Wat zijn de HSP kenmerken? Hoogsensitiviteit ofwel hoogsensitief persoon (HSP) is een term die steeds meer bekendheid krijgt in onze samenleving. Het verwijst naar een aangeboren eigenschap waarbij mensen gevoeliger zijn voor prikkels uit de omgeving dan niet-HSP en deze meer diepgaand verwerken. Ongeveer 15-20% van de bevolking is hoogsensitief. In dit artikel lees je wat de kenmerken van een hoogsensitief persoon zijn, welke uitdagingen er zijn en hoe je er beter mee om kunt gaan.
Je leert onder andere:
- Wat hoogsensitiviteit is.
- De checklist HSP kenmerken.
- De invloed van onveiligheid op hoogsensitiviteit.
- Maak de uitgebreide HSP test.
Wat is hoogsensitiviteit?
2. Diepgaande verwerking van informatie.
Een hoogsensitief persoon (HSP) neemt meer nuances waar en verwerkt deze grondig alvorens hij of zij in actie gaat. Verder blijkt uit een aantal onderzoeken dat het om een aangeboren eigenschap gaat die je niet hebt maar bent. Het komt evenveel onder mannen als vrouwen voor en is vaak erfelijk.
HSP kenmerken – checklist
Een aantal HSP kenmerken / HSP symptomen van een hoogsensitief persoon op een rijtje:
- Je reageert sterker dan gemiddeld op geluiden, geuren en/of licht.
- Je neemt veel details waar.
- Je neemt meer non-verbale signalen van anderen waar.
- Je voelt je anders dan anderen.
- Je voelt je vaak niet begrepen.
- Je denkt diep over dingen na.
- Je handelt gewetensvol.
- Je weet of voelt vaak wat je nodig hebt.
- Je bent geneigd tot overanalyseren zoals denken in doemscenario’s.
- Je denkt soms te complex of anderen vinden dat je ingewikkeld doet.
- Je kunt originele oplossingen bedenken in complexe situaties.
- Je hebt een sterk rechtvaardigheidsgevoel en komt voor de underdog op.
- Je bent gericht op anderen en hun behoeften.
- Je voelt de sfeer in een groep aan.
- Je houdt van harmonie in jezelf en om je heen.
- Je raakt sneller overprikkeld (je ervaart bijvoorbeeld kortsluiting, verwarring, sterk emotioneel, prikkelbaarheid leegte of chaos in je hoofd).
- Je trekt je regelmatig terug.
- Je hebt regelmatig tijd nodig voordat je een antwoord geeft of een keuze maakt.
- Je wilt graag overzicht voordat je beslist of in actie komt.
- Je denkt niet alleen aan jezelf maar ook aan het groepsbelang.
- Je kunt snel verbanden leggen en denkt daardoor soms sneller in stappen vooruit.
- Je voelt emoties en stemmingen van anderen aan.
- Je vindt een-op-een contact fijner dan groepscontact.
- Je bent graag behulpzaam.
- Je vindt het (soms) lastig om met veranderingen om te gaan, vooral als het plotseling is.
- Je bent regelmatig hard voor jezelf.
- Je hebt een diepgaande manier van verwerken.
- In de natuur laad je jezelf op.
Mensen, vaak dienstbaar, met een eigen potentieel, vooral op intuïtief gebied. Hoogsensitiviteit is ansich niet nieuw, Jung schreef al over deze groep en noemde dit ‘aangeboren sensitiviteit’. Inmiddels is er meer nieuw wetenschappelijk onderzoek waaruit onder meer blijkt dat hoogsensitieve mensen op diepgaande wijze prikkels verwerken.
Dit geeft meer helderheid over:
- Dat je meer dan gemiddeld de behoefte aan ME-TIME (verwerkings- en hersteltijd).
- Waarom situaties soms langer blijven hangen.
- Wat maakt dat je niet altijd meteen een ‘gevat antwoord‘ paraat hebt.
- Naast overprikkeling ook onderprikkeling een uitdaging in je leven kan vormen.
- Dat hoogsensitiviteit geen stoornis is en er geen lijstje met HSP symptomen en geen diagnose hoogsensitiviteit bestaat.
💡 Ben je extravert of mis je nog dingen in bovenstaand lijstje? Lees dan even de kenmerken van de extraverte HSP (HSS) en hoogbegaafde HSP.
Hoogsensitiviteit bewezen in de wetenschap
Hoe kijkt de wetenschap naar hoogsensitiviteit? Is HSP een stoornis? En waar komt hoogsensitiviteit oorspronkelijk vandaan? Prof. J.R. Homberg legt het in deze video uit.
Hooggevoelig of hoogsensitief?
In mijn visie betekenen hooggevoeligheid en hoogsensitiviteit hetzelfde, namelijk een hoogsensitief persoon (HSP). Alleen de naam is anders. Ik roep hierbij ook iedereen op hier geen verschillende betekenissen aan te gaan geven, maar dit dan in een eigen term te gieten. Het wordt hopeloos onduidelijk, de visies met betrekking tot hooggevoeligheid/hoogsensitiviteit en HSP kenmerken gaan al alle kanten op, omdat dit een vrije term is en dat zorgt al voor voldoende verwarring in mijn ogen.
België: In Vlaanderen spreekt men bij hooggevoeligheid meestal van overgevoeligheid. Let dus goed op welke interpretatie het woord heeft wanneer je er iets over leest.
💡 In het artikel betekent hoogsensitief hetzelfde als hooggevoelig lees je hier meer over.
Onveilig – Rejection Sensitivity
Veel hoogsensitieve mensen voelen zich niet zo thuis in de samenleving. Vaak onder meer omdat hun zenuwstelsel (bewezen) veel gevoeliger werkt, waardoor prikkels zonder filter binnenkomen. Je bent daarmee dus sensitiever voor omgevingsfactoren. Dit geldt zowel voor positieve als negatieve invloeden. Met als gevolg dat moeilijke situaties in je jeugd of latere leven intenser binnenkomen. Dit kan leiden tot Rejection Sensitivity (vertaald: afwijzigingsgevoeligheid). Dit wordt weleens verward met HSP kenmerken.
Is er sprake van Rejection Sensitivity, dan anticipeer je op wat er mogelijk komen gaat en uit angst voor (teveel) risico’s kun je dan zaken gaan vermijden. Het uit zich bijvoorbeeld ook in moeilijk met kritiek om kunnen gaan, het idee hebben dat het al snel allemaal aan jou ligt en de wereld als onveilig ervaren. Een hoog sensitief persoon is hier sneller gevoelig voor, maar dit zijn geen specifieke kenmerken van een hoogsensitief persoon.
Misschien herken je dit wel:
Checklist problemen bij HSP / hoogsensitiviteit
- Je voelt je regelmatig uitgeput of leeg.
- Je gaat conflicten liever uit de weg.
- Je durft niet goed je grenzen te stellen.
- Je hebt het idee dat een ander belangrijker is dan jij.
- Je vraagt je af wat andere mensen van je denken.
- Je staat zoveel klaar voor anderen dat je jezelf vergeet.
- Je ervaart de emotie of pijn van de ander als je eigen last.
- Je voelt je al snel overprikkeld in mensenmassa’s.
- Je hebt liever een-op-een contact in plaats van met groepen.
Wanneer je veel last hebt van één of meer bovenstaande punten, overweeg dan de mogelijkheden van een HSP coaching in de praktijk in Boskoop (nabij Gouda) of online. Je zult merken hoeveel energie het je kost steeds bezig te zijn met wat anderen van je denken of constant overprikkeld (of onderprikkeld!) te zijn en hoeveel ruimte je krijgt wanneer je jouw leven gaat leven.
Ben jij hoogsensitief? Doe de test!
Ben jij hoogsensitief? Doe de test en ontdek of je hoogsensitief bent. Daarnaast kijkt deze test ook naar eventuele gevoeligheden, voor een completer beeld.
💡 Maak de HSP test >>
Tot slot
HSP kenmerken kunnen van invloed zijn op veel aspecten van het dagelijks leven. Zo heb je een aantal prachtige HSP talenten, ontdek ze en zet ze in! Daarnaast is het belangrijk dat je leert hoe je jezelf kunt beschermen tegen overprikkeling en stress. Het is ook belangrijk om te leren je grenzen te stellen en nee te zeggen om zo jezelf te beschermen. Door de HSP kenmerken te begrijpen en te accepteren, kun je leren om jezelf beter te managen en te genieten van de vele positieve aspecten van je sensitieve persoonlijkheid.
💡 Voor meer informatie over hoogsensitiviteit zie ook het kopje hoogsensitiviteit (HSP) boven in het menu en lees de artikelen met veel achtergrondinformatie en tips voor hoogsensitiviteit. Door meer over je karaktereigenschap te weten te komen wordt het vaak makkelijker om er mee om te gaan. Je bent met je hoogsensitiviteit in zekere zin ‘anders’, maar dat is niet raar of gek.
Op social media kun je ook allerlei tips, quotes en de nieuwste artikelen vinden: Pinterest, Instagram & Facebook
Vond je dit leuk? Deel met anderen:
Bewaar voor later op Pinterest:
14 Reacties
ik heb een cliënte die HS is en ben mij aan het inlezen aangezien zij mijn 1ste cliënte is die een HSP is
Dag Sandra,
Wat fijn dat je je inleest voor je cliënte!
Ik ben blij dat ik nu weet wat er met mij gebeurd. Alleen jammer ik ben 75 jaar. Dat ik er nu pas achter kom.
Zaterdag j.l. was ik op een verjaardag waar ik mij niet prettig voelde. Ben weggegaan werd direct rustig.
Dag E,
Fijn dat je het nu alsnog ontdekt hebt maar het was zeker mooi geweest als hoogsensitiviteit al eerder meer onder de aandacht was gekomen.
Warme groet,
Maaike
Ik ben hoogsensitief en ook intelligent. Sommigen zeggen dat ik hoogbegaafd ben, maar dat durf ik toch niet te beweren. Mijn probleem is dat ik heel slecht met geluiden om kan gaan. Ik heb veel stilte nodig om mijn hoofd te ordenen. Stilte is moeilijk op afroep te bestellen in onze maatschappij helaas. Maar zijn er manieren aan te leren om beter om te gaan met geluid waardoor het niet alles overheersend wordt. Ik heb al eerder hulp proberen te zoeken, maar vaak beland je dan in een soort zweverig milieu. Niets op tegen maar daar voel ik me niet thuis. Ik wil er ook nog bij zeggen dat ik mijn andere problemen die ik vaak tegen gekomen ben door mijn hooggevoeligheid, zelf heb opgelost. Maar geluiden blijven een heel groot probleem. Ik kan er soms zelfs heel verdrietig van worden…..alvast dank voor uw moeite. Vrgr Ingrid
Beste Ingrid,
Heb je het artikel Hoogsensitief en hoogbegaafd; de overeenkomsten en verschillen al gelezen? Wellicht kun je daar iets mee. Ook het artikel over geluiden zou je mogelijk kunnen helpen.
Warme groet,
Maaike
Hoi Maaike,
Ik ben jeugdzorgwerker en ik begeleid een jongen die HSP is. Ik hem en ouders psycho educatie geven. Echter kan ik hiervoor nergens bruikbare informatie vinden. Heb jij tips voor mij?
Hoi Joost,
Fijn dat je de jongen en zijn ouders psycho-educatie wilt geven. Voor zover ik weet zijn er geen folders tot nu toe. Wellicht heb je wat aan de informatie op deze website?
Warme groet,
Maaike
Hoi Joost, Elaine Aron heeft een boek geschreven en dat heet ‘Het hoog sensitieve kind’. Misschien dat dat je verder kan helpen. Zoek maar eens op ‘hoog sensitieve kind’. Een van de sites met informatie hierover is:
https://www.lihsk.nl/kenmerken/
Ik hoop dat je hier bruikbare informatie vind om de jongen en zijn ouders goed te kunnen begeleiden en wens je daarbij heel veel succes! Hartelijke groet, Astrid
Hoi Maaike,
Ik heb al jaren het stempel Obsessieve Compulsieve Persoonlijkheids Stoornis (niet de verwarren met OCS).
De laatste jaren lijkt het eerder een grensgeval te zijn tussen OCPS en een gegeneraliseerde angststoornis. Jarenlang (ca 30 jaar) antidepressiva gebruikt maar na een cognitieve training dat medicijngebruik gestopt, maar dat valt toch niet altijd mee. Als ik de informatie lees over HSP en ik vink de “boxjes” van de checklijst aan dan mis ik er geen één. Gevoelig voor drukte, alles perfect willen doen, mijzelf wegcijferen voor anderen, emoties van anderen zelf voelen dat komt allemaal overeen. Er is één specifiek ding (niet negatief of positief) en dat heb ik nog nergens kunnen terugvinden, ook niet op sites over HSP: ik kan soms, heel ineens, als ik ergens sta en kijk naar een gebouw een weg, een raam, met een bepaalde lichtval heel kort een gevoel van een vreemde sfeer voelen. Hoe dat voelt kan ik het beste uitleggen als je gevoelig bent voor bijv. de schilderijen van Willink, het magisch realisme. Is dat iets wat herkenbaar is?
Tenslotte maakt het lezen over HSP mij een blijer en positiever mens. Ik ben dus misschien niet die persoon met die psychische stoornis (waar ik overigens gewoon mee leef, een succesvolle baan mee heb). Zou ik misschien toch meer kunnen zijn dan dat? Maar hoe maak ik dat mij nog meer eigen, hoe kan ik het aanwenden voor hetgeen ik al jaren tegenaan loop?
En ondertussen twijfel ik al weer, is dit niet allemaal te zweverig en moet ik gewoon berusten in hetgeen me ooit door deskundigen is voorgehouden?
Met vriendelijke groet,
Onno
Hoi Onno,
Het is soms een hele puzzel om te bepalen wat er precies speelt. Hoogsensitiviteit is hierbij een karaktereigenschap waar een diagnose een stoornis betreft. Soms zijn deze diagnoses niet op hun plek en wordt hoogsensitiviteit als persoonskenmerk niet meegenomen in het onderzoek. Andersom kan het ook zo zijn dat het lijkt op hoogsensitiviteit maar wel een stoornis is. Dit komt dan omdat kenmerken overlappen, maar de oorzaak ligt dan vaak anders. Tot slot kan het ook nog hand in hand gaan. Met hoogsensitiviteit word je namelijk geboren, een stoornis kan ook ontstaan door omstandigheden. Mooi hoe je jouw leven hebt weten vorm te geven ondanks een diagnose.
Wat betreft je vraag over een vreemde sfeer: ik zou het niet zo direct weten. Het kan passen bij een gevoeligheid voor sferen.
Warme groet,
Maaike
Hallo Maaike, ik heb een zoon daarvan ik denk dat hij hsp heeft.
Ik zie hem al een poos niet, hij is volwassen heeft een goede baan, hulpverlener. Maar is het liefst alleen na zijn werk. Hij is ook hoogbegaafd. Wat kan ik doen om weer in contact te komen. Een verdrietige moeder.
Hoi Maaike,..
ik ben er 3 maanden geleden achter gekomen dat ik HS ben via mijn huisarts( heb daar voor jaren een andere huisarts gehad) toen ik me ging inlezen vielen er zoveel dingen voor mij op zijn plek.Opluchting/ verdriet/ boosheid/ blijheid,het kwam er allemaal uit bij het inlezen.Zo fijn dat ik nu dingen kan verklaren voor mezelf,en ermee aan de slag kan….zoals bv mijn grenzen beschermen ! Ook hier lees / herken ik weer zoveel,zo fijn !
Groetjes Saskia
Hoi Maaike,
Geef je ook weleens thema-avonden oid?
groetjes
Lianne