Door alle berichtgeving en maatregelen rondom het coronavirus (COVID-19) is er begrijpelijkerwijs maatschappelijke onrust ontstaan. Welke invloed heeft het coronavirus op jou en hoe heb je daar als HSP last van? En misschien nog wel belangrijker, hoe kun je hier het beste mee omgaan?
In dit artikel leg ik uit waarom sommige HSP juist angst ervaren en anderen zich eerder krachtig voelen onder deze omstandigheden. Ook krijg je tips om hier zo goed mogelijk mee om te gaan.
Niet alleen het coronavirus is besmettelijk; hetzelfde geldt voor vriendelijkheid, hoop en naastenliefde.
Rutger Bregman
Angst en paniek, het brein regeert
Door de forse maatregelen vanuit de regering, de onzekerheid omdat dit virus vooralsnog vrij spel lijkt te hebben én de berichten vanuit onder meer Italië worden mensen heel begrijpelijk, onrustig. Dit is geen gewone situatie, verschillende landen nemen verschillende maatregelen en voorlopig lopen de ziekte- en sterfgevallen alleen nog maar op. De amygdala in het brein legt verbanden tussen de binnenkomende informatie vanuit de verschillende zintuigen en koppelt deze vervolgens aan emoties.
💡 Wikipedia: “Bij iedere nieuwe situatie bepaalt het individu welke emotionele reactie het meest zinvol is. Daarbij reageert de amygdala bijvoorbeeld ook op de gezichtsuitdrukking van soortgenoten. De reactie van de amygdala op prikkels die angst veroorzaken kan snel en volledig automatisch (dat wil zeggen reflexmatig) plaatsvinden.”
Angst kan dus ontstaan door zintuiglijke prikkels zoals:
- lezen van informatie
- zien van beelden
- horen van bijvoorbeeld paniek in de stem van een ander.
- voelen van onrust bij de ander of de sfeer op een plek met meer mensen zoals de supermarkt, social media enz.
Psycholoog Marin Appelo legt uit hoe dit werkt: “De leiders hebben ons verteld dat we allemaal in gevaar zijn en op moment dat ons brein het signaal ‘gevaar’ krijgt, schakelt het over op reflexmatig handelen. Er is een vijand in ons midden gekomen waarvan we niet precies weten wat hij gaat doen maar waarvan we wel allerlei signalen krijgen dat hij dodelijke consequenties kan hebben. De onderste lagen van het brein zijn bepaald niet genuanceerd. “Die horen ‘vijand’, ‘dood’, ‘dreiging’ en die slaan over op reflexen. Dan moeten we overlevingsstrategieën gaan toepassen.”
Ook groepsvorming speelt mee zegt hij, het brein zoekt manieren om te overleven en met een groep sta je sterker dan alleen. Appelo: “Dus mensen gaan naar elkaar kijken en hetzelfde gedrag vertonen”. Een mooi voorbeeld hiervan zijn de lege schappen van het toiletpapier. De logica om nu massaal in te slaan ontbreekt volledig en tóch gebeurt het.
💡 Heb je last van overprikkeling lees dan deze 10 manieren om te ontprikkelen voor HSP.
Angst bij jezelf en anderen
Mensen reageren allemaal verschillend op crisissituaties. Wanneer je ziet dat iemand alleen maar voor zichzelf gaat hamsteren of in paniek is, realiseer je dan dat dit een overlevingsstrategie vanuit het brein is. Laat je echter niet meetrekken, want angst is een slechte raadgever. Zie het als een uitnodiging om goed bij jezelf te blijven en laat de ander in zijn of haar waarde.
Merk je dat de angst jou zelf in de greep heeft? Wees dan mild naar jezelf en kijk hoe je hier mee om kunt gaan. Het is begrijpelijk dat deze reactie ontstaan is en het is belangrijk om te kijken wat je nodig hebt om hiermee om te gaan. Goed voor jezelf zorgen is bij angst van belang, het helpt je om weer tot rust te komen. Het kan ook helpen er met mensen in je omgeving over te praten, zij kunnen je helpen relativeren zodat je angst weer kan zakken.
Waarom reageren mensen zo verschillend?
De één voelt paniek, een ander voelt juist rust. Waarom reageren mensen zo verschillend? Als je hoogsensitief bent, ben je gevoeliger voor omgevingsfactoren. Met je vermogen nuances waar te nemen en deze diepgaand te verwerken kunnen prikkels heel intens binnenkomen en nog voor je ze goed en wel verwerkt hebt komen er in de huidige situatie alweer nieuwe prikkels bovenop.
Dit kan, mede afhankelijk van ook andere factoren, een behoorlijke belasting voor je zenuwstelsel zijn waarbij de amygdala sneller alarm gaat slaan.
Factoren die kunnen meespelen zijn bijvoorbeeld:
- De mate waarin je bij jezelf blijft ondanks omstandigheden
- Veel informatie opzoeken of volgen over het coronavirus
- Gevoeligheid voor angst en paniek
- Stress door andere omstandigheden
- Jij of je naasten zitten in de risicogroep (onderliggend lijden en/of op leeftijd)
- Slecht slapen, hierdoor worden prikkels minder goed verwerkt
- Eerdere (angstige of onveilige) situaties in je leven
- Hoe anderen ermee omgaan (hysterisch of juist heel laconiek)
- Psychische klachten waardoor je meer vatbaar bent voor angst en paniek
Uit reacties op Instagram en Facebook bleek dat er zijn ook HSP’s die nuchter blijven en het rustig afwachten. Sommigen voelen juist nu hun kracht heel goed. Dit is belangrijk omdat wanneer je goed de prikkels weet te doseren en je niet gegrepen wordt door angst, je met je hoogsensitiviteit een rustige en stabiele kracht kunt zijn in deze roerige tijden. Een ontzettend belangrijke tegenhanger voor de onrust die nu rondwaart. Het schept vertrouwen, in jezelf en maar ook als voorbeeld voor je medemens. Zelfzorg is hier cruciaal in en precies het verschil dat je kunt maken voor jezelf en daarmee óók voor anderen.
De invloed die je wel hebt
Het coronavirus is een typisch voorbeeld van een situatie waar je weinig invloed op kunt uitoefenen. Het is er en we moeten er als mens, als land én als wereld individueel en collectief mee om zien te gaan. Daar verlamt naar blijven kijken zorgt ervoor dat angst zich vastzet. Het is daarom belangrijk dat je actief in beweging komt en/of blijft. Heb vertrouwen in het positieve effect van je handelen en gebruik je creativiteit. Elke invloed die je erop hebt (bijvoorbeeld door goed voor jezelf te zorgen zoals ik hierboven al zei), hoe klein ook, maakt een verschil!
💡 Ter inspiratie heb je misschien wat aan dit artikel: De 7 fases naar een positieve (HSP) flow
Blijf bij jezelf
Blijf in je eigen centrum. Dit doe je het beste door goed voor jezelf te zorgen, zo kun je de onrust beter aan en schiet je minder snel in de angst. Als je bovendien merkt dat alle onrust je leegzuigt, is dat een duidelijk signaal om terug naar jezelf te gaan. Luister goed naar jezelf, de suggesties hieronder zijn slechts ter inspiratie bedoelt.
Suggesties die kunnen helpen om beter bij jezelf te blijven:
- Neem voldoende tijd voor jezelf | het ideale me-time recept
- Luister goed naar waar je behoefte aan hebt en waar jij je goed bij voelt | zelfzorgtips
- Doe dingen waar je rustig en/of blij van wordt | bijvoorbeeld met deze alternatieven voor meditatie
- Zorg voor je eigen routine, dit geeft rust en veiligheid
- Slaap voldoende | hier vind je slaaptips
- Ga regelmatig wandelen, fietsen, sporten (en als je binnen moet blijven zorg voor beweging in huis!)
- Volg het nieuws met mate en wees selectief in wat je kijkt of leest (bij voorkeur zo neutraal mogelijk nieuws)
- Ontspanning is cruciaal in deze tijd | 12 manieren om te ontspannen als je hoogsensitief bent
- Vermijd prikkels die stress kunnen geven zoals reacties op social media, opiniestukken, debatten enz
- Doe regelmatig deze ademhalingsoefeningen voor meet rust en ontspanning
Uitnodiging: op de plaats en rust
Met de verscherpte maatregelen en steeds meer landen die hun grenzen op slot doen, lijkt het wel of de wereld even stil staat. Voor HSP’s is rust vaak heerlijk…geniet ervan! Lees eens dat boek dat je al tijden wil lezen, reflecteer eens waar je staat in je leven of zorg eens even extra goed voor jezelf. Maak gebruik van de ruimte die er is ontstaan.
We doen dit met z’n allen
Het indammen van het coronavirus vraagt van ons allemaal inspanning en verantwoordelijkheid. Er wordt een beroep gedaan op iedereen en zo zijn we als wereld gezamenlijk bezig om deze ‘vijand’ terug te dringen. Het is meer dan een onschuldig griepje en het kan wel degelijk een hele samenleving ontwrichten wanneer sectoren als de zorg de snelheid waarmee dit virus zich verspreidt, niet aankan. En dat is dan eigenlijk ook meteen een heel mooi gevolg van deze crisis: we moeten nu gaan samenwerken. Voor en met elkaar. Wil je hier met andere HSP over praten? Meld je dan aan voor deze facebookgroep.
💡 Neem de maatregelen van de overheid en dit virus alsjeblieft serieus. Hoewel niet iedereen heel ziek wordt, moet het coronavirus ingedamd worden om overbelasting van het zorgsysteem en andere gevolgen te voorkomen.
Wat betekenen de Corona maatregelen voor de praktijk?
De afspraken kunnen op dit moment zowel in de praktijk als online met (video)bellen plaatsvinden. Hierbij wordt uiteraard rekening gehouden met de maatregelen: 1,5 meter afstand en de praktijk wordt schoongemaakt en gelucht. Je hoeft geen mondkapje op in de praktijk.
Nog geen reacties. Reageer hieronder!