat je ergens aan wilt bijdragen dat ook echt tot een resultaat leidt. Hoe vaak ik bijvoorbeeld niet studenten in de praktijk heb horen verzuchten dat ze een scriptie moeten schrijven die vervolgens in de la belandt. Wat is het nu van al dat werk?
Werk dat van betekenis is kan bijvoorbeeld dienstverlenend zijn waarin je gericht iets voor een ander kunt betekenen. Maar het onderzoeken of ontwikkelen van een product of dienst kan ook betekenis geven. Kortom, het verschilt per persoon wat betekenisvol werk is.
Iets anders dat je op het werk goed kunt zien is de grondige manier waarop je als HSP alles wikt en weegt (het zogeheten stop & check systeem) en zodoende vaak al een aantal stappen vooruit kijkt. Dit gebeurt zowel bewust als onbewust. Wanneer je ziet dat de beslissingen vooral vanuit een korte termijn visie genomen worden en niet effectief zijn of er sprake van onrecht kan het werk (deels) betekenis verliezen. Dat brengt me op een andere factor, zelfstandigheid.
3. Zelfstandigheid
Door de behoefte aan autonomie die bij veel HSP’s en zeker bij de hoogbegaafde HSP’s in grote mate belangrijk is, is een baan die jou voldoende de ruimte geeft essentiëel. Bij de HSP test wordt de vraag hoe je omgaat met iemand die over je schouder meekijkt vaak beantwoord met een ongemakkelijk gevoel. Het zorgt voor stress en vermindert je prestaties. Terwijl HSP’s zonder al teveel druk juist hele hardwerkende werknemers (en ondernemers) kunnen zijn. Voor een deel van de HSP’s is zelfstandig ondernemer worden daarom ideaal: je hebt dan veel meer zelf in de hand.
4. Kwaliteit boven kwantiteit
Je kunt je voorstellen dat wanneer je meer subtiele signalen oppikt, je als gevolg daarvan ook graag de puntjes op de i zet in je werk. Die zorgvuldigheid is een mooi talent en zorgt ervoor dat mensen van je werk op aan kunnen. Een nadeel kan zijn dat het daardoor wat langer duurt. Bij een werkgever die kwantiteit boven kwaliteit stelt botst dit nog weleens, omdat het voor jou precies omgekeerd werkt. Wanneer je té zorgvuldig wil zijn (bijvoorbeeld omdat je bang bent om fouten te maken) kan dit belemmerend gaan werken. Kijk dus ook of er binnen de functie en de werkgever (voldoende) ruimte is voor kwaliteit in je werk.
5. Voldoende leuke uitdaging
Hoe uitdagend is jouw werk? En wat doet uitdaging met jou? We hebben het bij hoogsensitiviteit vaak over niet teveel druk en de kans op overprikkeling. Maar het tegenovergestelde kan gaan optreden als je teveel op safe speelt: onderprikkeling. Het brein heeft namelijk een x aantal prikkels per dag nodig. Die prikkelbehoefte is voor iedereen anders.
Een HSP/HSS heeft bijvoorbeeld meer dan gemiddeld behoefte aan prikkels en dit geldt ook voor de HSP die ook hoogintelligent of hoogbegaafd is. Daarom zie je bij deze groepen sneller verveling ontstaan. Maar ook HSP’s in het algemeen hebben behoefte aan voldoende (leuke) uitdaging. Het geeft energie en houdt je gemotiveerd, een belangrijk criteria voor een passende baan als HSP.
6. Ken je kwaliteiten
Kwaliteiten zijn eigenschappen die je moeiteloos kunt inzetten. Het geeft een gevoel van voldoening als je ze kunt gebruiken in een beroep. En als je geneigd bent om te piekeren over wat er niet goed gaat of wat je nog kunt verbeteren, is het een goede tegenhanger voor je zelfbeeld. Weet dus waar je goed in bent en vraag ook eens aan je omgeving (familie, collega’s, vrienden) welke kwaliteiten zei bij je zien. Soms zijn kwaliteiten voor jezelf zo vanzelfsprekend dat je ze zelf niet opmerkt.
Overigens ben je méér dan alleen hoogsensitief en behalve dat je je in een aantal van deze 12 HSP kwaliteiten zou kunnen herkennen heb je er vast nog een aantal van jezelf. Bij hoogbegaafde HSP’s heb ik ook mooie inzichten en stappen gezien naar aanleiding van een KernTalentenanalyse.
Een aantal passende banen voor een HSP
HSP’s vind je in alle sectoren, want zoals eerder al gezegd, dé HSP’er bestaat niet. Daarom is het lastig te zeggen wat nou de meest passende baan is als je hoogsensitief bent. Zo is het belangrijk de bovenstaande factoren mee te nemen, zoals hierboven beschreven. Maar gelet op het persoonskenmerk hoogsensitiviteit valt er wel iets te zeggen over een aantal sectoren.
Banen in de gezondheidszorg
Als eerste denk je misschien aan een baan in de zorg. Met je subtiele wijze van waarnemen en je inlevingsvermogen kan dit namelijk heel betekenisvol werk zijn. Bijvoorbeeld als: verpleegkundige, arts, psycholoog, coach, diëtist of maatschappelijk werker. Bij een beroep in de zorg is het belangrijk dat je goed met je emoties om kunt gaan en je eigen grenzen kent.
Banen in het onderwijs
Aardig wat HSP’s werken in het onderwijs. Bijvoorbeeld als leerkracht, directeur, intern begeleider, conciërge of opleidingsadviseur. Het onderwijs is bij uitstek een sector is waar je betekenis kunt hebben in het leven van kinderen of studenten.
Banen in de dierensector
Veel (niet alle) HSP’s gaan graag met dieren om. Dat je anders bent maakt voor een dier niets uit en bovendien is bij meer dan 100 diersoorten een percentage van 15-20% hoogsensitief bevonden. Hieronder vallen beroepen als (manager) dierverzorger, dierenarts of (assistent), boswachter, medewerker dierenambulance, dierentrimmer enzovoorts.
Banen in media & journalistiek
Als je goed allerlei subtiele informatie kunt oppikken kun je dat in journalistiek heel goed gebruiken in bijvoorbeeld interviews. Ook je creativiteit als HSP kan in deze sector goed van pas komen. Dit kunnen beroepen zijn zoals journalist, tekstschrijver, copywriter, mediavormgever, cameraman of fotojournalist.
💡 Lees ook: HSP en werk, handige tips werk & doe de test!
Banen in de zakelijke of sociale dienstverlening
Dienstverlening betekent letterlijk de hulp bieden aan een persoon, instantie of onderneming. Van HSP’s is bekend dat zij vaak (ook) veel oog hebben voor een ander. Een dienstverlenend of ondersteunend beroep is dus een logische keuze. Te denken valt aan beroepen zoals secretaresse, virtual assistant, jobcoach, teamleider, professional organizer, pedagogisch (mede)werker, woonconsulent of casemanager.
Overige passende banen voor een HSP
Veel HSP’s zijn creatief en kunnen intens genieten van kunst & muziek. Je ziet ze dan ook zeker terug in banen als kunstenaar, muzikant, fotograaf, architect, ontwerper. Maar je vindt bijvoorbeeld ook HSP’s bij politie, defensie, bij de brandweer, in de ICT. Tsja, waar niet eigenlijk?! 😉 Welk beroep past bij jou?
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Bewaar voor later op Pinterest:
4 Reacties
Zo herkenbaar Maaike allemaal. Zelf heb ik mij heerlijk gevoeld in de Zorg en de verschillende leuke dingen waar ik verantwoordelijkheid voor droeg zelfstandig om met cliënten( (dementie en verstandelijke beperkingen) contact te leggen, te leffelen aan te voelen/aansluiten en ( non verbaal soms, intuïtief) afstand houdenen dichtbij komen op een veilige manier voor hun.
Terug krijgen van hun dat ze het fijn met je hebben is voor mij het kostbaarste cadeau wat ik kon krijgen van hun. Ik kreeg veel vrijheid om te doen daar en ben ik op mijn best en lijkt alles vanzelf voor mij te gaan. EN…Ik werd er zelf ook zo blij van om dat werk te mogen doen
Hoi Maaike,
Dankjewel voor dit goeie en interessante stuk. Ben zelf enorm aan het worstelen met dit onderwerp. Werk heb ik en doe dit al 10 jaar, maar ben in de bijstand gekomen ivm met scheiding en willen ze (gemeente) dat ik meer ga werken om uit die bijstand te raken. Maar bij de gedachte alleen al dat ik hoogst waarschijnlijk iets anders zou moeten gaan doen en meer uren draaien benauwd mij vreselijk, wordt er bang en angstig van. En leeftijd(52)werkt ook niet mee.
Ik weet gewoon niet wat ik moet, kan, durf te gaan doen.
Grt Jenny Metske
Lastig,in de zorg heb ik 20 jaar mijn hart kunnen ophalen. Ik liep tegen de zakelijke dingen aan omdat werken op gevoel mijn talent was maar niet werd geaccepteerd.
Egogerichte zaken vond ik zo lastig, ben nu 60 en op zoek naar ondersteunende taken in de zorg. Ik kan veel betekenen voor de zorg. Het lijkt alsof die banen niet meer bestaan, terwijl ze zo hard nodig zijn, die extra handen en aandacht.
Hier een orthopedagoog, leraar en pedagogisch medewerker. Mooiste beroepen van de wereld. Na jarenlang strijd voeren met mijzelf en team, nu rust en vrede gevonden in een dynamisch gezin als gastouder. Ik blij zij blij. Wel jammer van mijn kennis en expertise denk ik wel regelmatig. Enfin, stress over en in een team is erger. Dus dit is het voorlopig. Heb sinds 5 maanden een lieve Stabijhoun. Hij geeft mij veel sta bij. En de muziek, literatuur, natuur, schilderen, kunst en cultuur is ook een belangrijke basis.