Wanneer begon jij te ontdekken dat je HSP bent? Het kan een hele zoektocht naar jezelf zijn als je nog niet weet dat je hoogsensitief bent. Regelmatig zie ik dat mensen daardoor gaan twijfelen aan zichzelf. Hoe dat komt en dat er niks mis is met hoogsensitief zijn, lees je in dit artikel.
Hoogsensitiviteit, hoe het begon…
De term hoogsensitiviteit, ook wel HSP of hoogsensitief persoon genaamd, werd in 1996 geïntroduceerd door psycholoog en onderzoeker Elaine Aron met haar boek Hoogsensitieve personen: Hoe blijf je overeind als de wereld je overweldigt. Sindsdien herkennen velen zich in haar beschrijving. In 2003 werd het boek naar het Nederlands vertaald en werd het ook hier steeds bekender. Inmiddels zijn we ruim 20 jaar verder en is hoogsensitiviteit een bekende term geworden.
Hoogsensitiviteit bestaat natuurlijk niet pas sinds 1996, Jung sprak er ook al over. En als je kijkt naar deze karaktereigenschap bij zowel mensen als dieren (het komt ook onder heel wat diersoorten ook voor), zie je dat de opmerkzaamheid en diepgaande verwerking die zo kenmerkend is voor hoogsensitiviteit een eigen belangrijke rol speelt in een groep. Het zorgt er namelijk voor dat beslissingen weloverwogen genomen worden en dit was ooit al handig voor het voortbestaan van de groep. Dit is ook de reden dat niet iedereen hoogsensitief is of hoeft te zijn. Het is voldoende als een aantal mensen binnen een groep opmerkzamer is en situaties diepgaander verwerkt en zo kan bijdragen aan het geheel. Elaine Aron noemt dit ook wel de raadgevers. Een groep met alleen maar raadgevers zou een chaos worden.
Wat is hoogsensitiviteit (HSP)?
Wanneer je gaat ontdekken dat je HSP bent, is het belangrijk om goed te begrijpen wat hoogsensitiviteit inhoudt. Hoogsensitiviteit is een karaktereigenschap die bij 15-20% van de bevolking voorkomt. Het bestaat uit 2 hoofdkenmerken:
- Een verhoogde opmerkzaamheid
- De diepgaande verwerking
Het wil zeggen dat je meer nuances waarneemt en deze vervolgens diepgaand verwerkt. Met als gevolg dat je de wereld subtieler waarneemt en bijvoorbeeld al snel in de gaten hebt welke sfeer er hangt en soms even wat tijd nodig hebt voor je een weloverwogen keuze maakt of het juiste antwoord kunt geven. Bovendien heb je vaak extra tijd en ruimte nodig om intense gevoelens te verwerken.
Je brein werkt anders dan een niet-HSP brein en daar is niets mis mee. Het brengt namelijk allerlei talenten met zich mee, maar kan, mede afhankelijk van de ervaringen die je in je leven opdoet, ook voor een aantal valkuilen zorgen.
De HSP bril
Met hoogsensitiviteit word je geboren. Je neemt de wereld waar met een andere bril, die ik weleens de HSP bril noem. Maar voor jou is dat heel normaal, je weet immers niet beter. Je ziet allerlei nuances, beleeft het leven intens, denkt creatief en diep over dingen na alsof het de normaalste zaak van de wereld is. Dit beeld verandert wanneer je in de gaten krijgt dat dit voor anderen helemaal niet zo werkt. Dat kan zijn doordat mensen in je omgeving opmerkingen hebben gemaakt zoals ‘doe niet zo gevoelig’ (intensiteit), ‘maakt het niet zo ingewikkeld’ (diepgaand verwerken) of omdat ze bijvoorbeeld niet in de gaten hadden hoe het met een ander ging, terwijl jij dat direct zag (opmerkzaamheid).
Als je nog niet weet dat je HSP bent
Ontdekken dat je HSP bent kan even duren. Zolang je het nog niet weet, kun je verschillende ervaringen of een mix ervan opdoen. Ik heb er hieronder een paar voor je op een rijtje gezet.
De oerbehoefte om erbij te willen horen
Het kan natuurlijk ook zijn dat mensen hun bewondering uiten voor het feit dat je zoveel waarneemt en met creatieve oplossingen komt, maar de kans is aanwezig dat je juist niet zo goed begrepen wordt. Je kunt daardoor het gevoel krijgen dat er iets mis is met je.
Van nature hebben we namelijk een oerbehoefte om bij de groep te horen. Ooit was het namelijk als jager-verzamelaar van levensbelang om te overleven. Maar dat is in deze tijd niet meer aan de orde. Je bent nu namelijk onderdeel van meerdere groepen (denk aan familie, werk, vrienden) en bovendien is er helemaal niks mis met jouw manier van zijn. Sterker nog, jij hebt met je hoogsensitieve kwaliteiten je eigen functie binnen de maatschappij. En dat geldt voor wel meer labels die gelukkig steeds vaker bekeken worden vanuit een neurodivers beeld. We denken aan een gebrek, terwijl ze vaak een aanvulling zijn.
Spiegelen
Wat we als mensen automatisch doen is ons gedrag afstemmen op de ander. Denk maar aan de mode bijvoorbeeld. Als je weinig HSP’s in je omgeving hebt (gehad), ontbreekt die spiegel gedeeltelijk. Als je nog niet weet dat je hoogsensitief bent of wat dat precies inhoudt, kan dat ervoor zorgen dat je je gaat spiegelen aan niet-HSP’s. Je kunt je daardoor zodanig gaan aanpassen aan niet-hoogsensitief gedrag dat je van jezelf verwijderd raakt. Dit kan zich bijvoorbeeld uiten in het van alles moeten van jezelf en maar doorgaan.
💡 Lees ook: HSP en werk, handige tips en doe de test
HSP als last
Als je negatieve ervaringen hebt meegemaakt zoals bijvoorbeeld afwijzing, kan je sensitiviteit vooral als een last voelen. Het is belangrijk om te weten dat niet alle HSP’s last hebben van hun hoogsensitiviteit. Naast je hoogsensitiviteit zijn er ook nog andere factoren zoals andere persoonlijkheidskenmerken, genen en omstandigheden die een rol spelen in je leven en hoe je deze ervaart.
Ontdekken dat je HSP bent
Kortom, het kan een hele opluchting zijn om te ontdekken dat je HSP bent. Jouw anders zijn heeft een naam en is niet raar. Wel ben je in de minderheid en is het dus belangrijk om te stoppen jezelf te vergelijken met niet-HSP gedrag. Dat is namelijk zoiets als appels met peren vergelijken. In plaats daarvan kun je je beter in je karaktereigenschap gaan verdiepen:
- Lees boeken over hoogsensitiviteit.
- Ga naar plekken waar je andere HSP’s kunt ontmoeten zoals workshops of HSP-café’s.
- Zoek eventueel HSP begeleiding als je merkt dat je er last van hebt.
Op welke manieren kwamen HSP’s erachter dat ze HSP zijn?
Bij de één kwam er een vriend(in) of psycholoog mee, een ander kwam erachter door een artikel in een tijdschrift of online. Check meer over hoe andere HSP’s erachter kwamen via dit artikel:
Een aantal HSP tips om meer bewust te worden van je hoogsensitiviteit
1. Maak de HSP test
Er zijn een aantal HSP testen in omloop, zoals de standaard HSP test door Elaine Aron, uitgebreide 3 in 1 HSP test en een HSS test. Door deze testen te doen kun je meer ontdekken over je hoogsensitiviteit.
2. Accepteer jezelf zoals je bent
Je brein werkt net even wat anders, maar je bent er niet meer of minder door. Leer jezelf accepteren zoals je bent met al je talenten en valkuilen. Geen mens is perfect en er is niets zo lastig als iets proberen te zijn wat je niet bent. Weet dat je niet de enige HSP bent en dat er niets mis is met je.
3. Waar heb jij behoefte aan?
Kun je je goed inleven in anderen? Het is belangrijk om ook stil te staan bij je behoeften. Door goed rekening te houden met wat jij nodig hebt, blijf je beter bij jezelf en verlies je minder energie.
Bewaar voor later op Pinterest:
1 Reactie
Ik heb te horen gekregen dat ik HSP zou hebben in 2018 tijdens een opname in de psychiatrie voor een alcoholverslaving. Ik heb daar niet veel aandacht aangegeven toen maar ik ben nu 68 en mijn kleindochter kreeg ook te horen dat ze HSP zou hebben. Ze was toen 7 en nu 9. Dan ben ik wel begonnen op te zoeken wat HSP eigenlijk was. En ja, inderdaad, ik heb wel bijna alle kenmerken. Ik heb een zeer moeilijke jeugd gehad en een zware periode in het begin van ons trouwen: vijf jaar moeten wachten op een kind, een miskraam van 5 maanden, een hartoperatie bij het eerste kind. Dus ik stak mijn depressie die ik na het tweede kind daarop. Maar nu ik gelezen heb over HSP weet ik veel meer: het niet kunnen praten met echt niemand, uitgesloten voelen, niet durven gaan werken en tenslotte de vlucht in alcohol. In 2018 ben ik na de opname gestopt met drinken wat helemaal niet moeilijk was maar de problemen waren niet opgelost. Ik wil mijn kleindochter zo veel mogelijk steunen en bemoedigen zodat ze toch een beter leven tegemoet gaat. Ik heb een fantastische man met wie ik hierover niet praat en 2 kinderen die over vroeger ook niets weten. Ik heb een paar vriendinnen maar ik besef als ik echt mijn mening zeg over zeker onrechtvaardigheid, ze niet luisteren of het niet geloven. Tenslotte aanvaard ik alles, ik sla me er wel door al is het soms moeilijk. Dit schrijven heeft mij weer goed gedaan.